|
|
................... |
|
................... |
KARAÇAY ÇERKESYA
İÇİN GELECEK YOK |
Osman Mazukabzov
Kavkazweb.net-Adyga.org
Genel Müdürü |
|
|
................... |
|
................... |
Karaçay Çerkes Cumhuriyeti bir kez
daha kendisini hatırlattı.
Geçen hafta, Çerkes Kongresi üyeleri yeniden Çerkes özerk
bölgesinin kurulmasını ve Rusya Federasyonu bünyesine bağımsız
bir bölge olarak katılmayı talep ettiler. Cumhuriyette yeniden kendini
gösteren kalıcı krizin nedenlerine göz atalım ve olası çıkış
yolunun neler olabileceğini ele alalım.
Önce Çerkeslerden başlayalım; KÇC’de Çerkesler ikiye
ayrılıyor, “çalışanlar” ve “prensler”. Cumhuriyetteki tüm
Çerkes nüfusun %99.99’u çalışanlar sınıfında.
Prensler ise finansal varlıkları kontrol eden ve bölgedeki
işletmelerin sahibi bulunan bir grup klan mensubu ayrıcalıklı
kişi.
Çerkeslerin çoğunluğu bu klanlara ait işletmelerde çalışır. Şu
anda cumhuriyette üç klan var: Derev, Hapsirokov ve Araşukov
aileleri.
Bunlarında cumhuriyetin geleceğine dair her birinin kendi
görüşleri var, fakat çoğu zaman bu planlar halkın geleceği ile
ilgili planlarla pek örtüşmez.
Bu klanların yaklaşımlarındaki ana fikir ,ekonomik ve finansal
durumlarını güçlendirerek toplum üzerindeki kontrollerini
güçlendirmek düşüncesi üzerine kurulmuştur.
Bu klanlar güçsüz ailelere yardım, spor kompleksleri
inşası,müzisyenlere yardım ve benzer faaliyetlerde de
bulunurlar ve son dönemde bu tür çabaları fazlalaştı.
Bu klanlar iş nüfuzunu ve istihdam gücünü kullanarak, sürekli
yerel ve federal yöneticileri kendi istedikleri yönde ikna
etmeye çalıştılar, bu lobi faaliyetleri zaman zaman kişisel
baskı ve politik şantaja dönüştü.
Geçen haftaya döner, neden Çerkesler özerklik istediler sorunu
sorarsak:
Bunu bir klan özellikle destekliyor, Derev ailesi.
Derev ailesinin cumhuriyetteki ekonomik gücüne rağmen,siyasi
gücü son dönemde pasifize edildi (süpürüldü), aile bu tür bir
talepte bulunan Çerkes örgütlenmelerini yanına alarak yeniden
güç elde edebilmeyi umuyor.
Özerklik talebinin samimiyetsizliğine rağmen , şu anda
durumdan hoşnut olmayan Çerkeslerin sayısının hiç de
azımsanmayacak bir yekun teşkil ettiği de bir gerçektir.
Son yirmi yılda , cumhuriyet ekonomik-politik açıdan Karaçay
gruplar tarafından yağmalanmış durumdadır.
Çerkesler cumhuriyetin politik yaşamından tamamen dışlanmış
durumdadırlar, görevde olanlar da bürokraside zayıf ve pasif
görevlerde yer alabilenlerdir sadece.
Çerkes bölgelerinde (Adige Xable – Xabaz ) atananlar ve göreve
gelenler, Çerkes halkı için değil kendi cepleri için
çalıştılar.
Bu bölgelerde altyapı tamamen çökmüş durumda.
Örneğin Adige Xable’de, 21. yüzyılda insanlar su için hala
kovayla nehre gidiyorlar.
Yollarda asfalt yok , doğru dürüst kanalizasyon yok,
sokaklarda aydınlatma yok, evlerden atılan çöpler sokaklarda
yığılı halde.
Bu koşullarda insanca bir yaşamın sürdürülebilmesinin mümkün
olup olmadığına koşullara bakarak karar verebilirsiniz.
Ama sadece bu değil tabii.
Eğer bu koşullarda yaşaya karar vermişseniz,yeterince
şanslıysanız ve bölgede iş bulabilmişseniz aylık kazancınız 50
Dolar civarındadır.
İnsanlar Moskova’da ve Stavropol’da iş bulabilmek için evini
köyünü bıraktı. Onlar kendi yurtlarında yaşayabilselerdi,
köylerini terk etmeselerdi alkol ve uyuşturucu bağımlılığı bu
kadar yükselmiş olmazdı şimdilerde.
Ayrıca insanlar sürekli cinayet haberleri duyuyorlar ve bu
cinayetlerin hiç birisinin faili yakalanmıyor, işte bu durum
halkın gelecek duygusunu ve güvenlik umudunu da yok ediyor.
Çerkesler bu insanlık dışı koşullarda yirmi yıldır yaşıyorlar
ve artık uzun süre bu şekilde devam edemezler.
Eğer cumhuriyet yöneticileri Çerkeslere ve tabii ki
cumhuriyetteki diğer tüm halklara karşı bu yanlış yöntemlerini
değiştirmezlerse, Karaçay Çerkes cumhuriyetinin geleceği
olamaz.
Sorunun çözümü nedir?
Bence Karaçay ekonomik ve politik grupları, ellerinde
bulundurdukları güçten cumhuriyetteki halklar lehine asla
vazgeçmeyecekler.
O nedenle bana göre sonun iki çözümü olabilir ancak:
1) Doğrudan cumhurbaşkanının müdahalesi ile hükümet
istifa etmeli ve bütün görevlerini bırakmalı, parlamento
dağıtılmalıdır. Bunun yerine dışarıdan, mümkünse Moskova'dan
bölge ile bağlantıları olmayan bir idareci atanmalıdır, 5 yıl
süre ile bölgenin rehabilitasyonu ve mevcut yapının
restorasyonu gerçekleştirildikten sonra da demokratik
seçimlere gidilmelidir. Ancak R.F devlet başkanının gücü ve
müdahalesi ile bölgedeki mevcut yapıların temizlenmesi
mümkündür.
2) Karaçay Çerkes cumhuriyeti Karaçay ve Çerkes
cumhuriyetleri olarak ikiye bölünmelidir.
Bu durumda da oluşacak yeni Çerkes cumhuriyetinde, 90'lı
yıllarda KBC’de iktidarı ele geçirmek için süren mücadele gibi
bir mücadele ortaya çıkacaktır ve yine R.F devlet başkanının
doğrudan müdahalesi gerekecektir.
Her iki çözüm de ciddi biçimde siyasal irade gerektirir ve şu
andaki KÇC’nin lehine bir durum değildir. Fakat hareketsizlik
de durumun daha da kötüleşmesini sağlayacak ve öngörülemeyen
felaketlere neden olacaktır.
O nedenle Kremlin mümkün olduğunca çabuk hareket etmek
zorundadır. |
|
|
|
|
|
|
|