|
|
................... |
|
................... |
RUSYA’NIN KUZEY KAFKASYA HAMLESİ NEYİ HEDEFLİYOR? |
Mehmet Fatih Öztarsu |
|
|
................... |
|
................... |
2010 başlangıcıyla Rusya devlet
başkanı Dimitri Medvedev, Güney Rusya Bölgesi’ni Kuzey
Kafkasya Federal Bölgesi olarak değiştirmiş ve bu idari
yapılanmaya Dağıstan Cumhuriyeti, Çeçen Cumhuriyeti, İnguşetya
Cumhuriyeti, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti, Karaçay-Çerkes
Cumhuriyeti, Kuzey Osetya Cumhuriyeti, ve Stavropol eyaletini
dahil etmiştir. Çerkes birliğinin remzi olan
Adigey bölgesinin federal yapılanmaya dahil edilmediği bu yeni
yapı, Medvedev’in açıklamalarına göre bölgede fakirlik ve
yolsuzluk başta olmak üzere her türlü gayri kanuni yapılanmayı
da bitirmeyi amaçlamaktadır. Bölge yöneticiliğine de özel
yetkilerle donatılan Aleksandr Hlopinin atanmıştır. Bu kişi
aynı zamanda Vladimir Putin’in yardımcısı olmuştur.
Daha önceleri Çeçenistan’ı da tanımadığını ilan eden Dokku
Umarov Kafkasya Emirliği’ni kurmuştu. Hareket sahası olarak da
aynen bu yeni federal sistemde yer alan bölgelerin adını
açıklayan Umarov, son saldırıları da üstlendiği belirtilen
isim. Rusya’nın bu bölgede gerçekleştirmek istedikleri az çok
belli olmakta, bölgede yer alan ayrılıkçı unsurların daha da
büyüyerek bölgenin hakimi olması istenmemektedir. Zira bugün
Kuzey Kafkasya’da sayısız olay gerçekleşmekte, bu da Rusya’yı
güç durumda bırakmaktadır. Emirliği terör örgütü ilan eden
Rusya, Çeçenistan’dan diğer bölgelere sıçrayan direnişin önünü
artık güç kullanarak değil siyasi ve sivil yapılanmalarla
kesmeyi amaçlamaktadır.
Planlanan siyasi yapılanmalar da bölgenin artık
uysallaştırılması ve ayrılıkçı hareketlerin bastırılması
yönünde gerçekleşmektedir. Bu, meselenin sadece bir boyutudur.
Rusya’nın yakın dönemde neleri planladığı zaman içinde
görülecektir. Saldırılar milli direnişçilerle veya onlara
yapılan atıfla ilgili olabilir. Ancak bu süreçte eline koz
geçen merciler bunu çeşitli yollarla kullanmaktan
çekinmeyeceklerdir.
Rusya’nın açıklamalarına göre buradaki yoksulluk ve geri
kalmışlık yeni idari yapılanma ile önlenmek istenmektedir. Bu
konuyla ilgili olarak Dimitri Medvedev İnguşetya’da yeni bir
kalkınmanın nasıl gerçekleşeceğine dair bir yol haritasının
gerekliliğine vurgu yapmış ve güç kullanılarak herhangi bir
çözümün sağlanmayacağına inandığını belirtmiştir.
Aynı şekilde Hloponin de Kabardey-Balkar Cumhuriyeti’nden her
ay düzenli rapor hazırlanmasını istemiştir.
Muhtemelen Rus yönetimine göre Çeçenya, bu konuda örnek teşkil
eder vaziyettedir. Ramzan Kadirov Çeçen savaşlarından sonra
bölgenin, Stalingrad kadar tahrip olduğunu ve kendi
dönemlerinde imari yapılanmanın hızla devam ettiğini
belirtmektedir. Zaten Kadirov’un Putin ve Medvedev’e olan
yakınlığı malumdur.
Bu yeni yapılanmayla birlikte Kafkasya Emirliği’nin faaliyet
alanı daraltılmak ve diğer bölgelere yayılan direnişin önü
kesilmek istenmektedir. Dokku Umarov’un bu idari bölümlenmeden
daha evvel ilan ettiği “emirlik sahası” Kuzey Kafkasya Federal
Bölgesi’nin sınırlarını içermektedir. Üst üste düşen bu
girişimler Umarov’un elini kolunu bağlayacak türden
görünmektedir.
Yeni idari yapılanmanın dikkat çekici bir diğer özelliği de,
Kuzey Kafkasya’nın önemli bölgesi Adigey’in bu yapıya dahil
edilmemesidir. Gerekçe olarak diğer bölgelerin geri
kalmışlığı, Adigey’in müreffeh olduğunun belirtilmesi
inandırıcı görünmemektedir. Muhtemelen 2014’te Soçi’de
gerçekleştirilecek olan olimpiyatlara kadar bu bölgede
herhangi bir olumsuzluğun olması istenmemekte, Adigey’in
konumu diğerlerinden farklı tutulmaktadır. Çerkeslerin birlik
düşüncesi bu yolla bir nebze de olsa kırılabilir ve Adigey’in
konumu 2014’ten sonra yeniden düzenlenebilir. Rusya için en
ideali ise Adigey’in farklı bir statüye kavuşturulmasıdır.
Son olarak, Rusya bu önemli hamlesiyle hem Kuzey Kafkasya’da
kendi lehine gelişmelerin sağlanmasını hem de ileride Güney
Kafkasya’ya müdahale için önünde herhangi bir engelin
kalmamasını hedeflemektedir. İleriki dönemlerde bu yeni
hamlenin içteki ve dıştaki tesirleri hissedilecektir. |
|
|
|
|
|
|
|