THARKOHO Yunus Adige dilbilimi yanısıra Adige yaşamında da büyük
yer tutuyor. Ulusal alanda başlayan her türlü faydalı işte,
eğitim-bilim alanıda, toplumsal olay organizasyonlarda özverili
bir şekilde çalışan insanlarımızdan birisi de THARKOHO Yunus. Her
alanda Yunus örnek alınası birisi; öncelikli olarak özverili bir
şekilde çalışıyor olması, daha sonra attığı her adımın akıl dolu
olması söylediği ile yaptıklarının örtüşmesi, yapılması
gerekenleri yapılması gerektiği gibi gerçekleştirmesi vb. tamamen
böylesine düzenli olan, yazdıkları ile amaçları ile düzenli olan
çok sayıda insanımız yok. Bu açıdan da Yusuf örnek alınacak
birisi.
Adige dilbilimine olan katkıları açısından ele alacak olursak, bu
gün dilbilimimizin araştırma alanları belirli bir yol içerisinde
ise, belirli yol-yöntemler geliştirilmişse bunlarda Yunus'un büyük
katkısı olduğu yadsınamaz. Hangi konuya el atarsan at hiç eksiksiz
her birisinde yapılmış ilerlemeleride gözardı etmeyen
değerlendiren, yapılması-bulunması gereken yeni şeylere de el atan
bir bilimsel yol üzerindedir.
Yunus'un en güzel huylarından birisi de ne kadar farklı şeyler
üzerinde birbirleri ile örtüşmeyen görüş ve bakış açılarına sahip
olunsa, bu konularda tartışmalara girilse dahi ağzından gönül
kırıcı bir kelime dahi duyulması imkansızdır.
Ben Yunus'u 1957 yılından itibaren tanıyorum. Enstitüye yeni
kaydolduğum yıllarda bizi okutacak öğretmen yokken bir ay kadar
bizi okutması gerekmişti. İnsanın okuduğu dersi unutmadığı ve bu
dersteki anlatılanların yaşamında önemli yer tutması çok sık
rastlanılan bir şey değil. Yunus'un sesteş kelimeler hakkında
verdiği dersi bu gün yeni dinlemişim gibi kulağımda yankılanır
olarak duyuyorum. Bu konudaki kendi bakış açısını başkalarının
sahip olduğu bakış açılarını çok ilginç bir şekilde bu gün dahi
unutmayacak kadar akılda kalıcı bir şekilde anlatmıştı. Üzerinden
vakit geçip bizlerde okulu bitirip çalışmaya başladığımızda, daha
sonra daha sık görüşmeye başladık, bazen görüşlerimiz,
çalışmalarımız örtüşmese de uzun yıllar uzlaşıp anlaşabildik.
Yunus'la ilişkimizin en geliştiği dönem ise benim bakanlıkta
çalıştığım dönemdi. Onunla kendi yazdıkları ve arzuları üzerine
biraraya gelmiştik. O dönemlerde okullar için standart bir program
oluşturulması gerekiyordu. O zaman Yunus’la birlikte
söylediklerimiz, yaptıklarımız birbiri ile örtüşür birbirini
tamamamlar şekilde çalışıp gerekli programı hazırladık bakanlıkta
bu programı kabul etti, uzun yıllar okullarda eğitim, bu program
üzerine verildi.
Yunus'un sevdiğim bir diğer özelliği ise köyüne karşı
sıcakkalplilikle olan bağı. O Askalaye hakkında derlediği tarihi
bilgileri iki ciltlik bir kitap olarak hazırlarken ben de ona
yardımcı olmuştum. Bende Askalay'i diğer köylerden ayrı görüyorum,
Onunla Pşıjhable’yi çok seviyorum. Askalaye'de çok bulundum,
okullarla çalışırken burada yaşadığımda çıktı, çokta arkadaşım
var, ilginç öykülerde dinledim. Yunus'un kendisinin de bilmediği
havadisleri ona aktardığımda çıktı. Askalayelilerin yaşamları
insanları ağırlama şekilleri konusunda da bilgi sahibiyim.
Yunus'un Askalaye hakkında yazdığı bu iki ciltlik kitabı üzücü
olmakla birlikte yayınlayamadık, basılmadılar. Ama şunu
belirtmeliyim ki, köyle alakalı yapabilecek çalışmalarda ne gözden
geçirilmeliyse ne gözetilmeliyse hepsini Yunus gerçekleştirdi.
Bu günlerde Yunus'un biraz sağlık problemleri olmakla birlikte, Bu
enstitüte çalıştığım son beş yıl boyunca hiç durmadan yapılması
gerekenler hakkında kaygılar duyduğunu, kendi üzerine düşen
vazifeleri gereği gibi yerine getirerek çalıştığını belirtmeliyim.
Benim şahsım adına kıymet verdiğim saygı duyduğum büyüklerimizden
birsinin de Yunus olduğunu belirtmeliyim. Çalışmaları eserleri
uzun yıllar ulusumuza hizmet edecekler. Milletimizin hazineleri
arasında yer alacaklar. Ağırbaşlı sakin bir insan. Hiç bir
zaman yüksek sesle konuştuğunu duymadım. Ufağıysan da, her kimsen
de kendisini büyük göstermeye çalışan, gönül kırıcı en ufak bir
davranışına rastlamadım. Yunus’la sohbet edeceksen de yaşamın
getirdiği çeşitli sorunlar üzerine konuşacaksan da o kadar
rahatlatıcı sakinleştirici sohbeti olan başka hiç kimseye
raslamadım. İyi bir insan, çok akıllı ve insanları organize
edebilen, onların arasında yer alabilen bir yapıya sahip. Onur
duyduğumuz, kıymet verdiğimiz, saygı duyduğumuz bir çalışanımız.
|