|
|
................... |
|
................... |
KİFAYETSİZ
MUHTERİSLER ve
''CAHİL CESARETİ''
(Dunning-Kruger
Sendromu) |
Andre Siegtried |
|
|
................... |
|
................... |
Psikologlar Justin Kruger ve David
Dunning'in tarihe geçmelerine vesile olan bulguları, Türk
sağduyusunun yüzyıllardır "cahil cesareti" dediği şeydir
aslında.
Teorileri özetle, "cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin
kendine olan güvenini artırır" der. Metin çözme, araç kullanma, tenis
oynama gibi çeşitli alanlarda yapılan araştırmaların sonucunda
şu bulgulara ulaşılmıştır:
- Niteliksiz insanlar ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark
edemezler.
- Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir.
- Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların
niteliklerini görüp anlamaktan da acizdirler.
- Eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı
niteliksiz insanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya
başlarlar.
Değerlendirme zaafı:
İki uzman daha sonra, bu teorilerini test etme fırsatı da
buldular. Cornell Üniversitesi'nden 45 öğrenciye bir test
yaptılar, çeşitli sorular sordular. Ardından öğrencilerden
"testin sonucunda ne kadar başarılı olacaklarını tahmin
etmelerini" istediler.
En başarısızların (yani sadece yüzde 10 ve daha az doğru cevap
verenlerin), testin yüzde 60'ına doğru cevap verdiklerine,
ayrıca iyi günlerinde olsalar yüzde 70'e ulaşabileceklerine
inandıkları ortaya çıktı.
En iyilerin (yani en az yüzde 90 doğru sonuç alanların) en
alçakgönüllü denekler olduğu (soruların yüzde 70'ine doğru
cevap verdiklerini düşündükleri) görüldü. (Not: Dunning ve
Kruger bu çalışmalarıyla 2000 yılında Nobel de kazandılar.)
Çalışan, kendi kapasitesini değerlendirmekten ve eksikliğini
teşhis etmekten acizdir. Ama asıl vahim olan, bu "yetersizlik
+ haddini bilmeme" kokteylinin, mesleki açıdan, karşı koyulmaz
bir itici güç oluşturması. Kariyer açısından bir eksiyken,
artıya dönüşmesi.
İşinde çok iyi olduğuna yürekten inanan "yetersiz", kendini ve
yaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve haddi olmayan
görevlere talip olmaktan en küçük bir rahatsızlık
duymayacaktır. Aksine bunu bir "hak" olarak görecektir.
"Uyanıklık" bilecektir.
Bu arada, gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar ise çalışma
hayatında "fazla alçakgönüllü" davranarak kendilerine
haksızlık edecekler, öne çıkmayacaklar, yüksek görevlere
kendiliklerinden talip olmayacaklar, kıymetlerinin bilinmesini
bekleyecekler (ve bilinmeyince için için kırılacaklar ve
kendilerini daha da geriye çekecekler) ve muhtemelen üstleri
tarafından "ihtiras eksikliği" ile suçlanacaklardı r.
Sonuçta, "kifayetsiz muhterisler" her zaman ve her yerde daha
hızlı yükselecekler ve daha yukarılara çıkacaklardır.
Etrafınıza bir bakın, uzmanlara hak vereceksiniz.
"Rüyanızın gerçekleşmesini istiyorsanız, öncelikle uykudan
uyanmanız gerekir." |
|
|
|
|
|
|
|