Bizi çevreleyen doğayı koruma görevi, günümüzün en önemli sorunlardan biri. Dünyadaki sürekli gelişme ve yeni oluşumlar, beraberinde doğa kirliliğini de getiriyor. Sanayi tesisleri ile motorlu taşıtların salmakta oldukları gazlar soluduğumuz havayı ve içtiğimiz suyu kirletiyor, insan sağlığını tehdit ediyor.

Doğal çevreyi kirleten etkenler arasında evsel atıklar da bulunuyor. Gıda kutuları, su içilen pet şişeler ve diğer evsel atıkları her bir köşede görmek olanaklı. Bu tür atıkların yerleri aslında  çöplükler. Ekolojik sorunları bir anda çözmek olanaksız. Konuya çözüm amaçlı çıkarılan  yasalar da yetersiz kalıyoruz, ancak asıl sorumlular arasında  bizler de bulunmuyor muyuz,  doğayı gereğince koruyabiliyor muyuz?Birçoğumuzun bu görevi yeterince yerine getirdiğinden kuşkuluyuz.

Atık/çöp ve temizlik işleri Adigey’in değişik yörelerinde nasıl çözümleniyor, birikmiş çöpler nerelere nasıl  götürülüyorlar, köylerimizin belirli çöplükleri var mı yoksa herkes dilediği bir yere çöpünü bırakıyor mu?Bu gibi konularda görüşünü almak üzere Şevgen rayonu Başkan yardımcısı Meretıko Aslan’ı ziyaret ettik.

Meretıko’nun verdiği bilgiye göre, gerektiği ölçüde donanımlı olmasa da, bugün Şevgen rayonu köylerinin tümünün belirli birer çöplüğü bulunuyor. İnsanlar çöplerini oralara bırakıyorlar. Bazı yerlere, koru boylarına  kural dışı olarak bırakılmış çöplerle de karşılaşıyoruz. Rayon belediyesi bu tür çöp ve atıkları topluyor, onları çöplüklere götürüyor.

“Rayonumuz çöplükleri dışında, 2010 yılına değin, atıkların bırakılacağı belli poligonlar oluşturma çalışmalarını yürütüyoruz. Tesis için Hakurınehabl ile Hatığujıkuaye köyleri arasındaki bir yeri belirlemiş bulunuyoruz. Bunun için 30 milyon Ruble harcamamız gerekiyor. Şu sıralar poligon için Krasnodar’daki bir firma ile bir proje sözleşmesi imzalamış durumdayız. Çöplerin götürüleceği bir poligonumuz olduğunda, rayonumuz insanları çöplerini oraya götürebilecekler” dedi Meretıko Aslan.

Şevgen rayonu merkezi Hakurınehabl köyü (*) çöpleri belediye tarafından toplanıp götürülüyor. Çöpler üç çöp aracı tarafından haftada bir, bazen de haftada iki kez toplanıp çöplüğe götürülüyor. Maalesef köy mutarlıklarının buna benzer olanakları yok. Bu nedenle köy halkı çöpünü belirlenen yere kendi götürüyor. Çoğunca da çöpler, belirlenen yere değil, oraya buraya atılıyor, böylece doğa ve temizlik kuralları ihlal edilmiş oluyor, bu oluşum çöp toplama kuruluşu  olmamasından kaynaklanıyor. Köyler arası yolların kenarlarına atılmış kutu ve şişelerle de karşılaşılıyor, bunlar  nereden geliyor?Bu atıklar araçlardaki kişiler tarafından pencerelerden savruluyorlar. Bunları belediye görevlileri, onca para, zaman ve emek ayırarak topluyorlar. Yasaların yetersiz olduğunu söylüyoruz, peki bu sonuca bizler yol açmış olmuyor muyuz? Üzülsek de durum bu.

 
(*) Hakurınehabl, Kafkasya’daki tek Abzegh köyüdür. Nüfusu 3 bin 828 (2002). 1998’de Kosova’dan dönüş yapanların yerleştiği Mafehabl köyü de ikinci Abzegh köyü durumundadır. -HCY