...................
...................
ADİGECE HAYVANLAR SÖZLÜĞÜ  -15
(ПСЭУШЪХЬАМЭ ЯГУЩЫ1АЛЪ)
ĞIŞ Nuh
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız
                         
...................
...................

Аслъан (Astlan)

 

лев. Aslan. Güçlü ve iri bir hayvan. Kedigiller ailesindendir. Erkek aslanın uzun yeleleri vardır.
 

Аслъанэу мэзым итхьамэтэшхо

Къызыщыхъугъэ мафэр хегъэунэфык1ы.

1ахьыли, благъи къызэфэшэси,

Ешхэ-ешъор шъуамбгъоу ек1ок1ы.

                                       (1эшъынэ Хьазрэт).

 

Бланэ аслъаныр -

Хэт пек1ошъущтыр!. .

Ау блэнагъэ

К1ыгъоп акъылъыр.

                     (Къоджэ Руслъанид).  

 

Аслъаныр тыгъужъым ыуж мэлым е1эщтэп. (Гущы1эжъ).

 

Аслъаныр агъасэ, къэплъаныр 1асэ аш1ы. (Гущы1эжъ).

 

Зышъхьэ мат, зыпчэ дахэ, зык1э п1ыpагу. (Аслъан). (Хырыхыхь).

 

 

Ormanın kralı aslan

Doğum gününü belirliyor.

Dost akraba toplanıyor,

Yeme-içme töreni (şölen) sürüp gidiyor.

                                              (Hazret Aşın).

 

Yiğit aslanı-

Kim  alt edebilir ki!. .

Ancak yiğitliği

Gibi aklı yok ki.

                (Koce Ruslanid).

 

Aslan kurdun artığını yemez. (Atasözü).

 

Aslana eğitim verilir, kaplan ise uysallaştırılır. (Atasözü).

 

Kafası bir sepet, beli güzel, kuyruğu da bir top (el topu). (Aslan). (Bilmece).

 

 

 

Аслъанан  (Aslanan)

 

львица. Anne aslan. Yavruları olan dişi aslan.

 

Иаслъанщырхэр зэрэджэгурэм ащыгуш1ук1ырэм фэдэу, аслъананэр укъудыигъэу щылъэу яплъыщтыгъэ. . .

 

Yavrularının oynayışlarına sevinip gülüyormuş gibi, uzanıp yatmış bakıyordu onlara anne aslan.

 

 

Аслъаныбз  (Aslanıbz)

 

лев (самка).  Dişi aslan. Dişi aslanın yelesi olmaz, erkek aslandan daha küçük olur ve kedi gibi bıyıkları bulunur.

 

Аслъаныбз бгъэгубжымэ шъобж хэпхын, а1о.

 

Dişi aslanı kızdırırsan başına iş alırsın.

 

 

Аслъанщыр (Aslanşır)

 

львёнок. Yeni doğmuş aslan yavrusu.

 

Аслъанщырхэу, пыйпсэ1ухэу

Зэоп1эшхом щыфэхырэр

Щэт ыкъуих. . .

                            (Хьыдэгъэл1э Аскэр).

 

Аслъанщырхэр, чэтыу щырмэ афэдэхэу, зэдэджэгухэу уц къашхъом хэсыгъэх.

 

Birer aslan yavrusu gibi, düşmanın canını alarak

Er meydanında can verenler

Şet’in altı oğlu…

                                                     (Asker Hadeğal’).

 

 

Aslan yavruları, tıpkı kedi yavruları gibi, gür otların içinde oynaşıp duruyorlardı.

 

 

 

Баджэ  (Bace)

 

лисица, лиса. Tilki. Köpekten küçük, güzel tüylü ve derili, kuyruğu uzun, güzel tüylü, kulakları sivri, ormanlarda ve kırlarda barınan yırtıcı bir hayvan.

 

Атакъэр мэщытышъхьэм тетэу

Баджэм зелъэгъум, ы1упс къечагъ.  (къы1учэчыгъ)

Ымакъэ шъабэу, зыимыгъэ1этэу,

Гупсэжъ макъэк1э ащ епсэлъагъ:

«Моу къехи, нэмаз зэдэтэгъэш1ба,

Нэмаз бдэсш1ынэу сэ сыкъэк1уагъ».

                                                (1эшъынэ Хьазрэт).

 

Тыгъужъым имэли,

Баджэм ичэти

Бэрчэтэу 1анэм къытехьэ.

                                 (1эшъынэ Хьазрэт).

 

Баджэм ышъo ипый. (Гущы1эжъ).

 

Баджэм тыгъужъибл егъапц1э. (Гущы1эжъ).

 

 

 

Horozu mecidin tepesinde gören

Tilkinin ağzının suyu aktı.

Yumuşak, yükseltmeden,

İçinden gelen bir sesle horoza seslendi:

“Aşağı bir insen de birlikte namaz kılsak,

Seninle namaz kılmak için geldim buraya”.

                                                 (Hazret Aşın).

 

 

Kurt koyununu

Tilki de tavuğunu

Bereketle sofraya kondu.

                             (Hazret Aşın).

 

 

Tilkinin düşmanı derisidir. (Atasözü).

 

 

Tilki yedi kurdu kandırır. (Atasözü).

 
1.Bölüm        2.Bölüm        3.Bölüm        4.Bölüm        5.Bölüm        6.Bölüm        7.Bölüm        8.Bölüm        9.Bölüm        10.Bölüm        11.Bölüm        12.Bölüm        13.Bölüm        14.Bölüm        15.Bölüm