...................
...................
ÇERKES SULTANLARININ TÜRKÜSÜ
 (ЧЭРКЭС ПАЧЪЫХЬЭМЭ ЯПЩЫНАЛЪ) (1382-1517)

Derleyen: K'UBE Şaban (К1УБЭ Шэбан)
Kaynak: Adighe Folklor I (Çerkes Folkloru), Paris, 1959.
Çeviri: HAPİ Cevdet Yıldız
                         
...................
...................
Tüm dünyanın bir tacı olan
Kafkasya'da doğduk biz.
Ülkemizi basan yağmacılar
Tutsak alıp sattılar bizi Mısır'a.

Bizi satın alan Mısır Sultanı
Bizi ordusu saflarına katıyor.
İçimizden birçok kişi
Ordu komutanlıklarına yükseliyor.
Yiğitliği ile Sultan olanların ilki
Sultan Berkok oluyor.
Burcu'da Berkok Sultana
Sultanlık tacı giydiriliyor.

Arasından ayrıldığı soydaşlarına
Yeni Sultan arka çıkıyor.
Bu sultanlar adlarını tarihe
Altın sayfalarla yazdırıyorlar.

Riyakar,iki yüzlü uğursuz kişiler
Kanşav Ğur'a (*) ihanet ediyorlar,
Ebedi iyiliğini gördükleri kişileri satarak,
Düşman saflarına katılıyorlar.

Mısır'ı kendi ülkeleri gibi
Yiğitçe korudular bu insanlar.
İki yüzyıla yakın,
Sultanlığı elde bulundurdular.

Osmanlı Sultanı Selim,
Savaşarak Mısır'a girdi,
Mısır'ın büyük Çerkes Sultanını
Tutsak aldı sonunda.

Çerkes sultanlarının sonuncusu
Tumanbay'ın (**) boynuna ip geçirildi,
Halk görsün denilerek,bunaltıcı sıcakta,
Gün boyunca ipte asılı tutuldu.


NOTLAR:
Çerkes sultanlarına Kahire'nin "Burc" kalesinde barınmakta olmaları nedeniyle "Burclar" denildiği Arap yazarlarınca belirtilmektedir.
Dr. Muhammed Ali Bek Pçıhal'ıko (Др. Мухьэмэд Али бэк Пчъыхьэл1ыкъо) şöyle yazmaktadır: "Bırdj" (Бырдж), bir Abzegh fekol'ı (Абдзэхэ фэкъол1; emekçi) idi, Kafkasya'dan bir tutsak olarak Mısır'a götürüldü, yiğitliği ve çalışkanlığı ile kendini kanıtlayıp Mısır'a sultan oldu ve 16 yıl hüküm sürdü. Ardından 23 sultan onu izledi."Yiğit isen soylusun" (Uılvme uılvaqu/Ул1мэ ул1акъу) deyişi oradan kalmadır.
(El yazmasından)

(*) Kanşav Ğur-Türkçe yazılışı: Kansu Gavri, Adigece aslı "Qencau Ğur/Къэншъау Гъур;1440-1516),1516 Mercidabık Savaşı'nda ölen Adige asıllı Mısır Sultanı. -HCY
(**) Tumanbay (Tvumanbay/Т1уманбай), Yavuz Sultan Selim tarafından 1517'de tutsak alınıp idam ettirilen son Adige asıllı Mısır sultanı. -HCY