Bir yazıyı
ilginize sunmak isterim. Bu yazıda bir kültür emekçimiz Aşamaf
Davut anlatılmaktadır. Bu kişi ne yapmıştır? Olan dili yani
Batı Adigece'yi (Adigabze) yazım kuralları ve alfabesiyle
diğer kuzey Kafkas dilleriyle ortak sesleri hemen hemen
barındıracak şekilde son şeklini de 1938'de vermek kaydıyla
standartlaştırmıştır.
Dilin standart yazım kılavuzu vardır.
Standart alfabesi vardır. Bunlar geliştirilebilir. Fakat yok
sayılarak sil baştan uydurma alfabeler yapılamaz.Neden
yapılamaz?Çünkü bu alfabe Batı Adigece'nin bütün seslerine
hakimdir.
Türkiye'de tasarlanan alfabelerde bir GU (U lu sessizleri
kastediyorum) sesinin Türkçe düşünce dağarcığında olmamasından
mütevellit; tek bir ses olduğu halen, bütün kuzeybatı Kafkas
dilleri için tespit edilmiş olmasına rağmen hem de 1938 yılında,
sanki oraya yanlışlıkla yazılmış ya da gereksizmiş gibi
açıklanmaya çalışılmaktadır. Bu çok yanlıştır.
Örnek: CEGU(I), oyun düğün.
CEGUIM SEK'UE burada düğüne derken CE-GUIM iki hece var.
CEGU(I) tek başına Batı Adigece'nin genel kuralı son sesli ise
düşer yani gizli I sesi. Dolayısıyla seslendirme ya da okuma CEUG
oldu.
Neden?
Çünkü bu Gu bir tek oynak sessiz harftir. Hece sonunda olduğunda
UG, hece içinde olduğunda GU sesi verir ve muhakkak bir sesliyle
takip olunur, başka bir sesli yoksa GUI gizli bir I sesi vardır.
Bu tüm kuzey batı Kafkas dillerinde (Abazaca (Adzığe-Abadze),
Wubıh, Adigece (Shapsugh, Bjedugh, Abzegh, Kemguy, Kabardey,
Besleney, Hatukuay, Hakuç) hatta Kuzey doğu Kafkas dillerinden (Lezgi
gibi) bir çoğunda ayrı bir harf olarak gösterilmiştir.
Lütfen dilimizin kurallarını öğrenelim. Sağda solda yazım kılavuzu
olmadığı yazılmış. Ashamaf Davut'un yazım kılavuzunu buraya
göndermelerini anavatanda yaşayan büyüklerimizden ivedilikle
istirham ediyorum. Eğitim dili olan, resmi dil olan bir dilin,
resmi gazetesi olan bir dilin, yazım kılavuzu olmaz mı?
Aynı şekilde yazı uydurmaktansa, o uydurma yazı diliyle
diyemiyorum onlarla yazacağınıza bilimsel kabul edilmiş yazı
dilinizle yazınız, kendi resmi yazı dilinize ve onun emektarlarına
sahip çıkınız. Ben hiç bir yerde bir Rus'un bırakın Rus'u bir
Yunan'ın bırakın Yunan'ı bir Gürcü'nün bu alfabeyle yazamadığım
yerler oluyor bunu Latin'le anlayacağınızı umarak yazıyorum
dediğini duymadım ya da bir almanın TSCH sesi kalın bir Ç sesi ama
pratikte kullanılmıyor kaldıralım dediğini ya da İngiliz'in SH Ş
CH Ç okunuyor bizde böyle yazalım dediğini duymadım.
Siz duydunuz mu ki, boşuna vakit kaybediyor kaybettiriyorsunuz. |