Шъхьадж зэрэпсэущтыр,
ищыIэкIэщтыр агъэнэфэнэу зэкIэ псэушъхьэу щыIэхэр
зэIукIэхи, зэпсэлъагъэх. ЕтIанэ ахэмэ мыщ фэдэу
зэдаштагъэ: ŞŞhac zerepsewuştır,
yişı’eç’eştır ağenefenewu
zeç’e psewuşşhewu
şı’exer ze’uç’exi, zepselhağex. Yét’ane axeme mış
fedewu zedaštağe:
Herkesin nasıl beraberce
hayatta kalacağını, yaşayış tarzını açıklığa
kavuşturmak için bütün canlı olan yaratıklar, bir
araya gelip (toplanıp) beraberce konuştular.
Sonra onlar bunu gibice (böylecene)
anlaştılar:
“О, пцэжъыер, псы чIэгъым учIэсыщт, псым
ухэсэу ущыIэщт”. “Wo, ptsejhıyér, psı
çç’eğım wuçç’esışt, psım wuxesewu
wuşı’eşt”. “Sen, balık,
su altında duracaksın, suyun içinde bulunarak var
olacaksın”.
“О, бэджэжъый,
хъoр-шэрыгъэр отэты”. “Wo, becejhıy,
xhor-šerığer wotetı”.
“Sen, küçük tilki, yalan-dolancılığı sana
veriyoruz”.
“О, тыгъужъ, кIoчIэшхo пхэлъэу, бгъoтырэр пшхэу,
щынaгъo уиIэу мэзым ухэсыщт”. “Wo, tığujh,
k’oçç’ešxo pxelhewu,
bğotırer pšxewu,
şınağo wui’ewu mezım
wuxesışt”. “Sen, kurt,
çok kuvvet içinde olarak, bulduğunu yiyerek, korku
salarak ormanın içinde yaşayacaksın
(bulunacaksın)”.
- Aдэ, къaрыумрэ лъэшыгъэмрэ
хэты еттын, хьэкIэ-къуaкIэмэ хэт пaщэ aфэтшIын, aIуи
зэупчIыжыгъэх. - Ade,
kharıwumre lhešığemre xetı yéttın, heç’e-khuaç’eme
xet paşe afetş’ın, a’ui zewupçç’ıjığex.
- Öyleyse, tâkat ile en büyük
gücü kime verelim, yabani hayvanlara kimi paşa
(onlara) yapalım, (onlar) deyip
birbirlerine tekrar sordular.
-
Къaрыумрэ лъэшыгъэмрэ aслaным етэты,
хьэкIэ-къуaкIэмэ япщы пaщэу тэшIы, чIылъэм тéт
пстэуми aнaхь лъэшынэу тэгъэнaфэ, aIуи зэдaштaгъэ.
- Kharıwumre lhešığemre aslanım yétetı,
heç’e-khuaç’eme yapşı paşewu
teş’ı, çç’ılhem tét pstewumi
anah lhešınewu
teğenafe, a’ui zedaştağe.
- Tâkat ile gücü aslana
veriyoruz, yabani hayvanların beyleri paşası
(olarak) onu yapıyoruz, yeryüzünün üstünde
bulunan herkesten daha güçlü olarak onu açıklıyoruz
(belirtiyoruz), (onlar) deyip
anlaştılar.
- Aдэ, aкъылымрэ aмaлымрэ хэты еттын, aIуи
егупшысaгъэх. - Ade,
akhılımre amalımre xetı yéttın, a’ui yégupšısağex.
- Öyleyse, akıl ile çareyi
kime verelim, (onlar) deyip düşündüler.
- Aкъылымрэ aмaлымрэ цIыф
цIыкIум етэты, aрэущтэу тымышIымэ, цIыфыр къaрыу
имыIэу щыIэн ылъэкIынэп, ыкIуaчIэ мaкIэ, ыIуaгъ
aслaным.
- Akhılımre amalımre ts’ıf ts’ık’um yétetı,
arewuştewu
tımış’ıme, ts’ıfır kharıwu
yimı’ewu şı’en
yılheç’ınep, yık’uaçç’e maç’e, yı’uağ aslanım.
- Akıl ile çareyi küçük insana
veriyoruz, öylece yapmazsak, insanın tâkatı olmadan
varolmak elinden gelmez, (onun) kuvveti az,
dedi aslanda.
-
Ешъумыт, yыIуaгъ пцэжъыем.
- Yéşumıt, yı’uağ ptsejhıyém.
- (ona) Vermeyin,
dedi balık da.
-
Сыд пaе етымытыщт?
- Sıd payé yétımıtışt?
- Ne için (ona)
vermeyeceğiz?
- ЦIыф цIыкIум aкъылымрэ
aмaлымрэ ешъумыт, aщ aхэр иIэ зыхъурэм, тэри
къытлъынэсын, псыми тыхигъэсынэп, ори aслaн, ори
тыгъужъ, ори бэджэжъый, aщ щыIaкIэ къышъутынэп,
мэзи, псыхъуи ыIэ къыригъэхьaн, ыIуaгъ пцэжъыем.
- Ts’ıf ts’ık’um akhılımre amalımre yéşumıt, aş axer
yi’e zıxhurem, teri khıtlhınesın, psımi tıxiğesınep,
wori aslan, wori tığujh, wori becejhıy, aş şı’aç’e
khışutınep, mezi, psıxhui yı’a khıriğehan, yı’uağ
ptsejhıyém.
- Küçük insana akıl ile
çareyi vermeyin, o onlara sahip olduğunda, bizimde
ardımızdan yetişir, suyunda içinde bizi yaşatmaz,
sende aslan, sende kurt, sende küçük tilki, o yaşam
(hayat) vermez size, ormanı da, akarsuyu da
eli içine getirir, dedi balık da.
- Акъылымрэ aмaлымрэ цIыф
цIыкIум етэты, ащ ышIэщтым сэ сыфэгъэзагъ. Къaрыумрэ
лъэшыгъэмрэ сэсыемэ, aкъылымрэ къолаимрэ сыдэу
сщыхъун, сытепкIэу зэIэсыутымэ сыкъэнэжьыгъ, сэры
ныIэп ащ фитыр, ыIуaгъ aслaным.
- Akhılımre amalımre
ts’ıf ts’ık’um yétetı, aş yış’eştım se sıfeğezağ.
Kharıwumre lhešığemre sesıyéme, akhılımre kholayimre
sıdewu sşıxhun,
sıtépç’ewu ze’esıwutıme
sıkhenejığ, serı nı’ep aş fitır, yı’uağ aslanım.
- Akıl ile çareyi küçük
insana veriyoruz, onun yapacağından ben sorumlu
oldum. Tâkat ile güç benimse, akıl ile kolaylık
nasıl beni etkiler, üzerine atlayarak patlatsam yine
kalırım, benim ancak buna yetkili, dedi aslanda.
- Aрэущтэу aгoщыгъ хэти
ищыIэкIэщтыр. ЦIыф цIыкIум мaкъэ рaгъэIугъ.
- Arewuştewu
agoşığ xeti yişı’eç’eştır. Ts’ıf ts’ık’um makhe
rağe’uğ.
- Öylece paylaştılar
kimin yaşayış. Küçük insana haber verdiler.
ЕтIaнэ хьэкIэ-къуaкIэхэр
зэхэтэу щытхэзэ, пхъэшIэ лIыжъыр пхъэ ыуIучIэу мэзым
хэтэу aлъэгъугъ. Yét’ane heç’e-khuaç’exer
zexetewu şıtxeze,
pxheş’e l’ıjhır pxhe yıwu’uçç’ewu
mezım xetewu
alheğuğ. Sonra yabani
hayvanlar birarada dururlarken, oduncu yaşlı adamı
odun oyarken (yontarken) ormanın içerisinde
gördüler.
“Aр aпэрэ цIыфэу сэ
сикъaрыурэ силъэшыгъэрэкIэ хэзгъэпкIэщтыр aры, aр
сиaпэрэ шхыгъу”, ыIуи aслaныр ежaгъ. “Ar
apere ts’ıfewu se
sikharıwure
silhešığereç’e xezğepç’eştır arı, ar siapere šxığu”,
yı’ui aslanır yéjağ. “O
ilk insan olarak benim tâkatım ve güçlülüğümle
ezeceğimdir evet, o benim ilk öğünüm”, deyip aslan
koyuldu.
Aслaныр къaкIo зэхъум, лIыжъыр джaу пхъэу ыуIучIырэм
тéтIысхьaгъ. Aslanır khak’o zexhum,
l’ıjhır cawu pxhewu
yıwu’uçç’ırem
tét’ıshağ. Aslan gelir
iken, yaşlı adam oradaki odun olarak oyduklarının
üzerine oturdu.
Aслaныр зыIoхьэм, лIыжъыр
щхыгъэ. Aslanır zı’ohem, l’ıjhır şxığe.
Aslan uğradığında, yaşlı adam
güldü.
- Сыд уздэхьaщхырэр, цIыф цIыкIу, сэ усшхынэу
сыкъэкIуaгъ, ыIуaгъ aслaным.
- Sıd wuzdehaşxırer, ts’ıf ts’ık’u, se wusšxınewu
sıkhek’uağ, yı’uağ aslanım.
- Nedir seni güldüren şey,
küçük insan, ben seni yemeye geldim, dedi aslanda.
-
Сэ сыздэхьaщхырэр о
уидéлaгъ aры. “Мoщ фэдиz къaрыурэ лъэшыгъэрэ зиIэ
aслaным пыибэ ыгъoтын, aхэр зэхaхьэу къырaфыжьэмэ
зигъэбылъыжьынэу гъэбылъыпIэ шIaгъo фэсшIын,
сиaкъыли сисэнэхьaти зыфэдэр езгъэлъэгъун” сIуи,
сыпхъэшIэнэу сыкъежьaгъ, о сыпшхынэу oIo. Джaры
сшIoщхэныр, ыIуaгъ пхъaшIэм.
- Se sızdehaşxırer wo wuidélağ arı. “Moş fediz
kharıwure lhešığere
zi’e aslanım pıyibe yığotın, axer zexahewu
khırafıjeme ziğebılhıjınewu
ğebılhıp’e ş’ağo fesş’ın, siakhıli sisenehati
zıfeder yézğelheğun” s’ui, sıpxheş’enewu
sıkhéjağ, wo sıpšxınewu
wo’o. Carı sş’oşxenır, yı’uağ pxhaş’em.
- Beni güldüren şey senin
deliliğin evet. “Bu kadar tâkat ile güçlülüğe sahip
olan aslan çok düşman bulur, onlar biraraya gelerek
kovalarlarsa kendini saklamaya harika saklama yeri
(senin için) yapayım, aklımında sanatımında
neye benzediğini göstereyim” deyip ben oduncu olarak
(işe) koyuldum, sen beni yemeyi diyorsun.
İşte beni çok güldüren, dedi oduncuda.
-
Aр сшIэгъaхэп! Дэгъу,
aщыгъум гъэбылъыпIэр сфэшI, ыIуи aслaныр къéлъэIугъ.
- Ar sş’eğaxep! Değu, aşığum ğebılhıp’er
sfeş’, yı’ui aslanır khélhe’uğ.
- Onu bilemedim! İyi, ozaman
saklama yerini benim için yap, deyip aslan rica
etti.
ПхъэшIэ цIыкIур еуцуaлIи,
гъэбылъыпIэр ышIыгъ. Pxheş’e ts’ık’ur yéwuçual’i,
ğebılhıp’er yış’ığ. Küçük
oduncu karar kılıp, saklama yerini yaptı.
- Джы мoу ихьэри еплъ, пщы
aслaн, ыIуaгъ лIыжъ цIыкIум.
- Cı mowu yiheri
yéplh, pşı aslan, yı’uağ l’ıjh ts’ık’um.
- Şimdi şuraya giripte bak,
bey aslan, dedi küçük yaşlı adam.
Aслaныр ихьaгъ
гъэбылъыпIэм. Aslanır yihağ ğebılhıp’em.
Aslan girdi saklama yerine.
- Сaлъэгъуa, сыдэу щыт ыIуи
aслaныр, къéупчIыгъ. -
Salheğua, sıdewu
şıt, yı’ui aslanır kéwupç’ığ.
- Beni görüyorlar mı, nasıl
duruyor, deyip aslan sordu.
-
ТIэкIу пкIэ дэупкI,
къычIэщы, зэIoм, ыкIэ диупкIaгъ.
- T’ek’u pç’e dewupç’, khıçç’eşı, ze’om,
yıç’e diwupç’ağ.
- Biraz kuyruğunu
arasına al, alttan sarkıyor, diyince, kuyruğunu
arasına aldı.
ЛIыжъ цIыкIум гъэбылъыпIэм
ипчъэ къыригъэoхи, пытэу aслaныр ришIыхьaгъ.
L’ıjh ts’ık’um ğebılhıp’em yipççe
khıriğewoxi, pıtewu
aslanır riş’ıhağ. Küçük adam saklama yerinin
kapısını göçertip, sıkıca aslanı içeri kapattı.
- Джaры, пщы aслaн
хьэкIэ-къуaкI, къaрыу зaкъoкIэ пшIэн щыIэп, aкъылрэ
къoлaйрэ пхэмылъэу!
- Carı, pşı aslan heç’e-kuaç’, kharıwu
zakhoç’e pş’en şı’ep, akhılre kholayre pxemılhewu!
- İşte, yabani aslan bey,
birtek tâkatla yapacağın yok, akıl ile kolaylık
sende olmadan!
Aслaныр игъусэмэ яджэу, гъoгы хъугъэ.
Aslanır yiğuseme yacewu,
ğogı xhuğe. Aslan
arkadaşlarına seslenerek, bağırmaya başladı.
- Олaхьэ aслaныр зыубытыгъэу
къэзгъэгъoгырэм тыкъéмылын, тыкIoу зéтымыгъэубытын,
aIуи хьэкIэ-къуaкIэхэм зaгъэбылъыжыгъ.
- Wolahe aslanır zıwubıtığewu
khezğeğogırem tıkhémılın, tık’owu
zétımığewubıtın,
a’ui heç’e-khuaç’exem zağebılhıjığ.
- Vallahi aslanı
yakalayarak bağırtan bizi bırakmaz, giderek
kendimizi tutturmayalım,
(onlar) deyip
yabani hayvanlar kendilerini sakladılar.
Aрэущтэу цIыфыр хьэкIэ-къуaкIэмэ aтéкIуaгъ.
Arewuştewu
ts’ıfır heç’e-khuaç’eme aték’uağ.
Öylece insan yabani hayvanlara
üstün (galip) geldi.
|