|
|
................... |
|
................... |
YAŞEMIKO AŞEMEZ
|
HADEĞAL’
Asker
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız
Kaynak: Нартхэр адыгэ эпос, Maykop, 1971, cilt VI, s.317. |
|
|
................... |
|
................... |
Aşemez adı, sert, kılıç gibi keskin birinin adı olarak
Nart destanında yer alır. Bu nedenle Aşemez’in ikinci
adı da "Keteven"(Кетэон)
("Чэтэон"),
"Kılıçla Vuran"dır. Bu da onun bu sert yönünü dile
getirir.
Bununla birlikte şarkıcı ve öykücülerin yazdırdıkları tekstlere
göre,Yaşemıko Aşemez müziği (şarkıyı) seven, kavalı, flütü (sırın)
ilk bulan kişidir.
Yaşemıko Aşemez'e ilişkin öykü (хъишъэ),
şarkı (vered) ve türküler (pşınatl) Adigey, Kıyıboyu Shapsughya ve
Kabardey'de söylenir,ama Aşemez'i en çok seven ve şarkılarını en
çok söyleyen topluluk da
Shapsughlardır.
Nart'ın adı da "Shapsugh
sözcük kuruluşuna" uygun düşecek biçimde düzenlenmiştir. "Aşe
mez (Aşemez-"aşe el"-"vahşi silah" ya da "aşe phaş-sert silah")
gibi anlamlar verir (*).
Hatehuşoko Kazi,Nart Aşemez'e ilişkin bir teksti 19.yüzyılda
Tiflis'te bastırmıştır ("Сборник
материалов для описания месностей и племен Кавказа",выпсук
XII,1891); bir Aşemez türküsü de (pşınatl) A.N.Dyaçkov
tarafından daha geç bir tarihte Gürcistan’da yayınlanmıştır
(«Записки Кавказского отдела Импараторского Русского
Географического общества»,выпуск,XXII,Тифлис,1902). Bu son 20-30
yıl içinde de Aşemez’e ilişkin tekstler Maykop, Nalçik ve
Moskova’da birçok kez basılmıştır. Adigeler bu Nart adını değişik
biçimlerde söylerler: ”Aşemez”,”Aşermez” ve “Aşmez” gibi.
(*) A.M.Gadagatl,Героический
эпос «Нарты» и его генезис,
Краснодар,
1967,
стр.203-204. |
|
|
|
|
|
|
|