Fesaps Marje,
Bu grupta ve Çerkeslerin olduğu her yerde xabzeden söz
ediliyor, Çerkesler birbirini xabzeye uygun davranmamakla
eleştiriyor, suçluyor... Ama kimse xabzenin gerçekte ne
olduğunu cevaplamaya hatta düşünmeye yanaşmıyor..
Xabze M.S. 6.-7.yüzyıllarda mı ortaya çıktı? Yoksa İsa’nın
doğumu ile mi?
Elbette hayır. Çerkes kimliği Kafkasya'da belirdiği günden
itibaren adım adım gelişti, değişti ve bugünlere geldi. Peki
hangi ihtiyaçtan doğdu? Bütün toplumların olduğu gibi,
Çerkeslerin de toplumsal yaşamlarını düzenleyecek, dünyayı,
evreni ve yaşamı anlama çabalarını ifade edecek, doğanın gücü
karşısında saygılarını, onunla birlikte barışık bir yaşam
beklentilerini karşılayacak ruhani ihtiyaçlarını tatmin edecek
taleplerden doğdu...
Hıristiyanlık ve İslamiyet'in dünya üzerinde ve Kafkasya’da
yayılması ile eski inanışlar birçok toplumdan silindi ama
Çerkeslerden 20.yüzyıla kadar silinmedi (her iki dinin
baskılarına rağmen). Ancak anayurdun kaybı, xabzenin
temellerini sarstı ve daha önce değindiğim gibi, Osmanlı'da
dinamizmini kaybetmiş, tarikatlaşmış ve köhne düzenin
savunucusu durumuna gelmiş bir İslami yorum, Çerkesler arasına
bağnazlığı sokarak, xabzeye yabancılaşmalarına, gerçek
kimliklerini kaybetmelerine yol açtı.
Bu bağlamda sorduğum üç soruyu tekrarlayarak Çerkes'im diyen
herkesin bu tartışmayı kendi içinde yapmasını umut ediyorum.
(Araya bir not da Bekir Tolga arkadaşım için; önceki e-mailimi
bir kez daha okusaydınız, gereksiz bir cevap yazmak zorunda
kalmazdınız.)
Benim yazımda, asla İslamiyet ve bağnazlık özdeşleştirilmiş
değil ve evrime sanırım sizden çok ben inanıyorum ve xabzenin
bu gelişimine de değiniyorum; son olarak ne siz, ne de aklı
başında hiç kimse hem tarihsel süreç, hem kutsallıkla ilgili
kavramları açısından İslamiyet'le Çerkesliği/xabzeyi özdeş
tutamaz.
Modern yaşamın ve farklı dinlerin getirdikleri ile
kendi kimliğini kaybetmeden uzlaşmış bir Çerkes olarak mı;
Bir Müslüman ya da Hıristiyan olarak mı;
Bir Türk, Rus, Gürcü ya da esası, Amerikalı bir tüketim
toplumu bireyi gibi olarak mı;
Bu sorunun cevabını kendine veremeyen biri hem kendi kafasını
hem de başkalarının kafasını bulandırmaktan başka bir şey
yapamaz...
Kafkasya'yı Ruslar işgal edip Çerkesler de Osmanlı’ya göç
etmeseydi de, Çinliler işgal edip yerleşseydi, bugünkü
mantaliteyle,
xabzenin Budizm'e ya da Konfucyanizm'e uygun
olup olmadığını tartışıyor olacaktık. |