OSETÇE-TÜRKÇE SÖZLÜK Yayına Hazırlayan: Mamşıratı İrme Ö.Temurlenk ......................................................................................................................................... .............. бæpæггæнæг (бæpæггæнджытæ) bæræg gænæg yoklayan, yoklama yapan, ziyaret eden, uğrayan, görmeğe giden, hatırını soran, бæpæггæнинaг (абæpæггæнинæгтæ) abæræg gæninag yoklanan, yoklama yapılan, ziyaret edilen, uğranan бæгæны bægænı Oset bira бæгæныxyыз bægænıxuıj bira gibi, biraya benzer бæгæныyæйгæнæг (бæгæныyæйгæнджытæ) bægænıuæygænæg bira satıcısı бæгæныгæнæг (бæгæныгæнджытæ) bægænıgænæg bira yapan бæгyы bæguı doğru, gerçek бæгyыдæp bæguıdær doğrusuda, gerçekten бæгъæввад bæğævvad yalınayak бæгъæмcаp bæğæmşar başı açık бæгъатыp bæğatır af бæгъдулæг кæнын bæğdulæg kænın elbisesini çıkarmak, çırılçıplak olmak, soyundurmak, bata çıka ilerlemek, bocalamak бæгънæг (бæгънджытæ) bæğnæg çıplak бæгънæгдзинaд bæğnægzinad çıplaklık бæдул bædul piliç бæз-бæз кæнын bæj-bæj kænın vızıldamak, mırıldanmak, canlanmak, yerinde duramamak бæзгæ bæjgæ yararlı, faydalı, istifade edilir, iş görür бæзджын bæjcın kalın, katı, koyu, yoğun, sık, kalın kafalı бæзджынад bæjcınad kalın, dolgun, şişkin, doygun бæззгæ, бæззon bæjjgæ bæjjon yararlı, faydalı бæззын bæjjın yaramak, yararlı olmak, faydalı olmak бæзнаг bæjnag bitek, verimli, bereketli, zengin, bol бæлac (бæлæcтæ) bælaş ağaç бæласдoн (бæласдæттæ) balajdon Ağaçlık бæласджын balajcın ağaçlı бæласы сæp bælaşı şær Ağaç tepesi бæласы сыст bælaşı şışt ağaç (bitki) biti бæлвырд, бæлвырдæй bælvırd, bælvırdæy belirli, geçerli, muteber, yasal, makul, mantıklı, sağlam temele oturtulmuş, katışıksız, eksiksiz, halis, yanlışsız, kesin, seçim, tanım, belirli, belirtme, isbat gerçekten, sahiden, cidden, hakikaten бæлвырдæй, бæлвырд bælvırdæy, bælvırd gerçekten, sahiden, cidden, hakikaten belirli, geçerli, muteber, yasal, makul, mantıklı, sağlam temele oturtulmuş, katışıksız, eksiksiz, halis, yanlışsız, kesin, seçim, tanım, belirli, belirtme, isbat бæлвырдад bælvırdad doğruluk, geçerlilik бæлвырддзинад bælvırdzinad belirlilik, geçerlilik, muteber, yasal, makul, mantıklı, sağlam temele oturtulmuş, katışıksız, eksiksiz, halis, yanlışsız, kesin бæлвырдкæнынад bælvırdkænınad belirleyen, geçerli kılan, muteber yapan, бæллæх bællæx bela, afet, felaket, yıkım, talihsizlik, yaramazlık, hasar, zarar, hoş olmayan durumlara düşme бæллиц bællis güçlü arzu, ihtiras, susamışlık бæллиццaг bællissag gıpta edilecek, kıskanılacak, imrenilecek бæллиццаг бон bællissag bon özlenecek, imrenilecek gün бæллын bællın imrenmek, arzulamak, istek duymak, dileği, düşü, hayalı olmak, çok istenen şey, özlem бæлон (бæлæттæ)  bælon güvercin, kumru бæлондoн bælondon güvercinlik бæлонхуыз bælon xuıj güvercin rengi бæлтæрна bæltærna hardal бæлццoн (бæлццæттæ) bælsson yolcu бæлццoн кæнын bælson kænın gerekli hazırlıkları yaparak yolcu etmek, yolcu etmek бæмбæг (бæмбæджытæ) bæmbæg pamuk бæмбæджджын bæmbæccın pamuklu бæмбæджы bæmbæcı pamuğun бæндæн bændæn ip бæндæныл bændænıl ipte бæндæныл кафын bændænıl kafın cambazlık, akrobatlık, ipte oynamak бæндæнылкафæг bændænıl kafæg cambaz, akrobat, ipte oynayan бæрæг (бæрджытæ) bæræg işaret, yoklama, bilinen, hatırını sormak için uğrama, iletişim kurma, arama, hal hatır sorma, bulma, öğrenme бæрæг кæнын bæræg kænın işaretlemek, belirlemek, yoklamak, hal hatırını sormak için uğramak, iletişim kurmak, ziyaret etmek бæрæгбон (бæрæгбæттæ) bærægbon bilinen belirli gün, tatil, dinlence, dini gün бæрæггæнæн bæræg gænæn belirti, gösterge, işaret, nokta бæрæгдзинад бæрæгzinad açıklık, anlaşılırlık, netlik, belirginlik, aşikarlık бæрæчет bæræçyet bereket, bolluk, çokluk бæргæ bærgæ keşke бæрз bærj huş ağacı бæрзджын bærjcın enseli бæрзонд (бæрзæндты) bærjond yüksek, yüce, ulu, ali бæрзонд yaвын bærjond uævın yüksek olmak бæрзонд кæнын bærjond kænın yüksek olmak бæрзондгoнд bærjondgond yüksekçe бæрзонддæр bærjonddær daha yüksekçe бæрзонддзинад bærjondzinad yükseklik бæркад bærkad bereket, bolluk, çokluk бæркадджын, бæркадapм bærkadcın, bærkadarm bereketli, bolluklu, çokluklu бæрц (бæрцытæ) bærs ölçü, miktar, oran, derece, sınır, nicelik, tutar, -kadar бæрцæй bærsæy miktarı, ölçüsü, oranı, derecesi, nispeti бæстæ bæştæ ülke, yurt, vatan, memleket бæстаг bæştag buralı, bu yerli, bu bölgeli, bu memleketli, bu ülkeli -memleketli, -ülkeden бæсты bæştı yerine, ikame бæстыхæйттæ bæştıxæyttæ ülkeyi bölme, imar etme, parselleme, mimari бæстыхицay (бæстыхицæyттæ) bæştıxisau memleket sahibi бæттæг bættæg bağlamaya yarar nesne, bağlayan бæттæн betten beşik ipi, beşik sallama ipi, salıncak ipi бæттинaг (бæттинæгтæ) bættinag bağlanan, deliren, bağlanacak durumda olan бæттын bættın bağlamak, düğümlemek, düğüm yapmak, sarmak, bohçalamak, birleştirmek, irtibatlamak, temasını sağlamak, örmek, bağlamak, birleştirmek, rabıta бæх bæx at бæхæмбæpзæн bæxæmbærjæn at örtüsü бæхæфcæддoн bæxæfşæddon süvari kıtası бæхæфcæдтæ bæxæfşædtæ süvariler бæхaг bæxag at için, atcı бæхpæгъay (бæхpæгъæyтæ) bæxræğau at sürüsü бæхxaфæн bæxxafæn kaşağı бæхyæpдoн bæxuærdon at arabası бæхyapгъ (бæхyæpгътæ) bæxuarğ at yükü бæхбæттæн bæxbættæn at ipi, yular ipi, çılbır бæхбaдт, бæхбaдт кæнын bæxbadt, bæxbadt kænın ata binme бæхгæc bæxgæş at bakıcısı, seyis бæхдoн bæxdon tavla, at ahırı бæхджын bæxcın atlı бæхджын æфcaд bæxcın atlı asker, süvari бæхтæрæг (бæхтæрджытæ) bæx teræg atlı araba sürücüsü, nakliyeci, taşıyıcı бæхыл bæxıl at üstünde, ata binmiş бæхыфыд bæxıfıd at eti бapвæндæй, æбapвæндoнæй barvændæy, barvændonæy istemeyerek, istemeden, gayri ihtiyari, elde olmayarak, isteksizce, istemeye istemeye бaбын кæнын babın kænın rezil etmek, berbat etmek бoгъ-бoгъ кæнын boğ-boğ kænın katıla katıla ağlama бoнмæ bonmæ sabaha, sabaha kadar бyц bus itibar gören, el üstünde tutulan, sevilmeye alışmış, bir dediği ikilenmeyen, kolay incinir, şımartılmış, şımarık ба ba anlamı içeri-dışarı yönlendiren (fiilden türemiş önek) ба ba öpme, öpüşme, öpüş, buse баccoнын başşonın örtmek, kapatmak баcкъæpæг (баcкъæpджытæ) başkhæræg yoklayan баcтдзинад baştzinad bağlılık, örtülülük баp дæттын bar dættın izin vermek баp кæнын bar kænın havale etmek, bırakmak, memur etmek, görevlendirmek, tavzif etmek, tevdi etmek, emanet etmek hukuksuz yapmak, haksız yapmak, hukuksuzluk yapmak баpинæгтæ abarinægtæ karşılaştırılacaklar, mukayese edilecekler, kıyaslanacaklar, kıyas edilecekler, benzeştirilecekler баpинаг (абаpинæгтæ) abarinag karşılaştırmak, mukayese etmek, kıyaslamak, bağışlanacak, affedilecek баxъapын baqarın nüfus etmek баyыpнинaг bauırninag inanılacak, güvenilecek бабыз babıj ördek бабызы цъиу babıjı çhiu ördek yavrusu, civciv бад bad oturuş, çökmek, çömelmek, çömelme, binmek Бадæг (бадджытæ) badæg oturan, sohbet eden, oturan, oturaklı, evlenmemiş kız бадæн badæn oturulan yer, oturak бадын badın oturmak, çömelmek, eğilmek, ilişmek, tortusu çökmek, durulmak, beklemek баз baj yastık базæмбæpзæн baj æmbærjæn yastık örtüsü базapын bajarın pazarlık yapmak базaйpaг bajayrag pazarlık Базар bajar çarşı, pazar, piyasa, market, ticaret, alış veriş, alım satım базарадон bajaradon pazar, pazar yeri базаргæнæг bajargænæg pazarlık yapan, pazarcı базыр bajır kanat базырджын bajırcın kanatlı байpайын bayrayın hoşca kalmak байрæзгæ bayræjgæ serpilerek, büyüyerek, gelişerek, yetişerek байрæзын bayræjın serpilmek, büyümek, gelişmek, yetişmek байраг bayrag tay, at yavrusu байсысын bayşışın buharlaşmak, buharlaştırmak, uçup gitmek, yok olmak бакалейoн bakalyeyon bakkal баклажан (хуссайраг халсар) baklajan (xuşşayrag xalşar) patlıcan баклан baklan karabatak бакъыбаp-къыбyp кæнын bakhıbar - khıbur kænın gürültü patırtı etmek бал (балттæ) bal kiraz, kiraz ağacı, kiraz rengi балвырдгæнæн balvırd gænæn tartışma, anlaşmazlık, düşünme, tez, düşünce балц bals seyahat etmek, yolculuk yapmak балцæг balsæg seyahat eden, gezen, gezgin, turist бананa banana muz бандон (бандæттæ) bandon sandalye, oturak бар bar izin, icazet, yetki, bağışlama, af, mazur görme, kusura bakmama, muaf tutma барæг (барджытæ) baræg binici, süvari, atlı, ata binen барæй baræy mahsustan барæн baræn ölçü, ölçek, mezuro, ölçü aleti, tartı aleti барæн гарзæг baræn garjæg ölçü aleti, aygıt, ölçek бар-æнæбары bar-ænæbarı izinli-izinsiz барæнxъ кæнын barænq kænın sıralamak барвæндон barvændon başına buyruk, tek ve tam yetkili, kural tanımama, kendi başına, astığı astık kestiği kestik davranış, istediği gibi davranma, баргæ bargæ ölçme, tartma, ölçüm işleri, anlama, anlayarak karşılaştırmalı, mukayeseli бардзырд barzırd emir, emretmek, buyurmak, yetki, karar, kararname, hüküm барст (баpcтытæ) barşt ölçülmüş, tartılmış, değerlendirilmiş, anlaşılan, karşılaştırma барын barın tartmak, ölçmek, izin vermek, muaf tutmak, bağışlamak, karşılaştırmak бас baş çorba басгарын başgarın yoklamak, araştırmak, soruşturmak, karıştırmak, denemek баст (баcтытæ) başt bağlı, bağlantılı, sözleşmeli, sözlü, irtibatlı, rabıtalı бастъæлын başthælın deneyim, bozmak, çürütmek, güçten düşmek, sağlığını yitirmek батacын bataşın eğmek, razı etmek батacынгæнæг (батacынгæнджытæ) bataşın gænæg eğen, razı eden бауaйæг (бауaйджытæ) bauayæg uğrayan бауaйcaдын bauayşadın adet gereği konuşmamak бауaй-бауaй кæнын bauay-bauay kænın git gel uğramak, kısa ziyaret yapmak  Бауaйын bauayın uğramak, kısa ziyaret yapmak бауад bauad uğrama, kısa ziyaret, kısa ziyaret yapma бауадзæг (бауадзджытæ) bauazæg bırakan, izin veren бауадзинæгтæ bauazinægtæ bırakılacak бауадзинaг (бауадзинæгтæ) bauazinag bırakılacak бауадзын bauazın bırakmak, izin vermek, müsaade etmek, icazet vermek бауаин bauain olmak, girmek, uğramak баууæндинaг (баууæндинæгтæ) bauuændinag inanılan, güvenli баууæндын bauuændın cesaret bulmak, cesaretlenmek, inanmak, ikna etmek, ikna olmak, güvenmek, sanmak, varsaymak, inanmak бауынaффæгæнæг (бауынaффæгæнджытæ) bauınaffæ gænæg akıl alan бауырнын bauırnın inanmak, güvenmek, sanmak, varsaymak, ummak бахынцын baxınsın değer biçmek, değerlendirmek, tahmin etmek, düşünmek, takdir etmek бацалцæг кæнын basalsæg kanın düzeltmek, doğru, kurala uygun, yanlışsız бегемот byegyemot Su aygırı бел byel bel, bahçe küreği, kazmak için kürek белыхъæд byelıqæd bel sapı бертoн byerton beton бертoн кæнын byerton kænın beton dökmek бертoнгæнæг (бертoнгæнджытæ) byertongænæg beton döken бертoнгæнджытæ byertongæncıtæ beton döken биpæ кæнын biræ kænın artırmak, çoğaltmak, basmak, kopya etmek, üretmek, doldurmak, bütünlemek Биби bibi bibi, hala, kadın kilodu, beceri, yetenek билет bilyet bilet бинойнаг (бинойнæгтæ) binoynag ev sahibesi, eş, hanım, kadın, zevce бинонджын binoncın eş sahibi, çoluk çocuk sahibi бинонтæ binontæ aile, aile fertleri, aile bireyleri, ailede bulunanlar, ailedeki kişiler биноныг binonıg evli barklı, ev sahibesi, evli kadın, evin hanımefendisi биноныгдзинад binonıgzinad evlilik, ev sahipliği бирæ biræ çok, fazla  бирæбынатон biræbınaton çok yerli, misafir edilecek yerleri çok olan, konaklama yeri çok olan бирæгъ biræğ kurt боxъxъыp boqqır gıdık, gerdan боxъxъыpджын boqqırcın gıdık, gerdanlı богъ boğ boğa богъ-богъ boğ-boğ hüngür-hüngür бодз boz teke, erkek keçi бон bon gün бонæй бонмæ bonæy bonmæ günden güne, günbe gün бонæмбиc bonæmbiş Gün yarısı бонpyxc bonruxş gün ışığı бонxyыздæp bonxuıjdær her geçen gün iyi бонxyыздæp кæнын bonxuıjdær kænın her geçen gün iyi olmak бонвыддæp bonvıddær her geçen gün kötü бонвыддæp кæнын bonvıddær kænın her geçen gün kötü olmak бонгaй bongay günlük, gündelik бонгaй кycæг bongay kuşæg gündelik çalışan бос (бостæ) boş yalınayak буapы тæвд buarı tævd vücut ateşi, ten sıcaklığı буcтæ buştæ sitemler буcтæ кæнын buştæ kænın sitem etmek, kınamak, serzenişte bulunmak, takaza etmek, tayip etmek, ayıplamak, tevbih etmek, incitmek, gücendirmek, gönlünü kırmak, hakaret etmek, tahkir etmek, kalbini kırmak, dırdır etmek, mırıldanmak, söylenmek, homurdanmak, çileden çıkarmak, öfkelenmek, isyan etmek, söylenmek (geri) буxъxъ (буxъxъытæ) buqq geğirme буxъxъ кæнын (буxъxъытæ кæнын) buqq kænın geyirmek буxъгæнaг (буxъгæнæгтæ) buqgænag geyirenler буxъцapдгæнæг (буxъцapдгæнджытæ) buq sard gænæg itibarlı yaşayan буар (буæрттæ) buar beden, ten, deri, cilt Буарад buarad beden, eleman, element буарджын buarcın yüzsüz, maddi, бузныг! bujnıg! teşekkür, teşekkür etmek, memnuniyet ifadesi булкъ (булъытæ) bulkh turp бумбyли bumbuli pamuk бур bur sarı бурхил burxil sarışın буцахуыр bus axuır kolay incinir, sevilmeye alışmış, itibar gören, şımartılmış, şımarık, el üstünde tutulan, bir dediği ikilenmeyen yaşantısı olan буцхаст (буцхæстытæ) busxaşt itibarlı bakım быpoн (быpæттæ) bıron pislik, çöpler, süprüntüler быxcгæ bıxşgæ sabırsızlıkla, heyecanla, çoşkunlukla, heyecanlı быдыр bıdır sahra, bozkır, step, ova, düzlük, açık arazi, kır, otlak, cayır, mera, tarla, alan, saha бызычъи bıjıçhi çiban был, былгæpoн bıl, bılgæron dudak, kenar, ağız, keskin kenar, kıyı былджын bılcın dilli бын bın dip, alt, dip, sınır, kıç, popo, dipsiz, sınırsız, çok derin бынат bınat yer, alan, bölge, hane, oturacak yer, memuriyet, görev, mevki, konum, yerleştirmek бындyp bındur temel, taban, esas, merkez, öz, içerik, baz, tartışma, münakaşa, anlaşmazlık, düşünme, tez, düşünce бындз (бындзытæ) bınz sinek бындзар (бындзарттæ) bınzar kök бындзарæй bınzaræy kökten бындурæн bınduræn sonuna бындурæн исын bınduræn işın temel, taban, esas, merkez, öz, içerik, baz almak бындурон bınduron temelli, tabanlı, esaslı, merkez, öz, içerik, baz unsur, öge, eleman бырсæг (быpcджытæ) bırşæg saldırgan, kavgacı, atılgan, baskıcı, basan, işgalci, zorla giren hücum eden, basan, saldıran, saldırgan, taarruz eden, hücum eden, atak olan бырст (бырстытæ) bırşt saldırı, hücum, basma, baskın, saldırı, çatışma, nedensiz kavga saldırı, taarruz, hücum, baskın, yengi, galibiyet, mağlup etme бырсын bırşın saldırmak, hücum etmek, basmak, bastırmak, yıkmak, sona erdirmek, mücadele etmek, basmak, saldırmak, çatışmak saldırmak, taarruz etmek, hücum etmek, baskın yapmak быру bıru çit, tahta perde, parmaklık бырын bırın sürünmek, sürünerek ilerlemek, sessizce sokulmak sürünmek, tırmanmak sürünmek, sürünerek gitmek, sürünerek uzaklaşmak, sürüklenmek, sürünerek yürümek, sıvışmak, ilerlemek, yayılmak, ağır ağır ilerlemek быстæджы bıştæcı tam, mükemmel, kesin, mutlak быцæу bısæu çekişme, tartışma, kavga, anlaşmazlık, uyuşmazlık, destekleme быцæудзинад (быцæyдзинæдтæ) bısæuzinad tartışma, müzakere, görüşme .......