Хы фIыцIэм мыдрыщIкIэ «Иужьрей
убых» скульптурэ, адрыщIкIэ,«Япэ лъэбакъуэ Кэфкэн»
Скульптор ГущIапщэ IЭрсэн 1962 гъэм Кенжэ къуажэм къыщалъхуащ.
Налшык и гъуазджэ школым 9-нэ классым нэс щеджэри Мэзкуу дэт ику
ит гъуазджэ школым щIэсащ, иужькIэ МГУ-м художественнэ
институтым и скульптурэ факультетым илъэсихкIэ щеджащ.
Къыщиухыным щыгъуэ диплом лэжьыгъэу «ПсыхуэлIэ цIыху»
скульптурэр ищIащ. СССР-м и гъуазджэ академием дыщэ медал
къритащ. А медалым IЭрсэн Италием практикэ щищIыну Iэмал
къритащ.
ГущIапщэ IЭрсэн и лэжьыгъэхэр
Къэбэрдей-Балъкъэрым щрегъэкIуэкI. Ди республикэми УФ-м и адрей
регионхэми, Мэзкууи щекIуэкIа зэгъусэ выстэвкэхэм хэтащ IЭрсэн.
Тыркум и Кайсари къалэм щрагъэкIуэкIа адыгэ фестивалым хэту
къызэIуаха выставкэм, Яловэ къалэм къыщызэIуаха гъуазджэ
фестивалым, Македонием щекIуэкIа симпозиумым хэтащ IЭрсэн.
IЭрсэн и лэжьыгъэхэу Налшык дэтщ: «
Псэ жыг», Урыс- Кавказ зауэм хэкIуэда ди хэкуэгъухэм и фэеплъу
ягъэува скульптурэр, Михаил Лермонтов и фэеплыр, Фияпщэ Борис и
фэеплъыр.
ГущIапщэ IЭрсэн перестройкэ зэманым лажьэу щIидзащ, абы щыгъуэм
къэралым и системэр яхъуэжти гъуазджэр зыми тэмэму
къыфIэIуэхутэкъым. IЭрсэн щеджэм щыгъуэ гъуазджэм реализмэр нэхъ
япэ ирагъэщу щытащ, ауэ реализмэм и жыпхъэм иту лажьэ цIыхум и
лэжьыгъэхэм езым и гухэлъхэр хилъхьэфыркъым. «Гъуазджэм елэжьым
абстрактнэ гупсысэкIэ иIэн хуейщ»,- жеIэ IЭрсэн. IЭрсэн ипэкIэ
скульптурэм елэжьа цIыхухэм ядоплъей, абыхэм щапхъэ къатырех.
2008 гъэм IЭрсэн езым и выстэвкэ къызэIуихащ. Рецептуализм
жыпхъэм иту абы темищ къигъэлъэгъуащ, ахэр: «Псэ жыг», «Дыгъэ»,
«Бзу». Темэ къэс зы серие ищIащ. Зы темэ материал
зэмылIэужьыгъуэхэмкIэ елэжьащ, абы ипкъ иткIи къигъэлъэгъуахэр
нэхъ гъэщIэгъуэну, нэхъ удихьэхуу щытщ. Лэжьыгъэм
къыщыгъэлъэгъуа материалхэм ( гъущI, абдж, тхылъымпIэ, арджэн)
зы бзэ, зы макъ яIэщ. « Уи лэжьыгъэр щыпщIкэ мис а макъым
уедэIуэн хуейщ, абы нэмыщI цIыхум къыбгъэдэкI энергиемрэ уэ уи
гупсысэмрэ зы пщIыфу щытын хуейщ»,- жеIэ IЭрсэн.
ГущIапщэ IЭрсэн хуабжьу елэжьыну хуейуэ проектитI иIэщ:
япэр- I779 гъэм къэхъуа Къетыкъуэ тIуащIэ зауэшхуэм хэкIуэда ди
хэкуэгъухэм я фэеплъу сын ищIыну. Мы зауэм пщы – уэркъхэм я
ягъэкIэ цIыху куэд хэкIуэдауэ щытащ, икIи Къэбэрдейм и къарур
щIихат.
ЕтIуанэр- мыр IЭрсэн и пщыхьэпIэу жыпIэ хъунущ. Хы фIыцIэм
мыдрыщIкIэ «Иужьрей убых» темэм къриубыдэу зы лэжьыгъэ, хым
адрыщIкIэ «Япэ лъэбакъуэ Кэфкэн, зи Хэкум ирахуахэм папщIэ
лэжьыгъэр.
Мы лэжьыгъитIми я макетхэр игъэхьэзрауэ щылъщ. Тыркум щыпсэу
художник Ахъмэт Озел мы темэм йолэжь.
Дэри IЭрсэн и пщIыхьэпIэр нэхуапIэ хъуну, и мурадхэр псори
къехъулIэну дохъуэхъу.
Iэрсен теухуа информацэр къыщывгъуэтынущ:
www.arsengu.com
e-mail:gu.ars@mail.ru
|