|
ЛъыкIэ псэкIэ
си къуэшым Алыхьым зыщIэхъуэпсхэр къригъэхъулIэ,насыпрэ
текIуэныгъэрэ кърит. Сэ быдэу си фIэщ мэхъу Адыгэхэм я
творческэ лIыгъэр.
Гъуазджэм и гъуэгум тет Кавказым и зауэлIхэм Алыхьым гъуэгу
махуэ къарит.
Шемякин-Къардэн Михаил Жэпуэгъуэ,1997Црым Руслъан 1952гъэм
Хэнхъуэтхьэблэ къыщалъхуащ.1969 гъэм и къуажэ школыр къиухащ.
1975гъэм Къэрэшей-Шэрджэс дэт педогогическэ институтыр
къиухащ. 1977-1993 гъэхэм художественнэ оформителу лэжьащ.
1993 гъэм
къыщыщIэдзауэ художник хуиту мэлажьэ.
Руслъан и лэжьыгъэхэр хэтащ: 1979-1989 гъэхэм СССР-м и
республикэхэм къыщызэрагъэпэща выстэвкэхэм ;
1982 гъэм Мэзкуу щекIуэкIа художник ныбжьыщIэхэм я зэгъусэ
выстэвкэм; 1986 гъэм Махачкала,Орджоникидзе, Майкоп, Сухуми
щекIуэкIа зэгъусэ выстэвкэм;
199I гъэм Финляндием, Южнэ Кореем и къалэ Сеул щекIуэкIа
зэгъусэ выстэвкэм;
1995 гъэм Истамбыл щекIуэкIа Международнэ выстэвкэм;
1996 гъэм щекIуэкIа щхьэзакъуэ выстэвкэм;
1997 гъэм Анкара щекIуэкIа зэгъусэ выстэвкэм;
1999-2005 гъэхэм къриубыдэу Эстония, Гулин, Берлин, Лондон,
Ростов, Москва, Санкт- Петербург, Майкоп, Сухум, Владикавказ
щекIуэкIа щхьэзакъуэ выстэвкэхэм;2006 гъэм Иорданиям щекIуэкIа
зэгъусэ выстэвкэм.
Иджыпсту Руслъан Налшык щыIэщ, и сурэтхэм, скульптурэхэм
йолэжь. Руслъан жеIэ: «Совет Союз зэманым реализмэм нэмыщI
адрей гъуазджэ лэжьыгъэхэм дытехьэну дыхуитакъым, ауэ сэ зэикI
си идеологием зихъуэжакъым.
А зэманым щыгъуэ сыкъамылъхуу иджы сыкъалъхуамэ нэхъыфIт.
Гъуазджэр – ар псэ Iуэхущ, IэщIагъэкъым. АбыкIэ цIыхум и гум и
псэм жиIэр утыкум кърилъхьэу аращ. Гъуазджэм зыри бгъэпщкIу
хъунукъым, псори сэтейм телъын хуейщ. Дунейм къытебгьэхьам
эстетическэ щIэныгъэ и лъабжьэм щIэлъын хуейщ»
Мыбы и IэдакъэщIэкIхэр зы лъэныкъуэкIэ пэжым тегъэщIауэ щытщ,
адрей лъэныкъуэмкIэ мыхьэнэ иIэу щытщ, мы тIур зэгъусэу утыку
къохьэ. Мыр сурэт зыщI закъуэхэракъым къэзыгъэсэбэпыр,
гъуазджэм и къудамэ псоми къыщагъэсэбэп.
IэдакъэщIэкIыр зыми емыщхьу щытын хуейщ. Иджыпсту гъуазджэм и
лэжьыгъэхэр нэхъыбэу дунейм къытехьэ хъуащ. Ахэр зи
IэдакъэщIэкIхэр нэхъыбэу зэлIалIэр я лэжьыгъэхэр цIыхубэм ягу
иригъэхьыныр аращ. Абы щыгъуэ IэдакъэщIэкIыр адрейхэм емыщхьу
щытыжкъым.
Абы нэмыщI гъуазджэм и лэжьакIуэхэр дунейм и экономическэ,
политическэ щытыкIэхэм егъэгузавэ.
Црым Руслъан езым и гъащIэмрэ и псэукIэмрэ зэрызихъуэжар
къигъэлъагъуэу 2005 гъэм « Црым Руслъан и метоморфозэхэр»
зыфIища тхылъыр къыдигъэкIащ. Мыбы нэмыщI, искусствоведенэмкIэ
доктор Слава Лен Црым Руслъан тепсэлъыхьу «Постмодернизмэм и
контекстым и рецептуализм серия» итхащ тхылъ.
Руслъан рецептуализмэм щхьэкIэ мыпхуэду жеIэ: «Мывэ лъэхъэнэм
щыщIэдзауэ ди зэманым къэсыху сурэту ящIауэ хъуар кIэщIу
щызэпкърыхауэ аращ мыбы». Гъуазджэм елэжь дэтхэнэ цIыхуми езым
и дамыгъэ гуэр иIэжщ, зы зэман къыхиха темэм иджыри зэ игугъу
ищIыну, мы ищIахэм зы серия къыхегъэкI.
Црым Руслъан гъащIэм куэд хилъхьэфыну гугъэ иIэкъым. И
узыншагъэр пэлъэщыху сурэт ищIыну аращ. «Си лъэпкъэгъухэм я
гъусэу сыхуейщ дунейм сытетыну»,- жеIэ Руслъан.
Ди гъуазджэм елэжь цIыхухэм дунейпсо гъуазджэм елэжьхэм
яхыхьэныр хуабжьу гугъуу къалъытэ. Пэж дыдэу гъуазджэм и
маркетыр къэрал экономикэм, политикэм яIэщIэлъщ.
Лондон дэт псоми яцIыху галереем Црым Руслъан и сурэтхэм
хуагъэфэща уасэм уеплъмэ, Руслъан и дежкIэ зы щыщIэныгъэ
щыIэщ, ар Европэм зэрыщымыщыр аращ. Црым Руслъан хуэдэ адыгэ
цIыху дунейм тету зэрытщIэ къудейм дэ ди щхьэр лъагэу
дегъэIэтыж. Ар тцIыхуныр дидежкIэ насыпышхуэщ. |
