- Рассказ тхыным пае Кэстэнэ
Дмитрий фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъур ныбжьыкIэмэ я Илъэс
зэрэщызэхэшъущагъэм мэхьэнэ ин иI. Лъэпкъ шIэжьым,
литературэм, пIуныгъэм татегущыIэ зыхъукIэ, ежъугъэжьэгъэ
Iофыр зэрэлъыкIотэщтым тегупшысэ.
- Зэнэкъокъур зэхэтщэным ыпэкIэ
«Гуфэсым» ипащэхэр зэупчIыжьыгъэх. Кэстэнэ Дмитрий
Бжъэдыгъухьаблэ къыщыхъугъ. Урым лъэкъуацIэр ехьыми,
тилъэпкъэгъумэ адэпсэузэ адыгабзэр зэригъэшIэгъэ къодыеп -
рылэжьэн, сэнэхьат фэхъун ылъэкIыгъ. Зэкъошныгъэм игъэпытэн
тызэрэпылъыр щыIэныгъэм къыщыдгъэлъэгъоным, шIэжьэу тиIэм
лъэхъаным диштэу зедгъэушъомбгъуным афэшI ащ фэдэ
зэнэкъокъухэр ныбжьыкIэхэм ящыкIагъэх.
- Рассказ тхыным пае
зэнэкъокъур зэхэшъущэныр сыда къызыхэкIыгъэр?
- Кэстэнэ Дмитрий Хэгъэгу
зэошхом хэлэжьагъ. Кавказ шъолъырым щыригъажьи Берлин изэо
гъогухэм анэсыгъ. Орденхэр, медальхэр къыфагъэшъошагъэх.
Рассказхэр, повестхэр, романхэр ытхыгъэх. 1941-рэ илъэсым
къыщыублагъэу УФ-м итхакIомэ я Союз хэтыгъ. Адыгэ тхылъ
тедзапIэм итхьаматэу щытыгъ, депутатэу зэп зэрэхадзыгъэр.
Бэ зылъэгъугъэ цIыфыр, щысэ зытырахырэ тхакIор ныбжьыкIэхэм
нахьышIоу ядгъашIэ тшIоигъуагъ. Кэстэнэ Дмитрий «Псыхъохэр
зэхэлъадэх», «ЛIы пхъаш», «Орэдым тамэ къыгокIэ»,
нэмыкIхэри ытхыгъэх, зэдзэкIын Iофыми пылъыгъ. НэмыкI
тхакIоу тиIэхэр къэтыубыхэрэп Кэстэнэ Дмитрий
тыкъызэрэщытхъурэм пае. ИшIушIагъэ къыхэтэгъэщы.
- Кэстэнэ Дмитрий
ныбжьыкIэхэм ашIогъэшIэгъонэу шъолъытэ.
- Ары зэрэщытыр.
НыбжьыкIэхэр литературэм нахьышIоу хэпщэнхэм пае
щыIэныгъэм илъэныкъохэми афэбгъэсэнхэ фае. АдыгабзэкIэ
дэгъоу тхэн, еджэн зылъэкIэу тиныбжьыкIэмэ ахэтыр макIэу
тлъытэрэп. ЯшIэныгъэ хагъэхъоным фэшI IэпыIэгъу тафэхъу
тшIоигъу.
- Зэнэкъокъур зэрэкIорэм
шъутегущыIэу къыхэкIыгъа?
- Журналэу «Нэплъэгъум»
икъыдэгъэкIын чанэу хэлажьэх Хъуажъ Нурыет, ЛIыпцIэкъо
Ларисэ, Хъупсэрэкъо Саидэ, Цуамыкъо Марзыет, нэмыкIхэри
тигъусэх. Зэхахьэу джырэблагъэ Адыгэ къэралыгъо
университетым щытиIагъэм тхэным пыщэгъэ ныбжьыкIэхэр
къыщыгущыIагъэх. Зэнэкъокъоу зэхэтщагъэм кIэщакIо
фэхъугъэмэ ащыщ «Гуфэсым» ипащэу Едыдж Мэмэт. Рассказ
птхыныр IэшIэхэп, ар ныбжьыкIэхэм зыдашIэжьы, яшIэныгъэ
ауплъэкIу.
Зэнэкъокъум хэта
хэлажьэхэрэр?
- Кэстэнэ Дмитрий
фэгъэхьыгъэ зэнэкъокъум хэлэжьэщтхэр хэта къыхэзыхырэр?
- ЗэхэщакIомэ мыщ фэдэ
лъэныкъохэр къыдалъытэх. Ыныбжь илъэс 35-м блэмыкIыгъэу,
зыкIи къытырамыдзэгъэ рассказхэр адыгабзэкIэ тхыгъэхэу
зэнэкъокъум къырахьылIэнхэу ятэIо.
- Рассказ тхьапша
къырахьылIэщтыр, хэутыгъэу нэкIубгъо тхьапша
къышъуатыщтыр?
- Рассказыр нэкIубгъуи 3-м
къыщымыкIэу, 15-м емыхъоу тхыгъэн фае. Зы нэбгырэм
рассказитIу къытын ылъэкIыщт. Рассказхэр компьютеркIэ
хэхыгъэхэу, экземпляритф хъухэу, зытхыгъэмэ ацIэхэр
тедзагъэхэу, ятелефон, адресыр атетхагъэу щытын фае.
- Мэулид, зэнэкъокъухэм
ащытекIорэмэ шIухьафтынхэр афашIыхэу хабзэ. АщкIэ сыда
къытэпIощтыр?
- Апэрэ чIыпIэр къыдэзыхырэм
сомэ мин 15, ятIонэрэм - мини 10, ящэнэрэм - мини
7,5-рэ афэдгъэшъошэщт.
- Зэнэкъокъур сыдигъуа
заухыщтыр?
- ПэшIорыгъэшъэу Iоныгъом и
30-м нэс зэнэкъокъур кIощтэу итхъухьагъ, ау нахьыбэ
хэдгъэлэжьэным фэшI уахътэм хэдгъахъо тшIоигъу.
- НэмыкI зэнэкъокъухэри
зэхэшъущэщтха?
- Къуекъо Налбый, Бэрэтэрэ
Хьамидэ, Нэхэе Руслъан, нэмыкI тхакIохэм афэгъэхьыгъэ
зэнэкъокъухэри ныбжьыкIэмэ ашIогъэшIэгъоныщтхэу тэлъытэ.
Поэзием, прозэм апыщагъэхэм талъыплъэщт. Литературэм жанрэу
иIэр макIэп, ныбжьыкIэмэ зызыщаушэтыщтыр нахьыбэ тшIынэу
тыфай.
- Рассказхэр тыда
зэрахьылIэщтыр?
- Бзэхэр зыщызэрагъэшIэрэ
Гупчэу «Активыр» ары ныбжьыкIэмэ яIофшIагъэхэр
зыщытыугъоирэр. Унэр урамэу Лениным ыцIэ зыхьырэм тет,
36-рэ.
- Шъуигухэлъхэр
къыжъудэхъунхэу шъуфэсэIо.
- Тхьауегъэпсэу.
- Сурэтым итыр:
зэнэкъокъум изэхэщакIомэ ащыщэу Енэмыкъо Мэулид.