Hakkında konuşmak-yazmak istediğim, doğduğunda bu güzel
Adige
erkek adı verilen kişi 11 Aralık'ta 80 yaşını doldurdu. O pek
çoklarınca tanınıyor, pek çok akrabası, hısmı, dostu var, birlikte
çalıştığı ve okuttuğu kişilerin de sayısını bilmek zor.
Davranışları, konuşma stili, eğitimliliği, dünyaya bakış açısı
yönünden çok iyi insanlar safında yer alıyor. Atiklik ve
güleryüzlülük daimi yoldaşları ve sözü dinlenir bir kitle
yönlendiricisi. Annesi ve babasının koyduğu iyi
Adigelik ve insanlık yolunun daimi takipçisi. Her zaman herkesi merhamet, eli
açıklık, kıymetverirlilik ve saygının kılavuzluğuna sevkedici.
Kim bu?
Evet, evet, uzun zamandır tanıdığınız BLEĞOJ Zulkarin 80
yaşını doldurdu.
Tanıyanları onun yaşamında ulaştığı güzel
noktalardan dolayı kıvanç duyarak kendisini tebrik ediyorlar. Onun
yaşamında elde ettiği ulaştığı, katettiği yolu bir kişinin yazması
zor ama ben bildiklerimden bir kısmı ile onu tanıma şansına henüz
ermeyenlere tanıtmaya başlayacağım.
Tevçoj rayonundaki çok büyük olmayan Nefukuaye köyündeki en büyük
sülalelerden olan Bleğojlar doğan çocuklarına artık günümüzde
insanların nedense çocuklarımıza takmaz oldukları o güzel
Adige
erkek ismi olan Zulkarin'i takarlar. Köyde daha sonrabüyük bir
aileye dönüşecek olan bu aileye 11 Aralık 1932 yılında doğarak
katılır. Babası Vuçıjıko İkinci Dünya
Savaşı'nın zorlu yollarını
aşanların arasına düşer. Zulkarin’in annesi olan Fatmet'e
babasının bıraktığı aile o zor yıllarında 9 kişi yetiştirir.
Zulkarin; 'Birisi Adige kadını olarak övülmüş-kıymetlendirilmiş
ise anneminde onunla anılması gerekir sanıyorum. Dört yıl süren
savaş döneminde insanların karşılaştıkları bütün zorluklarla o da
karşılaşarak biz dokuz kardeşi yetiştirdi. Eğer iyi bir niteliğe
sahipsem bunların kökünde annem-babam, sülalem köyüm, köyümün
yaşlıları yatar.
Nefukuayeli genç, kolay okuyanlardan çıktı. Uzun yaşam yolunda
kendisini yönlendirici olacak olan eğitmenlik mesleğini okul
yıllarında seçti. Kendisininde mesleği olacak olan eğitimciliği
sevmesine vesile olan öğretmenleri VUDIÇEKO Remezan, BLEĞOJ
Mahmud, Yurıy Zıkov'u devamlı hatırlıyor.
Zulkarin 1949 yılında Penejıkuaye orta öğretim kurumunu
bitirdiğinde iki yıl okuyacağı Mıyekuape Devlet Öğretmen
Enstitüsü’ne kaydolur. Ardından Krasnodar’da bulunan Öğretmen
Enstitüsü’nü 1954 yılında bitirir. Kendisinin de okuduğu
Penejıkuaye okulunda öğretmenlik yapmaya başlar. Kendi köyünde de
mesleğini icra eder. Tevçoj hable okulu müdür yardımcılığını yapar.
Ardından Askalaye okulunun müdürlüğünü yapar.
Bütün bunların
ardından Mıyekuape’ye yönelir. İlk önceleri Özerk Bölge
Enstitüsü’nde öğretmenlerin kalifikasyonunu arttırma kısımı
başkanlığını yapar. Adige Özerk Bölgesi Halk Eğitimi kısmı
müfettişliği de yapar. 1960 yılında Gorki kentinde bulunan Devlet
Üniversitesi’nde master eğitimi alır. 1964 yılında Rusca
dilbilimmi konusunda ilk Adige bilim kandidatı olur.
Ardından
Adigey'e geri döner, Adige Devlet Öğretmen Enstitüsü’nde baş
eğitimci olarak çalışmaya başalar, Rusca bölümü başkanlığı, bölüm
doçentliği, Rusca ve pedagoji alanında ilk okullar eğitim
metadolojisi bölüm başkanlıklarını yapar,
Adige Devlet
Üniversitesi İlkokul Eğitimcisi Yetiştirme Fakültesi dekanlığında
bulunur.
Bu yıllar esnasında eğitimciliğinin yanısıra bilimsel
çalışmalarada kendisini verir. 1980 yılında doktorasını ikidilli
öğretim Adige-Rus dillleri üzerine yapar. Ardından üniversitede
açılan aynı bölümün başkanlığını da yapar.
Zulkarin bilimsel nitelikli pek çok çalışma yayınlar. Mesleği ile
ilintili pek çok farklı konuda 700 kadar bilimsel makalesi
yayınlanır. Bunlar arasında yazdığı 40 kadar kitapta yer alır.
Cumhuriyetimiz dışında Moskova’da dahil olmak üzere 20'ye yakın
kentte yazdığı eserler basılır. Bilimadamımız Rusya’nın çeşitli
bölgeleri yanısıra Macaristan, Polonya, Suriye ve Türkiye'de
bulunur.
Eğitim ve bilim adamlığı yanısıra redaktör olarakta pek çok
çalışmaya imzasını atar. Onun redaktesinde pek çok bilim adamının
eseri yayınlanır, sözlükler basılır.
Adige Devlet Üniversitesi Tez Kurulu Başkanlığı, Pşıze Fotlırı
(Krasnodar Eyaleti) Devlet Üniveristesi Doktora Tezleri Kurulu
başkan yardımcılığı döneminde pek çok kişinin kandidat ve doktora
tezlerinin kabul edilmesinde onlara yardımcı olur.
BLEĞOJ Zulkarin, Adige Cumhuriyeti'nde faaliyet gösteren pek çok toplumsal
organizasyonun çalışmalarına da iştirak eder. Pek çok defalar
Komünist Parti’nin Tevçoj Rayonu Komitesi’ne, Penejıkuaye ve
Askalaye Sovyetlerine, Adige Devlet Üniversitesi Filoloji
Fakültesi Parti Temsilciliği ve Sendika Temsilciliği'ne, aynı
kurumda oluşturulan Bilim Sovyeti üyeliğine vb. seçilir.
Adigey
Barış Ligi ödülünü kazanır. Rusya Çocuk Fonu'nun
Adigey Dalı
Başkanı, Adige Cumhuriyeti Başkanı nezdinde kurulan Çerkesce ve
İnsan Hakları Konseyleri, Dünya Adige (Çerkes) Bilimnler
Akademisi, Rusya Federasyonu Eğitim ve Sosyal Bilimler Akademisi
üyesidir. Mıyekuape Teknoloji Üniversitesi’ninde fahri
profesörlerindendir.
Ünlü eğitimci ve bilimadamı olan BLEĞOJ Zulkarin’in dilbilimi anlamında
yaptığı çalışmalarla ödüller kazandı. Zulkarin Halkların
Kardeşliği Nişanı sahibi. 'Aydınsal çalışmaları için', '1941-1945
İkinci Dünya Savaşı 60. Yılı', 'Emek Gazisi', 'Yüksek Öğrenim
Kurumu Mükemmeliyetçi Çalışanı' , ' RSFSR', 'Lomonosov'un 300.
Doğum Yıldönümü Anısına' isimli madalyaların da sahibi. Bunların
yanısıra pek çok teşekkür ve takdirnamesi de var. Rusya
Federasyonu ve Adigey Cumhuriyeti Onursal Bilimadı, RSFSR
Eğitimcisi, ADÜ Onurlandırılmış Profesörü sanlarına da sahip.
BLEĞOJ Zulkarin’in ulusal gazetemiz olan Adige Mak gazetesinin de
iyi bir dostu olduğunu belirtmek istiyorum. Yaklaşık elli yıldır
onun yazdıkları gazetemizde de yayınlanıyor. Gazete redaksiyonuna
sık uğruyor.
Gazetemize olan sevgisinin bir belirtecide Rusya
Gazetecilier Birliği’ne de üye olması.
Bütün bunlara ilave etmek istediğim başka bir şey ise aynı zamanda
usta bir balık avcısı olduğudur.
BLEĞOJ Zulkarin, sana 80 yıl, çok yaşadın demiyorum, ama
şu anki
durumundan hiç bir şey eksilmeden, üsteğinden geldiğin pek çok
işinde azalmadan, duyduğun övgüler ise hiç durmadan artarak daha
uzun yıllar aramızda olmanı temenni ediyorum.
Allah seni uzun
ömürlü kılsın. |