|
|
................... |
|
................... |
TS'IRĞUJ İLE
YAŞLI HANIMI
(Ц1ЫРГЪУЖЪРЭ
ИНЫОРЭ) |
ŞAPŞIĞE Ahmed
Çeviri:
HAPİ Cevdet Yıldız |
|
|
................... |
|
................... |
Kocakarı:
- Huysuz gelin kötü kalpli olur,
A benim Ts'ırğuj'ım,
Sakın Aleglerin (1) evine götürüleyim deme,
A benim
Ts'ırğuj'ım.
Aleglerin evine götürülenler
A benim Ts'ırğuj'ım,
İncicişha'dan (2) aşağı atılır,
A benim Ts'ırğujım.
Ts'ırğuj:
Kapa çeneni be uğursuz karı,
Götürmeyeceklerse bile götürtürsün sen beni.
Çok söylenen şey başa gelirmiş,
Bir kez olsun yakamı bir bıraksaydın,
(Tam o sırada Ölüm Kurultayı (3) içeri adım atar),
İşte bundan korkuyordum,
Şom ağızlı uğursuz kocakarım benim,
Ağzından iyi bir şey çıktığını duymadım hiç,
Ver de domuz bıyığını son bir kez yalayayım!
Ölüm Kurultayı Başkanı:
-Hanginiz daha yaşlısınız?
-Bu kocakarı benden yaşlı, diye Ts'ırğuj konuşacak oldu ama bu
bir avuçluk kocakarı hemen öne atıldı ve bağlandığı beşik ipini
kopartır bir biçimde gerinip döktürmeye başladı:
"Ayıp değil mi, insan böyle şeyler söyler mi hiç?Benim doğduğum
günü dünmüş gibi bilirsin, sıra ölmeye geldiğinde ben yaşlıyım,
diğer zamanlarda ise kendisi daha yaşlı. İnanmıyorsanız
dişlerimize bir bakın, benim dişlerim ikinci kez çıkmadı henüz,
onunkiler ise iki üç kez dökülüp yeniden çıktı.
Gelenler dişlere baktılar ve Ts'ırğuj'ın daha yaşlı olduğuna karar
verdiler. Homurdanmalarına aldırmadan Ts’ırğuj’ı Aleglerin evine
götürüp mamjıyeyi de (4) içirdiler ve ölüsünü İncicişha’dan
uçuruma attılar.
Not:
Bu teksti bir şarkı biçiminde
söyleyerek, 10 Mayıs 1952'de Ürdün'ün bir Adige köyü olan
Vadisir'de Şapsığe Ahmed yazdırdı. Özgün biçimi Adige
Bilimsel Araştırma Enstitüsü'ndedir. Kaynak:Нартхэр адыгэ эпос, t.
VII, Maykop, 1971, s. 196-197.
DİPNOTLAR:
1) Aleglerin evi ölüm kurultayının düzenlendiği ve yaşlıların
öldürüldüğü yerdir.
2)
İncicişha (Инджиджишъхьэ) bir ırmağın yukarısı. Belki Zelençuk
ırmağı olabilir.
3)
Ölüm
Kurultayı'nın Adigece adı Jıvık' Khase/Жъыук1 Хасэ'dir.
(Yaşlıları Öldürme Kurultayı)
4)
Mamjıy (мамжъые),
son içki. İçkinin içine zehir ya da yılan konarak infaz törenle
yerine getirilirdi. Bir örnek için bkz. Yaşlı Jemadıv’ın
Öldürülüşü, Circassiancanada, internet. -HCY |
|
|
|
|
|
|
|