|
|
................... |
|
................... |
ÇERKESYA’DA BİR
HAİN |
Karl Marx
Çeviri: Hatko Schamis
Karl Marx/ Friedrich Engels, Toplu
Eserler, (Karl) Dietz Yayınları, Berlin, Cilt 12, 1961, sayfa
166-7. 25 Mart 1857 yılında yazılmış, The Free Press’in (Özgür
Basın) 1 Nisan 1857 tarihli 34. sayısında yayınlanmış bir
makale. |
|
|
................... |
|
................... |
Aşağıda yayınladığımız mektup Pester
Lloyd’dan alınmıştır.
''Çerkesya Merkez Karargahı, Tuapse, 26 Şubat.
Çerkes
halklarının geleceği/kaderi üzerinde çok önemli etkisinin
olacağını düşündüğüm bir olayın ilk olarak Avrupa kamuoyuna
ulaştırılmasını sağlayacak bu mektubu İngiliz vapuru ‘ Kangaroo’
ile gönderiyorum. Mehmet Bey ( Bangya)’ in Çerkes boylarının
liderlerinin ve temsilcilerinin isteği ile başkomutanlık görevini
üstlendiğini ve benim de Mehmet Bey’in emrinde çalıştığımı
biliyorsunuz.
23 Şubat Pazartesi günü merkez karargahımızın olduğu Tuapse’ye
ulaştık. Yola çıkmadan önce Mehmet Bey farklı sınıflardan yüzlerce
iyi eğitilmiş askeri uzmanı göreve getirmişti, bunlar da bizimle
birlikte Tuapse’ye geldiler. Bildiğiniz gibi Mehmet Bey,
törenlerle Çerkes Askeri Birlikleri’nin başkomutanlığına
getirildi. Çerkes Beyleri, asilleri ve halktan delegeler Kuran’a
el basarak Mehmet Bey’e bağlı kalacakları üzerine yeminler ettiler
ve yine Çerkesya Parlamentosu’ndan bir grup delege en yüksek
mevkinin sembolü olan kutsal bayrağı bugün göndere çekti. Yeni
başkomutan kutsal sancağa (Bayrak, yeşil bir zeminin üzerinde
beyaz bir kılıç, yarım ay ve bir yıldızdan oluşuyor) bağlı
kalacağına dair yemin ederken coşku ve heyecan öylesine büyük,
Çerkesler şimdi öylesine kararlılar ki, “ya bağımsızlık, ya ölüm”
yemini ediyorlar. Mayıs ayına kadar 150 bin savaşçının (?)
toplanacağı sanılıyor. Mehmet Bey bana:
‘’Rusya artık Çerkesler arasında yeni bir ruhun ortaya
çıktığına yakında bizzat kendisi şahit olacaktır. Emrime verilen
malzemeyi tanıyorum (Mehmet Bey, daha önceki savaşta da
Çerkeslerin yanındaydı) ve hiçbir askeri örgütlenmesi olmadığı
halde düşmanına karşı 30 yıldan fazla direnen bu halkın gerçekten
ciddi bir şekilde örgütlenebilirse tam bağımsızlığına
ulaşacağından kuşku duymuyorum! Gelecek bahara kadar bu
dağlardan önemli haberlerin sizlere ulaşacağından emin
olabilirsiniz. Gelişmeler üzerine haberleşme sistemimizin izin
verdiği hızla sizleri bilgilendirmeye devam edeceğim.“;
Bangya, önce Kossuth (**) sonra da Szemere (***) için
çalışan bir Macar önderidir; 1851 ve 1852 yılları arasında
İngiltere’de sığınmacı olarak yaşamış, hem Prusya ve hem de
Fransız hükümeti hesabına casusluk yapmış ve doğal olarak bu
efendileriyle ilişkisi devam etmektedir. Simdi İngiltere’nin
şemsiyesi altında yeni bir ruhun ortaya çıktığı Çerkesya’ya
gitmiş. Eski ruh Rusya’ya karşıydı, öyleyse bu yeni ortaya çıkan
ruh Rusya yanlısı olmalı. Çerkesya hiçbir zaman kaybetmediği
bağımsızlığına kavuşacakmış… Bir de tüm bu iddiaları
tamamlamak için daha kurulmamış bir parlamento icat edilmiş.
DİPNOTLAR:
(*) Pester Lloyd, Almanca
yayın yapan bir Macar gazetesi. –HS (Hatko Schamis)
(**) lajos Kossuth’un asıl mesleği avukatlıktır. 1802-1894
yılları arasında yaşamış, Macar Parlamentosu’nda ulusal liberal
kanattan milletvekilliği yapmış ve Macar bağımsızlık mücadelesine
önderlik düzeyinde aktif olarak katılmıştır. -HS
(***) Bertalan Szemere de bir dönem Kossuth ile birlikte
bağımsızlık için mücadele etmiş, 1848-9 devrim yıllarında
başbakanlığa kadar yükselmiş, 1812-1869 yılları arasında yaşamış
bir Macar yurtseveri. İkisinin de yolları bir dönem İstanbul’da
kesişiyor. -HS |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|