...................
...................
ÇERKES ATASÖZLERİ
M. Yasin Çelikkıran
                         
...................
...................

Açlık korkağı da yiğit yapar

Adıge khabze babadan kalır

Ağızdan çıkan söz silahtan çıkan mermi gibidir

Akıl malın en kıymetlisidir

Akıllı kişiyi sırtında taşısan bile yük gelmez

Aklı olmayan fakirdir

Aklı olmayan fıkaradır

Aslanı terbiye ederler, kaplanı uslandırırlar.

Atı güzelleştiren süvarisidir

Atı kaybolanın kulağından at sesi gitmez

Atın başı geçtikten sonra kuyruğuna uzanma

Atın başı geçtikten sonra kuyruğundan

yakalamaya kalkma

Atına binince düşman, inince dost gibi davran

Az çoğun aracısıdır

 

 

Başlanmış işi olmayanın bitmiş işi olmaz

Bazen deli de akıllıca söz eder

Belayı arayıp takılma, sana takılmışsa korkma

Beşiği yapılıp mezarı kazılmayan yoktur

Biçmesini bilmeyenin orağı kördür

Bilim ile sanatın fazlası olmaz

Bilmediğini söyleme, söylediğini inkar etme

Bir insanin iyiliğini arkasından,

kötülüğünü yüzüne söyle

Bir kere tökezleyen şaşı, iki kere tökezleyen kördür

Bir kıvılcım bütün köyü yakar

Birlik olan sürü için kurt korkulacak şey değildir.

Burnu (önderi) olanın kuyruğu da olur

 

 

Çağırana, seni öldürecekse bile git

Candan önce onur gelir

Çerkeslerin en yoksulu bile konuk sahibidir

Çığı bir küçük serçe harekete geçirir

Çoban kötü olursa koyunları kuzgun bile götürür

 

 

Deli bile konuşuncaya kadar akıllı sanılır

Delinin beyi olmaktansa,

akılının kulu olmak daha iyidir

Delinin suçu az değildir

Deliye iş buyuran, işin arkasından koşar

Deriyi yüzsende gönüldekini alamazsın

Dil kalptekini söyler

Dil safradan acı, baldan tatlı, kılıçtan da keskindir.

Dökülen şey geri dolmaz

 

 

Ecel insanın koynunda yatar

Ecel ne acele eder, ne de gecikir

Eceli arama. O seni bulur

Eski dostunla yaptığın gizli işi

yeni dostuna güvenip söyleme

Eski yolu ve eski dostu terketme

Evinde kendini eğit, topluma öyle gir

Evinin avlu kapısına kadar seni geçirmeyenin evine gitme

Evsahibi konuğun hizmetkarıdır

 

 

Fakirin dünyası sonbahar gibidir

Fakirin ipini zengin eskitirmiş

Fakirin lambası aydır

 

 

Geçmişi olmayanın geleceği de olmaz

Genç geleceği ümit ederek yaşlanır,

yaşlı geçmişi hayal ederek ölür

Genç yaşlı olur ama yaşlı bir daha genç olamaz

Gönül yaşlanmaz

Giysi seni topluma sokar, mide ise çıkartır

Gönlün beğendiği güzeldir

Göz beğenir gönül sever

Günde bir kere babasının huyu oğlunda görülür

Güzel iyi olandır

Güzel söz söylersen güzel cevap alırsın

Güzeli güzelleştiren iyi huyudur

 

 

Hediye değil, sevgi değerlidir

Hiç kimse dünyadan bıkarak ölmez

 

 

İhtiyar çocuk gibidir

İp uzunsa, söz kısaysa değerlidir

İyi at iyi arkadaş gibidir

İyi gördüğünü söyler, kötü verdiğini

İyi kadının ocağı her zaman tüter

İyi komşu kardeş sayılır

İyi komşu uzaktaki akrabadan öncedir

İyi yaşlı olmayan yerde iyi genç olmaz

İyilik kötülüğü öldürür

İyiyi bilmiyorsan değerli olanı seç

 

 

Kadından utanmayanda yüz yoktur

Kadının el yeteneği aklını gösterir

Kadının olduğu yerde kılıç çekilmez

Kalbinde iyilik olmayana iyilik gelmez

Kalp ağlamazsa göz ağlamaz

Kalp kalbe karşıdır

Kefen önce ölenin olsun

Kendi ulusunun tarihini bilmek yeter bir mutluluktur

Kibirlenmek deli işidir

Kıskanç insan gizli düşmandır

Kısmet gelecek olursa yün iplik getirir

Kitap bilimin anahtarıdır.

Kıtlık akrabayı unutturur

Komşuya değer vermeyen kendini değersiz kılar

Konuşana değil bilene bak

Kötü yoldaş kötü silah gibidir

 

 

Mezartaşı kaybolur, şarkı kaybolmaz

Mide insanın düşmanıdır

Misafir her şeyden önde gelir

Mutluluk, konuk yolcudur. Gelir, gider

 

 

Oğlun varsa gelinin, kızın varsa damadın var

Öküze iltifat, at ile kavga et

Öleni diriltemezsin

Olmayan şey kaybolmaz

Önce öleni, önce kaldırırlar

 

 

Şarkı silahtır

Sevgi ateş değildir. Yandığında söndüremezsin

Sevgi zorla alınamaz

Söylenmeyen şey duyulmaz

Su akacağı yolu bulur

Sudaki söğüt, vücuttaki yürek çürümez

 

 

Tanınmadığın yerde elbiseye,

tanındığın yerde aklına bakarlar

Terbiye kayıp olmayacak mülktür

Topluma girmek sorun değil, çıkmasını bilirsen

Topluma girmesini bilen, çıkmasını da bilir

 

 

Ümit uzun ömürlüdür

Umut yok olunca at koşmaz

Utanması olmayandan daha değersizi yoktur

 

 

Verene ver, vurana sende vur

 

 

Yanında iyilik bulunmazsa

kuru güzellik bir anlam taşımaz

Yaşlının sözü, gencin aklını yener

Yaşlısı olanın kuralları vardır

Yaşlısına saygısı olmayanın kendisinede saygısı yoktur

Yaşlıya iltifat et, gence güvence ver

Yaz yoksulun cennetidir

Yetenekle bilgi kardeştirler

Yiyeceğini kötüleyen kişinin sofrasında yemek yeme

Yüze karşı övgü arkadan yapılan yergi gibidir

 

 

Zaman altından daha değerlidir

Zora düşen düşmanın da olsa yardım et