...................
ESKİ AHİT’TE KUTSAL ÜÇLÜK VE MESİH    -3
Hazırlayan:
Rev. İlhan Keskinöz
presbiteryen.org
                         
...................
...................

II.10.e-) Kutsal Kitapta insanlara ait mesleklerle ve insanlara ait olan toplumsal statüler bazen Tanrı’nın ifade edilmesi için kullanılmıştır:

 


Mezmur 23:
1 RAB çobanımdır,

Eksiğim olmaz.


İşaya 33:22 Çünkü yargıcımız RAB'dir;

Yasamızı koyan RAB'dir,

Kralımız RAB'dir, bizi O kurtaracak.

 

Çıkış 15: 3 Savaş eridir RAB,

 

Çıkış 15: 26 "Ben, Tanrınız Yahve'nin sözünü dikkatle dinler, gözümde doğru olanı yapar, buyruklarıma kulak verir, bütün kurallarıma uyarsanız, Mısırlılara verdiğim hastalıkların hiçbirini size vermeyeceğim" dedi, "Çünkü size şifa veren RAB benim."

 

Yuhanna 15:1 «Ben gerçek asmayım ve Babam bağcıdır.

 

Mezmur 121: 5 Senin koruyucun RAB'dir,

 

İbraniler 11:10 Çünkü mimarı ve yapıcısı Tanrı olan sağlam temelli kenti bekliyordu.

 

Tesniye 32:6 RAB'be böyle mi karşılık verilir,

Ey akılsız ve bilgelikten yoksun halk?

Sizi yaratan, size biçim veren,

Babanız, yaratıcınız O değil mi?

 

Tesniye 8:5 Tanrınız RAB'bin, çocuğunu eğiten bir baba gibi, sizi nasıl eğittiğini anlayın.

 

III. YENİ AHİT, ESKİ AHİT'TE ÜÇLÜ BİRLİK OLDUĞUNU GÖSTERİYOR

Yuhanna 8:56, 58 (1:1-5, 14, 18):

56 Babanız İbrahim günümü göreceği için sevinçle coşmuştu. Gördü ve sevindi.»

58 İsa, «Size doğrusunu söyleyeyim, İbrahim doğmadan önce ben varım» dedi.

 

I.Korintliler 10:4, 9 (Mısırdan Tanrı halkının çıkışı üzerine)

4 Hepsi aynı ruhsal içeceği içti. Artlarından gelen ruhsal kayadan içtiler, ve o kaya Mesih'ti.

9 Bazıları gibi Rab'bi sınamayalım. Öyle yapanları yılanlar öldürdü.

 

Ayrıca İLAVE BÖLÜM-2’ye bakınız.

 

III.1. Eski Ahitte birer gölge gibi görünen ayetler Yeni Ahit’te tam olarak açıklığa kavuşmaktadır.

Elçilerin İşleri 7:30 «Kırk yıl geçtikten sonra Musa'ya, Sina dağının yakınlarındaki çölde, yanan bir çalının alevleri içinde bir melek göründü.

35 Bu Musa, `kim seni yönetici ve yargıç yaptı?' diye reddettikleri Musa'ydı. Tanrı onu, çalıda kendisine görünen meleğin aracılığıyla yönetici ve kurtarıcı olarak gönderdi.

38 Çöldeki topluluğun arasında yaşamış, Sina dağında kendisiyle konuşan melekle ve atalarımızla birlikte bulunmuş olan odur. Bize iletmek üzere kendisine yaşam dolu sözler verildi.[25]

 

Galatyalılar 3:19

19 Öyleyse Yasa'nın amacı neydi? Yasa, suçları ortaya çıkarmak için antlaşmaya eklendi. Vaadi alan ve İbrahim'in soyundan olan Kişi gelinceye dek yürürlükte kalacaktı. Melekler yoluyla, bir aracı eliyle düzenlendi.

 

İbraniler2:2-3

Çünkü melekler aracılığıyla bildirilmiş olan söz geçerli olduysa, her suç ve her sözdinlemezlik hak ettiği karşılığı aldıysa, bu kadar büyük kurtuluşu görmezlikten gelirsek nasıl kurtulabiliriz? Başlangıçta Rab tarafından bildirilen bu kurtuluş, Rab'bi dinlemiş olanlarca bize doğrulandı.

 

III.2. Her bereket, teselli, armağanlar, yeteneklerin Kutsal Ruh aracılığıyla geldiğini görmekteyiz:

Cesaret; Fiziksel Güç; Yönetim:

Hakimler 3:10 (6:34; 13:25; 14:6; 15:14, I.Samuel 11:6)

10 RAB'bin Ruhu Otniel'in üzerine indi. Otniel İsrailliler'i yönetti, onlar için savaştı. RAB Aram-Naharayim Kralı Kuşan-Rişatayim'i onun eline teslim etti. Artık Otniel ondan daha güçlüydü.

 

Yetenek; bilgi

Çıkış 31:1-5 (35:31-35)

1 RAB Musa'ya şöyle dedi:

2 "Bak, Yahuda oymağından özellikle Hur oğlu Uri oğlu Besalel'i seçtim.

3 Beceri, anlayış, bilgi ve her türlü ustalık vermek için onu ruhumla doldurdum.

4 Öyle ki, altın, gümüş, tunç işleyerek ustaca yapıtlar üretsin;

5 taş kesme ve kakmada, ağaç oymacılığında, her türlü sanat dalında çalışsın.

 

I.Tarihler 28:12

12 Ruh aracılığıyla kendisine açıklanan bütün tasarıları verdi: RAB'bin Tapınağı'nın avlularıyla çevredeki bütün odaların, Tanrı'nın Tapınağı'nın hazinelerinin, adanmış armağanların konulacağı yerlerin ölçülerini verdi.

 

Devlet/Yöneticilik
 

Sayılar 11:17, 25 (1.Samuel 16:13):

17 Ben inip seninle orada konuşacağım. Senin üzerindeki Ruh'tan alıp onlara vereceğim. Halkın yükünü tek başına taşımaman için sana yardım edecekler.

25 Sonra RAB bulutun içinde inip Musa'yla konuştu. Musa'nın üzerindeki Ruh'tan alıp yetmiş ileri gelene verdi. Ruh'u alınca peygamberlik ettilerse de, daha sonra hiç peygamberlik etmediler.

 

Bilgelik/Hikmet
 

İşaya 11:2 (Eyup 32:8)

2 RAB'bin Ruhu, bilgelik ve anlayış ruhu,

Öğüt ve güç ruhu, bilgi ve RAB korkusu ruhu

Onun üzerinde olacak.

 

Kutsallık ve Kutsallaşma / Kutsal Ruh Tanrı


Mezmur 51:12

10 Ey Tanrı, temiz bir yürek yarat,

Yeniden kararlı bir ruh var et içimde.

11 Beni huzurundan atma,

Kutsal Ruhun'u benden alma.

12 Geri ver bana sağladığın kurtuluş sevincini,

İstekli bir ruhla bana destek ol.

 

İşaya 63:10

10 Ama başkaldırıp O'nun Kutsal Ruhu'nu incittiler.

O da düşmanları olup onlara karşı savaştı.

 

Tekvin 6:3

RAB, "Ruhum insanda sonsuza dek kalmayacak, çünkü o ölümlüdür" dedi, …

 

Nehemya 9:20

20 Onları eğitmek için iyi Ruhun'u verdin. Ağızlarından manı eksiltmedin. Susadıklarında onlara su verdin.

 

Peygamberlik Kutsal Ruh Tanrı tarafından geliyor:
 

Sayılar 11:25, 29 (24:2, 3):

25 Sonra RAB bulutun içinde inip Musa'yla konuştu. Musa'nın üzerindeki Ruh'tan alıp yetmiş ileri gelene verdi. Ruh'u alınca peygamberlik ettilerse de, daha sonra hiç peygamberlik etmediler.

 

Mika 3:8

8 Ama Yakupoğulları'na başkaldırılarını,

İsrail halkına günahlarını bildirmek için

Ben RAB'bin Ruhu'yla, güçle,

Adalet ve cesaretle donatıldım.

 

III.3. Böylece özel bir şekilde Kutsal Ruh ile Mesih arasında bir ilişki karşımıza çıkmaktadır:
 

İşaya 11:2

2 RAB'bin Ruhu, bilgelik ve anlayış ruhu,

Öğüt ve güç ruhu, bilgi ve RAB korkusu ruhu

Onun üzerinde olacak.

 

İşaya 42:1

1 "İşte kendisine destek olduğum,

Gönlümün hoşnut olduğu seçtiğim kulum!

Ruhumu onun üzerine koydum.

Uluslara adaleti ulaştıracak.

 

İşaya 61:1

Rab Yahve'nin Ruhu üzerimde.

Çünkü yoksullara müjde iletmem için beni O meshetti…[26]

 

Luka 3:16, 21-22):

16 Yahya ise hepsine şöyle cevap verdi: «Ben sizi suyla vaftiz ediyorum, ama benden daha güçlü Olan geliyor. Ben O'nun çarıklarının bağını çözmeye bile layık değilim. O sizi Kutsal Ruh'la ve ateşle vaftiz edecek.

21-22 Bütün halk vaftiz olduktan sonra İsa da vaftiz oldu. İsa dua ederken gök açıldı ve Kutsal Ruh, bedensel bir görünüm alarak güvercin biçiminde O'nun üzerine indi. Gökten gelen bir ses de, «Sen benim sevgili Oğlumsun, senden hoşnudum» dedi.

 

Böylece bu ayetlerde Mesih ve Kutsal Ruh kişiliklerinin “Tek Tanrı” kavramının nitelik ve işlerini tek başına üstlendiklerini görmekteyiz:

 

III.4. Böylece Eski Ahit’te Üçlü Birlik hakkında en güçlü bakış açısını Tanrı’yı farklı işlerde farklı kişiler gibi gösteren ayetler desteklemektedir:
 

Tekvin 19

24 RAB Sodom'la Gomora'nın üzerine gökten ateşli kükürt yağdırdı.

 

Mezmur 33

6 Gökler RAB'bin sözüyle,

Gök cisimleri ağzından çıkan solukla yaratıldı.

 

İbraniler 1:8-9 ayetleri Mezmur 45’in ayetlerini İsa Mesih için kullanıyor:

6 Ey Tanrı, tahtın sonsuza dek sürer,

Krallığının asası adalet asasıdır.

7 Sen doğruluğu sever, kötülükten nefret edersin.

Bu yüzden Tanrı, senin Tanrın,

Çağdaşlarını değil,

Sevinç yağıyla seni meshetti.

 

İbraniler 1:3; 10:12-13 ayetleri Mezmur 110:1 ayetinde bahsedilen Kişinin Mesih olduğuna tanıklık etmektedir:

1 RAB efendime:

"Ben düşmanlarını ayaklarına tabure yapıncaya dek

Sağımda otur" diyor.

 

İşaya 63:9-13 (61:1-3)

11-13 Sonra halkı eski günleri,

Musa'nın dönemini anımsadı.

"Çobanlarıyla birlikte onları denizden geçiren,

Kutsal Ruhu'nu aralarına yerleştiren,

Görkemli gücüyle Musa'nın sağında yol alan,

Sonsuz onur kazanmak için önlerinde suları yaran,

Bir at nasıl tökezlemeden kırdan geçerse

Onları deniz yatağından öyle geçiren RAB nerede?"

Diye sordular.

 

Hoşea 1:7

7 Ancak Yahuda soyuna acıyacağım. Ben kurtaracağım onları, ama yay, kılıç, savaş, at ve atlılar aracılığıyla değil, kendi aracılığımla."

Matta 1:21 Meryem bir oğul doğuracak. Adını İsa koyacaksın. Çünkü halkını günahlarından kurtaracak olan O'dur.»

Luka 7:16 Herkesi bir korku almıştı. «Aramızda büyük bir peygamber ortaya çıktı!» ve «Tanrı, halkının yardımına geldi!» diyerek Tanrı'yı yüceltmeye başladılar.

 

İbraniler (12:25-26) Mektubu Mesih’e iman konusunda teşvik verirken ve aynı zamanda eskatolojik bir gerçeğe işaret (Vahiy 4:5) ederken Hagay 2:(5-) 6-7 ayetlerini kullanıyor.

5 'Mısır'dan çıktığınızda, size bu konuda söz verdim. Ruhum aranızdadır. Korkmayın!'

6 "Her Şeye Egemen RAB diyor ki: 'Kısa zamanda bir kez daha yeri, göğü, denizi, karayı sarsacağım.

7 Bütün ulusları sarsacağım, değerli eşyalarını buraya getirecekler. Ben de bu tapınağı görkemle


 

IV. İBRANİLER MEKTUBU'NA KISA BAKIŞ
 

IV.1. Mesih peygamberlerden üstündür (1:1-3)

Tanrı eski zamanda atalarımıza peygamberler aracılığı ile konuşmuş, ancak bu son çağda bizlere bir peygamber aracılığı ile değil her şeyin Mirasçısı, aracılığı ile evrenin yaratıldığı, Oğul ile seslenmeyi seçmiştir. Tanrı Oğlu olan Mesih Tanrı'nın yüceliğinin parıltısı ve varlığının öz görünümüdür. Bu Oğul güçlü sözüyle her şeyi devam ettiriyor. Ayrıca günahlardan arınmamızı sağladığı gibi Tanrı'nın sağına yükseltilmiştir. Yani Oğul (Mesih) peygamberlerden üstündür.

 

IV.1.a. Mesih Musa'dan üstündür

Musa Tanrı'nın gözünde yeryüzünde yaşayan en alçakgönüllü ve Rab'bin evine sadık biridir. Tanrı bir peygambere rüyet ile bilmecelerle konuşurken, yalnızca Musa ile yüzyüze söyleşmiştir. Bu durumda Musa bilinen Peygamberlerin en büyüğüdür.[27] İbraniler Mektubunun yazarı İsa Mesih'in bu büyük peygamberden daha üstün olan yönünü açıkça ortaya koyar. Bu durumda Yahudi inancı içindeki Musa'nın bir hizmetçi rolü olduğu açığa çıkmaktadır. 

 

IV.1.b. Mesih Yeşu'dan üstündür 

Yeşu bilgelik ruhuyla dolu bir kimseydi ve Musa gibi üstün bir peygamberin razı olduğu bir kimseydi.[28] Musa Tanrı halkını Mısır'dan çıkarmıştı. Yeşu ise Tanrı halkını vaat edilen topraklara götürdü. Bu açıdan baktığımızda Yeşu, Musa'nın işini tamamlayan bir kimsedir. İsa ise bizleri günaha kölelikten kurtarıyor ve bizleri Tanrı'nın huzur diyarına getiriyor. Yani Mesih'in işi her ikisinden daha önemlidir. Bu yüzden Tanrı, Musa ve Yeşu'dan sonra daha başka bir günden söz etmiştir (4.8). Tanrı halkı Yeşu önderliğinde vaat edilen topraklara girdikten yaklaşık 400 yıl sonra Mezmur 95 Tanrı halkına şu uyarıyı yapıyordu (4.7):

"Eğer bugün O'nun sesini işitirseniz, yüreklerinizi nasırlaştırmayın". Demek ki Yeşu'nun İsrail halkını götürdüğü vaat edilen topraklar Tanrı'nın kurtarış planı içindeki önemli aşamalardan biri olmakla beraber, en son hedef nokta değildi. Çünkü Mezmur 95 şu ifade ile bitiyor: "Bu yüzden öfkeyle ant içtim: Huzur diyarıma asla girmeyecekler" (4.5).

 

Yalnızca bu Mezmurun varlığı bile İsrail halkının henüz tamamlanmamış bir yolculukta olduğunu anlamamıza yardım ediyor. Çünkü vaat edilen topraklara gelmiş olmalarına rağmen İsrail halkı sonsuz bir huzur içinde yaşayamadı. Yeşu, İsrail halkına gerçek bir dinlenme veremedi. Ancak Mesih bizi sonsuz sebt gününün dinlence yeri olan huzur diyarına götürecek tek kimsedir. Bu yüzden de Mesih, Musa'dan ve Yeşu'dan üstündür. Yersel dinlenme yeri olan vaat edilen topraklarda ancak bizler ölünceye kadar kalabiliyoruz. Fakat Mesih'in bize hazırladığı göksel dinlenme yerinin huzuruna Mesih'i yüreklerimize aldığımız andan itibaren daha bu dünyada sahibiz (Yuhanna 14.1-4).

 

IV.2. Mesih meleklerden üstündür (1:14-2:18)

Melekler kurtuluşumuza hizmet etmek için çalışan görevli Ruhlardır. Ama Mesih 1.1-3 ayetinde bahsedildiği üzere kurtarışı bizzat sağlayan ve yücelikle Tanrı'nın yanında Oturandır. Yahudi inancında Kutsal Yasa'nın melekler tarafından verildiği inancı çok güçlüdür. Mektubun yazarı Mesih'in yeryüzüne getirdiği Müjde Meleklerin bildirdiği sözden çok daha üstün olduğunu vurgulamıştır. Öyleyse Mesih meleklerden de üstündür.

 

IV.3. Mesih Kahinlerden üstündür (4:14-10:18)

 

Eski Ahit'in kurban ve kahinlik sistemi geçicidir (8.13);

Yeni Ahit'in kurban ve kahinlik sistemi süreklidir (7.21).

 

Harun ilk başkahindi (Levililer 16.32);

Mesih en üstün Başkahin oldu (4.14).

 

Eski Ahit'in kurban ve kahinlik sistemi yerseldir (8.4);

Yeni Ahit'in kurban ve kahinlik sistemi gökseldir (8.1-2).

 

Eski Ahit döneminde hayvan kanı sunulurdu (8.4);

Mesih ise kendi kanını sundu (10.5).

 

Eski Ahit pek çok kurban talep ederdi (Levililer 16.15);

Mesih ise bir kez için  kurban oldu (9.28).

 

Eski Ahit pekçok kurban istedi (Levililer 22.19);

Yeni Ahit tek bir kurban istedi (9.28).

 

Eski Ahit mükemel kurbanlar istedi (Levililer 22.19);

Mesih ise mükemmel bir yaşam sergiledi (5.9),

Yeni Ahit mükemmel bir yaşam talep etti (5.9).

 

Eski Ahit zamanında Tapınak Çadırına dikkatli (korkarak) yaklaşmak gerekirdi (Levililer 16.1-2);

Yeni Ahit zamanında Mesih sayesinde emin bir şekilde Tanrıya yaklaşabiliriz (4.16).

 

Eski Ahit gelecek olan yeni bir sistemi bekledi (10.1);

Yeni Ahit ise eski sistemi kaldırdı (10.9).


 

İLAVE BÖLÜM-1:
 

Belçika İnanç Açıklaması Bölüm-9…

–Kutsal Üçlü Birliğe Kutsal Yazıları Tanıklığı
 

Bildiklerimizin hepsi, .

özelikle kendi içimizde hissettiklerimizden başka

bu üçün işleyiş biçimlerinin yanında

Kutsal Yazılar’ın tanıklığındandır.

 

Kutsal Yazılar’ın,

bu Kutsal Üçlü Birliğe

inanmamızı öğreten tanıklığı

Eski Antlaşma’nın bir çok yazılmıştır

her birinin tek tek sayılmasına gerek yoktur,

takdir ile aşağıdakiler seçilmiştir.

 

Tekvin kitabında Tanrı der ki;

“Tanrı, ‘İnsanı kendi suretimizde,

kendimize benzer yaratalım.’

Tanrı insanı kendi suretinde yarattı.

Böylece insan Tanrı suretinde yaratılmış oldu.

İnsanları erkek ve dişi olarak yarattı.”6  

“Adem iyiyle kötüyü bilmekle bizlerden biri gibi oldu.”7

 

Bundan (ayetlerden) görülüyor ki,

“İnsanı kendi suretimizde,

kendimize benzer yaratalım”

dediğinde

Tanrılığın içinde

birden fazla kişi olduğu,

“Tanrı insanı kendi suretinde yarattı”

[denildiğinde] Tanrı’nın tekliği belirtilmektedir.

 

Burada (ayetlerde)

kaç kişi olduğunun belirtilmediği doğrudur–

ancak bizler için Eski Ahit’de gizem olan

Yeni Ahit’de gayet açıktır.

 

Rabbimiz (İsa Mesih) Şeria ırmağında vaftiz olurken,

Baba’nın şu sözleri duyulmuştur,

«Sevgili Oğlum budur,»8

Oğul suda iken,

Kutsal Ruh, güvercin şeklinde görülmüştür.

 

İsa Mesih tarafından, imanlıların vaftiz edilme usulü

şu sözlerle öğretilmiştir:

“Bütün ulusları

Baba,

Oğul,

ve Kutsal Ruh'un

adıyla vaftiz edin.”9

 

İncil’in Luka kitabında,

Cebrail, Rabbimizin annesi olan

Meryem’e şunları söylemiştir:

“Kutsal Ruh senin üzerine gelecek,

en yüce Olan'ın gücü senin üstüne gölge salacak.

Bunun için doğacak olana kutsal,

Tanrı Oğlu denecek.”10

 

Başka bir yerde şöyle der:

“Rab İsa Mesih'in lütfu,

Tanrı'nın sevgisi ve

Kutsal Ruh'un paydaşlığı

hepinizle birlikte olsun.”11

 

Bu bölümlerin her birisinde,

tek olan ve tek Tanrısal özde,

üç kişi olduğu

bizlere eksiksiz bir şekilde öğretilmektedir.

Her ne kadar bu doktrin insan kavrayışının ötesinde olsa da,

bununla birlikte şimdi

Tanrı’nın Söz’ü aracılığı ile

cennette

bu öğretişten tam olarak zevk almayı ve bunu bilmeyi bekleyerek inanıyoruz.

 

Daha da ötesi,

bu üç kişinin bizimle ilgili kendine has

işleyiş ve işlerini bilmemiz gerekir.

Baba,

kudretinden dolayı bizim Yaratıcımızdır.

Oğul,

kanından dolayı bizim Kurtarıcımız ve Bedelimizi Ödeyendir.

Kutsal Ruh,

yüreklerimizde yaşamasından dolayı bizi Kutsal Kılandır.

 

Kutsal Üçlü Birlik doktrini,

elçilerin zamanından günümüze dek,

Yahudilere karşı, Müslümanlara karşı,

kutsal babalar tarafından adil bir şekilde suçlanan

Marsiyon,[iv] Mani, [v] Praksiyas, [vi]

Sabelliyus, [vii] Samoslu Pavlus, [viii] Ariyus[ix]

ve bunlar gibi diğer

sahte Hristiyan ve din düşmanlarına karşı

gerçek kilise tarafından her zaman korunmuştur.

 

Ve böylece

bizler bu konu ile ilgili olarak üç ekümenik iman açıklamasını–

Elçilerin İman Açıklaması, İznik İman Açıklaması, Atanasyan İman Açıklaması–

ve kadim babaların bu iman açıklamaları ile uyum içerisinde olarak verdiği hükümleri

gönüllü bir şekilde kabul ederiz.[29]

 

 
DİPNOTLAR >>>

 
1      2      3      4