Nart
Verzemeg (**) (Орзэмэдж) sefere çıkacağı sırada eşi
Setenay’a dönüp; fazla gecikirsem bir bizi (дыды) eline
batır, kan akarsa ölmüşüm demektir, dönemeyeceğim ama
süt damlarsa ölmedim, döneceğim demektir, dedi.
Bir
gün Habaş ile Beşıko, iş siparişi vermek
için Tlepş’ın yanına geldiler.
Kocası
ayrıldıktan sonra, Nart Tığujıpş (Тыгъужъыпщ), kötü
niyetle Setenay’ın kapısını çaldı. Niyetini
söylediğinde, Setenay önüne katıp kovaladı kendisini.
Durumu öğrenen Nart Tlepş’in (Лъэпшъ) oğlu, kendi de bir
demirci ustası olduğundan, büyülü iki küçük ustura (чаныц,
чыяншъхьаупс) yaptı, bunları cebine koyup Setenay
guaşenin yanına gitti.
Setenay guaşe, kendisi için bir koyun kesmesini istedi
Tlepş’in oğlundan. O da cebinden usturaları çıkardı,
usturanın biri delikanlı, diğeri de kız oldu. Oğlan
koyunu kesti, kız da temizledi. İşleri bitince de, Tlepş
oğlu Negureşho’nun (Нэгурэшхо) yanına gelip usturaya
dönüştüler. Neguroşho da onları alıp cebine koydu.
Setenay guaşe adeta büyülenmişti. Usturaları kendisine
vermesini istedi, yalvardı ama alamadı.
- Bu gece beni koynuna alıp uyutursan veririm, dedi
Neguroşho.
Setenay’ın gözü usturalarda kalmıştı, Tlepş oğlunu
koynuna aldı.
Verzemeg sabaha karşı büyük bir sürünün başında eve
döndü. Karısına seslendi ama zor bir durumda olduğundan,
karısı kapıyı açmadı. Bunun üzerine, Verzemeg de
kuşkulanmış ve küsmüş halde bahçeden ayrılıp gitti.
Setenay guaşe, tanınmamak için erkek kılığıyla evden
ayrıldı.
Başıboş dolanıp dururken koyun ağılının birinde
Verzemeg’i gördü.
Kim olduğunu belli etmeden usturaları çıkardı ve
usturaların yaptıklarını gösterdi. Verzemeg’in gözü
usturalarda kaldı, istedi, çok yalvardı ama alamadı.
- Ancak benimle bir gece yatan bir kadına verebilirim,
dedi.
- Bir kadın olsaydım seninle yatardım! dedi Verzemeg.
Bunu üzerine Setenay guaşe de olup biteni anlattı.
Barışıp birlikte eve döndüler.
DİPNOTLAR:
(*) Bu Hatukuay teksti Adigey’in Hatikuaye köyünde
1878 yılında doğan Bilevsten L'ıpıy (Л1ыпый Билъэустэн)
tarafından 10 Ağustos 1946’da Asker Hadeğal’a
yazdırıldı. B. L'ıpıy ünlü bir ozan ve öykü anlatıcısı
idi. Nartlara ve halk kahramanlarına ilişkin Adıgeler
arasında söylenen öykü ve şarkıların tamamını biliyordu
dense yeriydi. Kavrama yeteneği eşsizdi, yer ve kişi
adlarını, onların görünümlerini anımsayıp rahatlıkla
anlatıyordu. Akşamları ‘haç’eş’inde toplanılırdı. “O’nun
şarkı ve öyküleri doyumsuzdur!” diyorlardı insanlar.
”Hımışıko Peterez”, ”Savsırıko” ve “Şebatınıko” adlı
türküleri zevkle söylüyordu. -AH.
(**) Verzemeg sözcüğünde olduğu gibi, sonuna “o”
ve “u” seslileri gelmediği sürece, “g” sessizi,
Adigece’nin Natukuay, Shapsugh, Hak’uç ve Vıbıh
Adigece’si gibi kıyı lehçelerinde “g”, doğudaki bozkır (Abadzeh,
Bjedugh, K’emguy, vb) lehçelerinde de “dj” (c) olarak
okunur, çünkü "g" sessizi “c” sessizine dönüşür:"Ga", "ge",
"gi" heceleri "ca", "ce", "ci" olarak okunur. Bu
sessizlerin sonuna “o” ve “u” seslileri geldiğinde “go”
ve “gu” biçiminde tam ya da yarım sesli biçiminde
söylenir. -HCY.
|