|
Mорж (Morj)
морж. Mors. Balık kuyruğu gibi terk ayağı olan iri bir memeli
deniz canlısı. İki uzun ön dişi ve bıyıkları bulunur, Kuzey
denizlerinde yaşar.
Морж
пщэр джадэхэм къо макъэ зырагъэш1эу гъунт1ысынт1ы а1оу
зэтезэрагохэу хы 1ушъом щызэхэлъыгъэх.
İri
ve şişman morslar domuz sesi çıkarır gibi homurdanararak
yığılışmış biçimde hep bir arada yatıyorlardı.
Мэзпчэн
(Mezpçen)
дикая
коза. Dağ keçisi (yaban ya da orman keçisi). Dağlarda ve
ormanlarda yaşayan yaban keçisi.
Нэгъой-Шыгоу
Тэ
типщып1эм
Ыцэгапэ
Къек1ол1агъэу
Мэз
пчэныр
Джы
сэлъэгъу.
Псынэк1эчъым
Ар
ек1уал1э.
(Цуекъо Джахьфар).
Хьак1эл1
Якъубэ мэзым шак1о к1уагъэ. Мэзпчэн къыук1и къыхьыгъ.
(Фольклор).
Аузэ
хьакуомэ лэучэц1хэр къырафыжьагъэх. Ахэмэ яплъы ы1озэ, мэзпчэн
горэ ежь ич1ынат1эу къачъэу ылъэгъугъ. (Фольклор).
Nogay
Tepesi’ndeki
Kulübemizin
Yakınına
Yaklaşan
Dağ
keçisini
Şimdi
görüyorum.
Pınara
Yaklaşıyordu o.
(Çuyeko Cahfar).
Haç’el’
Yakup ava, ormana gitti. Bir dağ (orman) keçisi avlayıp getirdi. (Folklor).
Derken
av köpekleri havlayarak avları önlerine kattılar. Onlara bakıp
dururken bir dağ keçisinin kendisine yakın koşmakta olduğunu
gördü.
(Folklor).
Мэзыкъу
(Mezıku’)
кабан
дики, вепрь. Yaban domuzu. Bkz. къоныжъ. Ormanda barınan yaban
domuzu. Yaban domuzu iri ve iki ön dişli olur.
Мэзыкъожъыр, сэплъэшъ, блэм
Мыстхъэ
чъыгым к1эретхьалэ.
(Мэщбэш1э Исхьакъ).
Зыкъызеш1эжьым, мэзыкъом ытхыц1э ис, ытхьак1умэхэр 1ит1умк1э пытэу
ы1ыгъых. (Фольклор).
Ыцэжъыехэр къэгъэщыгъэу
Къоныжъ
мэзым къыхэк1ыгъ.
(Пэрэныкъо Мурат).
Мэзым
хэс къори мэпсэу. (Гущы1эжъ).
Bir
baktım ki, bir yılan, yaban domuzunu- boynuna sarılmış onu bir-
karaağacın altında boğuyordu.
(İshak Meşbaş).
Kendine
geldiğinde, yaban domuzu sırtındaydı, iki eliyle de domuzun iki
kulağını sıkıca tutuyordu. (Folklor).
Dişleri
bükük bir
Yaban
domuzu ormandan çıktı.
(Murat Perenıko).
Yaban
domuzu bile ormanda barınmasını bilir. (Atasözü).
Мэзыцу
(Mezıçu’)
зубр.
Yaban öküzü. Bkz. домбай.
Мэзыш
(Mezış)
дикая
лошдь. Vahşi at. Kırda, ormanda yaşayan yabani at. Evcil atlardan
daha küçük olurlar.
Мэзыш
1эхъогъур гъэхъунэм щыхъуш1эу итыгъ.
Bir
yabani at sürüsü orman kıyısında otlayıp duruyordu.
Носорог
(Nosorog)
носорог.
Gergedan. Kalın derili, burnu üzerinde eğri büyük bir boynuzu
bulunan, çabuk kızan bir sıcak bölge hayvanı.
Носорогым нахь губжыпхэ дунаем зы псэушъхьэ
темытэу а1о. Ар аущтэу зык1ыщытыр ыпэ бжъакъо зэрэтетыр арын фае.
Yeryüzünde gergedandan daha sinirli bir
hayvan bulunmadığı söylenir. Böyle olmasının nedeni de burnu
üzerinde boynuzu bulunması olabilir.
Орангутанг
(Orangutang)
орангутанг.Orangutan.Maymun
türü,ama diğerlerinden iridir.
Орангутангым лъэшэу зыш1ошlыжьы, умыш1эмэ мамунэмэ пщы афаш1ыгъэм
фэд.
Orangutan çok kasılıyordu, sanki maymunların kralı (pşı) olmuş
gibiydi.
Псышъонт
(Psışont)
бегемот.
Su aygrı, hipopotam. Bkz. бегемот.
Пчэныц1э
(Pçenıts’e)
сéрна.
Dağ keçisi. İki boynuzu sırtına doğru eğik olan ve hızlı koşan bir
dağ keçisi türü. Normal keçiden daha büyükçe olur
Пчэныц1эхэр гъуим мэхъупэ-шыпэх, ау псы фаехэ зыхъук1э, тэ щы1эми
къагъотыфэ чъэщтых.
Dağ
keçileri dikenli alanlarda otlarlar, ama susadıklarında, su
buluncaya değin durmadan koşarlar.
Пчэныфы
(Pçenıfı)
косуля.
Karaca. Bkz. лэу. Dağlarda yaşayan, çok ürkek hareket eden, çok
güzel görünümlü küçük bir geyik türü.
Кавказ
къушъхьэ-мэзымэ пчэныфыр бэу ахэсыщтыгъ, джы ахэр заповедникмэ
нахь ащэолъэгъух.
Eskiden
Kafkasya dağ ve ormanlarında karaca sayısı çoktu, şimdi onlar daha
çok koruma altındaki ormanlarda (zapovedniklerde) barınıyorlar.
Пчэн1эл
(Pçen’el)
горный
козёл. Yaban keçisi. Dağlarda yaşayan ürkek bir yaban keçisi türü.
Пчэн1элы
лъакъом зызщигъэзэщтым
Шы
жъугъэ чэфхэр тынчэу рагъэк1ок1.
(Мэщбэш1э Исхьакъ).
Икъэлэмыпэ тхылъыпэм
Нэрмылъэгъоу къырэчъ.
Яхьщырэу
пчэн1элыбэм
Лъэужхэр
къыщызэпэчъ.
(Къумп1ыл Къадырбэч).
Yaban
keçisi ayak izi dönemecinde
Keyifli
at sürüleri rahatça dönüyorlardı.
(İshak
Meşbaş).
Kalem
ucunu bir kağıt yaprağında
Hızla
çiziştiriyor gibiydi.
Büyük
bir yaban keçisi sürüsünün
İzini
araştırıyordu.
Тан
(Tan)
Бобёр.
Kunduz. Bkz. бобр.
|
