Kritik Ekosistem Ortaklık Fonu (CEPF) gelişmekte olan
ülkelerde yer alan tehdit altındaki biyolojik çeşitlilik sıcak
noktalarını korumak için kurulan ve Uluslararası Çevre Koruma
Örgütü (Conservation International-CI), Küresel Çevre Fonu
(Global Environment Facility Program GEF), Japon Hükümeti,
MacArthur Vakfı ve Dünya Bankası’nın eşit ortaklığıyla oluşmuş
bir girişimdir.
CEPF, Türkiye, Azerbaycan, Rusya, İran, Ermenistan ve
Gürcistan’ı kapsayan Kafkasya Sıcak Noktası için önerilen
stratejiler de dahil olmak üzere, biyolojik çeşitlilik sıcak
noktalarında gerçekleştirilecek projelere finans desteği
sağlamaktadır. CEPF’in temel amacı, sıcak noktalardaki
biyolojik çeşitliliğin korunması çabalarına sivil toplumun
katılımını sağlamaktır. Diğer bir amaç ise, bu çabaların yerel
bölgesel ve ulusal yönetimler tarafından oluşturulmuş strateji
ve çerçeveleri destekleyecek nitelikte olmasını sağlamaktır.
Tüm fon desteği, hibe olarak doğrudan sivil topluma
yönlendirilmektedir.
CEPF, Kafkasya’yı dünya üzerinde doğa koruma açısından en
öncelikli 34 sıcak noktadan biri olarak kabul etmektedir. WWF
ve CEPF, Kafkasya’da biyolojik çeşitliliğin korunmasına
yönelik gayretlerini ve faaliyetlerini birleştirmişlerdir. Bu
çerçevede, Türkiye, Azerbaycan, Rusya, İran, Ermenistan ve
Gürcistan sınırları içerisinde kalan alanlarda, Kafkasya
Ekolojik Bölgesi Biyolojik Çeşitlilik Koruma Planı’na uygun
olarak gerçekleştirilecek projelere finans desteği sağlamayı
amaçlamaktadır. CEPF, bu amaçla genel planı desteklemek üzere
kendi stratejisini hazırlamıştır. "CEPF Kafkasya Ekosistem
Profili" adı verilen ve beş yıllık bir eylem planını içeren bu
strateji, WWF Kafkasya Program Ofisi eşgüdümünde, altı ülkeden
çeşitli bilim, hükümet ve sivil toplum çevrelerini temsilen
130’un üzerinde uzman Kafkasya Ekosistem Profili’nin
hazırlanmasına katkıda bulunmuştur. Projenin altı aylık
bölümünde, altı ülkedeki biyolojik çeşitlilik, sosyo-ekonomik
unsurlar, kurumsal bağlam ve koruma çalışmalarına yönelik
veriler derlenmiş ve sentezlenmiştir. Kasım 2002 ve Ocak
2003’te yapılan iki ilgi grubu toplantısı, CEPF’in bölgedeki
yatırım alanları ve stratejilerinin belirlenmesi ve
onaylanması için tarafların geniş katılımını sağlamıştır.
Toplantılar sonucunda tüm taraflar geliştirilen öneriler
doğrultusunda uygulamaları hayata geçirmek için niyetlerini
ortaya koymuşlardır.
Bu ekosistem profili, CEPF’in diğer bölgelerde halen
geliştirmekte olduğu profillerle birlikte, CEPF’in coğrafi ve
tematik yatırım odaklarını belirlemesi için bilimsel destek
olarak kullanılması amacına yöneliktir. CEPF, tüm çıktıları
kendi başına gerçekleştiremese de, yaptığı koruma
yatırımlarının biyolojik çeşitlilik kaybının önüne geçmede işe
yaramasına ve ulaştığı başarıların ölçülebilir ve izlenebilir
olmasına gayret etmektedir. Ekosistem profili, hedef bölgedeki
biyolojik çeşitliliğin korunması için sivil toplumun katkısını
sağlayacak geniş stratejik yönelimler önerir. Kafkasya için
tür, alan ve koridor çıktıları, Uluslararası Çevre Koruma
Örgütü’nün (CI) uzmanlarıyla işbirliği içinde tanımlanmıştır.
Bu analizlerin sonuçları doğrultusunda, Kafkasya sıcak noktası
için tanımlanan çıktıların çok büyük bir bölümünü kapsayan 10
ekolojik koridor belirlenmiştir. Daha sonra beş yıllık çalışma
ve bütçenin etkin kullanılabilmesi için en öncelikli beş
koridor belirlenerek bu koridorlar ve yanısıra belirlenen 51
öncelikli tür özelindeki proje önerilerinin desteklenmesine
karar verilmiştir. Bu kapsamda CEPF kaynaklarının etkinlik
alanı ülkemizde Türkiye-Gürcistan Aşağı Batı Kafkasya
koridorundaki, Melet Irmağı’ndan itibaren Doğu Karadeniz
Dağları olarak ön plana çıkmıştır. CEPF Kafkasya Ekosistem
Profili, hedeflenen öncelikli koridorlarda biyolojik
çeşitliliğin korunması için sivil toplumun etkinliğini ve
kapasitesini artırmayı amaçlamaktadır.
CEPF Program sürecinde hazırlanan Ekosistem Profili dökümanı
Kafkasya Ekolojik Bölgesi’nde doğa koruma açısından öncelikli
tür, alan ve koridorları tanımlamaktadır. Aynı zamanda
Kafkasya Ekolojik Bölgesi için stratejik yönelimleri ve
yatırım önceliklerini belirlemektedir. Bu öncelikler proje
önerilerinin değerlendirilmesi ve kabul edilmesindeki ana
etkenlerdir. CEPF Bölgesel Programı’nın Kafkasya Ekolojik
Bölgesinde başarıyla uygulanabilmesi için bölgesel bir
koordinasyon ekibi oluşturmuştur. Bölgesel programı
Gürcistan’daki WWF Kafkasya Program Ofisi koordine ederken,
Türkiye’deki aktiviteleri olayı başından beri Türkiye adına
takip eden WWF-Türkiye (Doğal Hayatı Koruma Vakfı) koordine
etmektedir. |