12 Haziran 2010

  

CircassianCenter / Haber Merkezi
   
 
Kırgızistan'da korkulan etnik çatışma; 46 ölü 637 yaralı

Orta Asya'nın stratejik ülkesi Kırgızistan'da nisan ayında gerçekleşen ayaklanma ve yönetim değişikliğinin ardından ülkenin güneyinde etnik çatışmalar yeniden patlak verdi. Devrik Kırgız lider Kurmanbek Bakiyev'in etkin olduğu güney bölgesinde istikrar uzun süredir sağlanamıyor. İki gündür süren Kırgız ve etnik Özbekler arasındaki çatışmalarda en az 46 kişi öldü ve 637 kişi yaralandı. Çatışmalar henüz kontrol altına alınabilmiş değil.

Ria Novosti'nin bölgeden geçtiği bilgilere göre, dün akşam Oş kentinin merkezinde toplanan Kırgız gruplar araçları ateşe verdi, mağazaların camlarını kırdı ve yağmaya başladı. Celalabad ve Batken kentlerinde durumun sakin olduğu kaydedilirken, Oş kent merkezinde toplanan binlerce kişinin trafiği kestikleri ve silahlarla havaya ateş açtıkları belirtiliyor. Geçici Hükümet Başkanı Roza Otunbayeva halkı provokasyonlara karşı uyarırken, Oş, Uzgen, Karasu ve Aravan kentlerinde olağanüstü hal ilan edildi.

Zaman Kırgızistan Gazetesi Oş Muhabiri Nazgül Bostonbayeva'nın verdiği bilgiye göre, güvenlik güçleri olayları kontrol altına aldı. Sokakların boş olduğunu söyleyen Bostonbayeva; "Oş'ta hayat durmuş gibi. Sokaklarda insanlar yok. En az 4 askeri helikopter kentin üzerinden durmadan denetim yapıyor. Bazı yerlerde hala dumanlar yükseliyor. Ambulanslar durmadan hastanelere yarılı taşıyor" dedi

Geçici hükümet başbakanı olarak görev yapan Otunabayeva 27 Haziran'da yapılacak referandumla tam yetkili hükümet başkanı olarak 2012 sonuna kadar görevde kalacak. Oş kentinin Karasu ilçesinde gençler arasındaki küçük bir kavganın büyümesi sonucu insanların yaşamlarını yitirdiğini ifade eden Otunbayeva, kamu binalarının yakıldığını, devlet konser salonunu ateşe vermeye çalışan 5 kişinin de göz altına alındığını söyledi. Bölgede tansiyonun yüksek olduğunu kaydeden Kırgız lider, güvenlik güçlerinden her türlü yasa dışı olaya müdahale etmelerini istedi.

Geçici Hükümet Adalet Bakanı Azimbek Beknazarov yaşanan olayları, planlı etnik gerilim hareketi olarak değerlendirirken, polisin olayları kontrol altına almak için bölgeye bin kadar güvenlik gücü gönderdiği gelen bilgiler arasında.

KGAÖ birlikleri olayların bastırılmasında kullanılmayacak

Kırgızistan'da yaşanan gelişmelerle bölgede askeri üsleri bulunan Rusya ve ABD yakından ilgileniyor. Taşkent'te Şangay İşbirliği Örgütü zirvesi yapılırken patlak veren olaylar, zirvenin de gündemine oturdu. Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev bölgede yaşanan istikrarsızlığın bir an önce sonlanmasını isterken, Çin Devlet Başkanı Hu Jintau da Kırgızistan'a her alanda yardımcı olmaya hazır olduklarını söyledi.

Rusya öncülüğünde kurulan Kollektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) askeri birliklerinin bölgede istikrar sağlamak için kullanılmasını düşünmediklerini kaydeden Medvedev, "KGAÖ yapılanması içinde yer alan ülkelere dışardan bir müdahale olduğunda birlik harekete geçer. İç olaylara mdahale örgüt deklarasyonunda yer almıyor." dedi. Medvedev Kırgızistan'da yaşananların sosyal ve ekonomik ihtiyaçları karşılanmayan halkın yönetime karşı tepkisi olarak değerlendirdi. Özbekistan Cumhurbaşkanı İslam Kerimov da yaşananları Kırgızistan'ın iç sorunu olarak gördüklerini ve bölgede istikrarın sağlanması için yardıma hazır olduklarını belirtti.


Oş ketinin de yer aldığı Fergana Bölgesi farklı etnik toplulukların bir arada yaşadığı bir coğrafya olarak biliniyor. Sovyetler Birliği'nin dağılma sürecinde 1990'da bölgede çıkan etnik çatışmalarda da yüzlerce kişi hayatını kaybetmişti. 5,3 milyon nüfusun yaşadığı Kırgızistan'da yüzde 70 Kırgız, yüzde 15 Özbek ve yüzde 8,4 oranında Rus etnik nüfus yaşıyor. Güney kentleri Celalabad'da Özbek nüfus yüzde 40'lara yaklaşırken, Oş'da oran yüzde 50'leri buluyor.
 
Jirinovski’den Türkiye’ye: Ayasofya’yı Rus kilisesine verin!

Rusya aşırı sağ Liberal Demokrat Partisi Başkanı ve Rusya parlamentosu alt kanadı Duma Başkan Yardımcısı Vladimir Jirinovski, Türkiye yönetimine mektup göndererek Anadolu’daki tüm Hristiyan kiliselerin kendilerine verilmesini önerdi. Jirinovski, Türkiye’de Rusça'nın da ikinci resmi dil statüsünde olması isteğinde bulundu.

Liberal Demokrat Partisi Basın Bürosu’ndan yapılan açıklamada Başkan Jirinovski’nin Ankara’ya istek mektubu gönderdiği kaydedildi. Türkiye’deki Hristiyan kiliselerin Rus Ortodoks Kilisesi’ne “iade edilmesini” öneren Jirinovski, “Günümüzde Türkiye Cumhuriyeti’nde bazı Hristiyan kiliseleri müze, bazıları da camiye çevrilmiş durumda. Bunların arasında eski Bizans Ayasofya kilisesi de var. Bu kilise de 15.yüzyılda camiye çevrildi.” dedi.

Türkiye’de Rusça ikinci resmi dil olsun

Jirinovski, mektubunda Rusça'nın Türkiye’de ikinci resmi dil statüsünde olmasını da önerdi. Rus politikacı, “Bu inisiyatif öncelikle güncel olmakta: Her yıl giderek Türkiye’yi çok sayıda Rus turist ziyaret ediyor, ülkelerimiz arasında ticari ilişkilerin sayısı artıyor.” değerlendirmesinde bulundu. Jirinovski, mektubunda belirttiği her iki inisiyatifinin Rusya ve Türkiye arasındaki ilişkilerin artmasına yönelik olduğunu da kaydetti.
 
Rusya'nın yeni mini-jetleri garajda tutulabilecek kadar küçük
Rusya'da askeri ve sivil havacılık için en son geliştirilen jetlerden Sigma-5 ilk test uçuşunu gerçekleştirdi. Küçüklüğü ile dikkat çeken mini-jet garaja sığacak boyutlarda.

Jukovski havalimanında ilk deneme uçuşlarını gerçekleştiren iki koltuklu mini-jet Sigma-5 istihbarat misyonları için üretildi. Tasarımcılar ayrıca ormanların izlenmesi, enerji hatlarını, petrol ve gaz boruhatlarının gözlemi için de kullanılabilecek jetin özel sivil havacılıkta kullanılabilecek kadar kompakt olduğunun altını çiziyor. Uçağın bu açıdan Rusya'da bir ilk olabileceği belirtiyor.

Yeni Sigma-5 uçağı özel jet alanında yeni döneme başlangıç verebileceğini uman tasarımcılar jetin son deneme uçuşlarını tamamlamak üzere. Hafif ağırlıklı ve kullanımı kolay olan jetin, ayrıca küçük olması ile birlikte kanatları bir kişi tarafından kolayca yukarı kaldırılarak garaja koyma imkanını oluşturuyor.

Stigma-5 Rusya'da geleneksel olarak düzenlenen Havacılık Fuarı MAKS 2009'da olumlu eleştiriler almıştı.

Jukovski tasarım bürosu 20'ye yakın Sigma-5 modelinde uçak hazırladı. Uçakların her birinin 75 bin Euro'dan satılması hedefleniyor.

İki koltuklu Sigma-5'in ağırlığı 600 kilogram. Uçak saatte 270 kilometreye ulaşabiliyor. Tasarımcılar uçağın daha hafif ve kullanımını daha da kolaylaştırmak için çalışmalara devam edeceklerini belirtiyor.
 
Asya liderleri ŞİÖ zirvesi için Özbekistan'da buluşuyor

Şanghay İşbirliği Örgütü'nün 10. zirve toplantısı için liderler Özbekistan'ın başkenti Taşkent'e geliyor. Yarın yapılacak zirve öncesinde Çin Devlet Başkanı Hu Jintao'nun ardından Rusya lideri Dmitriy Medvedev ve Pakistan, Kazakistan, Moğolistan ve Tacikistan devlet başkanları da Taşkent'e geldi.

Toplantıda Kırgızistan'daki devrim, Afganistan'daki son gelişmeler, enerji ve güvenlik konuları ele alınacak.

Özbekistan'ın hazırlık çalışmalarını noktaladığı zirveye ev sahibi ülke Cumhurbaşkanı İslam Kerimov'la birlikte, Çin Devlet Başkanı Hu Jintao, Rusya Devlet Başkanı Dimitriy Medvedev, Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman ve Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev katılacak. Kırgızistan'ın ise zirvede Dışişleri Bakanı Ruslan Kazakbayev tarafından temsil edilmesi bekleniyor.

Bu arada zirveye ŞİÖ'ye üye ya da gözlemci olmamasına rağmen Türkmenistan Cumhurbaşkanı Gurbanguli Bedimuhamedov da katılacak. İran, Hindistan, Moğolistan ve Pakistan gözlemci ülkeler olarak ŞİÖ zirvesine iştirak edecek. Türkmenistan ve Afganistan ise misafir devlet olarak temsil edilecek. Zirve 11 Haziran'da yayımlanacak sonuç bildirgesiyle son bulacak.

Öte yandan daha önce kent merkezindeki İntercontinental'da yapılması beklenen zirve, devlet konuk evi Kok(yeşil) Saray'a alındı. Görüşmeler eski adı Dorman olan Kok Saray'da yapılacak.
 
Medvedev'den İran’a: BM yaptırımlı ülke ŞİÖ’ye üye olamaz
Rusya Devlet Başkanı Dmitri Medvedev, İran’a Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ) üyeliğinin kapılarını kapattı.

ŞİÖ 10. zirve toplantısı için Özbekistan’ın başkenti Taşkent’te üye ülke liderleriyle buluşan Medvedev gazetecilerin İran’ın örgüte üye olma isteğiyle ilgili soruları da yanıtladı. Rusya Devlet Başkanı, “Hukuk statüsünde zorluklar yaşayan bir ülke ŞİÖ’ye üye olamaz. Örneğin Birleşmiş Milletler (BM) yaptırımlarına maruz kalan bir ülke örgüte katılamaz. Burada bence her şey anlaşılmakta.” dedi.

Medvedev, ayrıca Kırgızistan’da yaşanan olayların Bişkek’in iç sorunları olduğunu kaydetti. Bişkek’in üye olduğu Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü (KGAÖ) çerçevesinde örgüte ait silahlı birliklerin Kırgızistan’a gönderilmesinin söz konusu olmadığının altını çizen Medvedev, “KGAÖ’nün güç kullanmasının kriterleri bir devletin veya resmi olmayan bir kuruluşun örgüte üye ülkenin sınırını ihlal etmesiyle ilgili. Başka bir ifade ile, iktidarı dışarıdan ele geçirme girişimi. Bu durumda olayı biz tüm KGAÖ üye ülkelerine saldırı olarak nitelendiriyoruz. Ama şimdi burada böyle bir şey yok. Kırgızistan’da bugün yaşanan tüm sorunların kökü içerde.” dedi.

İran lideri zirveye katılmadı
Rusya Dışişileri Bakanı Sergey Lavrov da yaptığı değerlendirmede, İran'ın örgütteki gözlemci statüsünün devam edeceğini hatırlatarak, "Örgüt üyelik prensipleri açıkça BM yaptırımı uygulanan bir ülkenin tam üyeliğini kabul etmiyor." dedi.

İran Cumhurbaşkanı Mahmut Ahmedinecat'ın ŞİÖ zirvesine katılmaması ile ilgili soruyu yanıtlayan Lavrov, "Diğer liderlere olduğu gibi İran Cumhurbaşkanı'na da davet eş zamanlı olarak iletildi. Zirveye katılmaması kendi kararı." ifadelerini kullandı.

Örgütte bir konuşma yapan İran Dışişleri Bakanı Manuçer Mottaki, İran nükleer programının tamamı ile barışçıl amaçlı olduğunu yineledi. ŞİÖ'ye Rusya, Çin, Kazakistan, Özbekistan, Tacikistan ve Kırgızistan'ın tam üyeliği bulunuyor. İran'ın dışında Hindistan, Moğolistan ve Pakistan da örgütte gözlemci ülke olarak yer alıyor. Zirveye Afganistan ve Türkmenistan da misafir olarak davet edildi.