|
|
................... |
|
................... |
İSRAİL'DEKİ
ÇERKES KÖYÜ |
Star Gazetesi, 20
Temmuz 2010 |
|
|
................... |
|
................... |
İsrail'in kuzeyinde, Aşağı Celile
bölgesindeki köylerden biri olan Kfar Kama'da (Kama Köyü) 3
bin Çerkes yaşıyor.
Çerkes adetlerinin geçerli olduğu ve Çerkesce'nin konuşulduğu
köyde, Türkiye'den 9 Türk vatandaşı bulunuyor. 8'i Çerkes
kökenli olan Türkler, köyden kızlarla evlenerek buraya
yerleşmiş. Kfar Kamalılar, önceki gün
başlayan 4. Çerkes Festivalinde Rusya'dan gelen Çerkes halk
oyunları ekipleriyle birlikte Çerkes adetlerini bir kez daha
yaşatıyor. Bir hafta sürecek festival boyunca sunulan halk
oyunları ve yöresel yemekler, katılımcıların büyük ilgisini
çekiyor.
Köydeki yerleşiklerden Hayrettin Uyanık (50), "Doğma büyüme
Düzceliyim" diyor ve tesadüflerin kendisini İsrail'e
getirdiğini ve 1991'den bu yana Kfar Kama'da yaşadığını
söylüyor.
Uyanık, Kfar Kama'nın 3 bin kişilik nüfusuyla tamamen
Çerkeslerden oluştuğunu, İsrail'deki diğer Çerkes köyü olan,
1500 nüfuslu Reyhaniye'nin ise yüzde 15 oranında Arap nüfusa
sahip olduğunu kaydediyor.
Hayrettin Uyanık, İsrail vatandaşı Çerkes eşi Faize ile ilk
turistik bir gezi çerçevesinde Bolu'ya geldiğinde tanışmış.
Körfez savaşı sırasında bu kez kendisi Kfar Kama'ya davet
edilmiş. Kurban Bayramı arifesinde köye geldiğinde uğradığı
şaşkınlığı, "İki arkadaş gelmiştik. Köy girişinde birden
duraladık. Kur'an sesi yükseliyordu köyden. Şaşırdık. Burası
İsrail miydi, yanlış mı geldik diye düşündük" diye anlatıyor.
Hayrettin Uyanık, Düzceli Çerkesler olarak köyde "krallar
gibi" karşılandıklarını, kendi memleketinde karşılaştığı Kfar
Kamalı Faize'yi burada yeniden gördüğünü, onu ailesinden
istediğini ve bir ay sonra evlendiklerini ifade ediyor.
Hayrettin Uyanık, eşini Türkiye'ye götürüp ailesiyle
tanıştırmış, ama ikili Kfar Kama'ya dönüp burada yerleşme
kararı almış.
Kfar Kama'da uzun süre bir kaset fabrikasında çalıştığını
anlatan Uyanık, "2000 yılında kalp krizi geçirdikten sonra
doktorlar çalışmamı yasakladı, emekli oldum. Burada kalma
kararımda etken hayat şartlarının iyi olmasıydı. Her türlü
sigortam var. Emekli olduktan sonra da kendi işimi kurdum.
Karımla birlikte bir tekstil atölyesi açtık" diye devam
ediyor.
Kfar Kama'da Hayrettin Uyanık'la birlikte 8 Türk vatandaşı
daha yaşıyor. Bu 9 Türk'ten 8'i Çerkes kökenli, diğeri bir
Çerkes kızıyla internette tanıştıktan sonra evlenip henüz köye
yerleşmiş bir öğretmen...
"ÇERKESLERİN EN RAHAT YAŞADIĞI YER"
Temizliğiyle dikkati çeken Kfar Kama'da herkes Çerkesce
konuşuyor, birbirini tanıyor ve selamlaşıp hal hatır soruyor.
Köyün aynı adı taşıyan camisi de birçok yerde rastlanmayacak
ölçüde temiz. Caminin girişinde yaptırılan sebillerden, yazın
yakıcı güneşi altında soğuk sular içmek mümkün.
Köyün belediye başkanı, belediye meclisi üyeleri de Çerkes...
Okullarda Çerkesce, İbranice, Arapça ve İngilizce eğitim
veriliyor.
Herkesin Müslüman olduğu Kfar Kama için köyün yerlileri,
"Dünyada Çerkeslerin en rahat yaşadığı yer burası" diyor ve
"Dinimize kimse karışmaz. Örf ve adetlerimize de öyle. Dini
bayramlarımız, ramazanımız çok keyifli geçer. İsrail'le hiçbir
sıkıntımız yok" diye de ekliyor.
Köyün ileri gelenlerinden, köy dışından gelenlere Çerkes halkı
ve tarihiyle ilgili bilgiler veren Abrag Ferid (65), 130
seneyi aşkın mazisi bulunan Kfar Kama'nın adının Musa
Peygamber öncesine dayandığını, Aramice olduğunu ve "birinci"
anlamına geldiğini anlatıyor.
ÇERKES ETHEM'E EV SAHİPLİĞİ
Kfar Kama, 1920'li yılların başında Çerkeslerin bilinen
isimlerinden Çerkes Ethem'e kısa bir süre ev sahipliği yapmış.
Türkiye'den kaçtıktan sonra kardeşi Reşit Bey'le birlikte önce
Almanya'ya giden Çerkes Ethem, daha sonra İsrail'e, Hayfa'ya
gelerek burada bir süre kalmış, daha sonra "Buralarda bir
Çerkes köyü var" denilince Kfar Kama'ya gelip köyün en
zenginlerinden Şhaloh sülalesinden Said Bey'in evine misafir
olmuş.
Daha sonra Ürdün'e geçip 1948'de orada ölen Çerkes Ethem,
köyle bağını pek koparmamış; arada köye gelip gitmiş. Çerkes
Ethem'in mezarı Amman'da bulunuyor.
Çerkes Ethem'in Kfar Kama'da 6 ay yaşadığı ev ise şimdi müze
ve kültür merkezi haline getirilmiş bulunuyor. Evde o dönemden
kalan eşyalar, kullanılan malzemeler ve giysiler
sergilenirken, köy sakinleri, köy dışından gelen yabancılara,
İsraillilere Çerkeslerin adetleri ve kültürüyle ilgili
bilgiler aktarıyor.
Kfar Kama ve Reyhaniye'de, her yıl 21 Mayıs'ta Çerkeslerin
Rusya'dan büyük göçleriyle ilgili anma etkinlikleri
düzenleniyor. |
|
|
|
|
|
|
|