|
|
................... |
|
................... |
ÖMER BÜYÜKA
KİMDİR? |
|
|
(Abhazca: Омар Беигәаа; d.
1901, Düzce – ö. 26 Şubat 2001, İstanbul),
Abhaz araştırmacı yazar, şair.
Sohum yakınlarındaki Abjakua bölgesinden 93 Harbinde (1878
Tehcirinde) Osmanlı topraklarına göçen Abhaz Beygua ailesinin
bir ferdi olarak, Düzce’nin Hacısüleymanbey (Efteni) köyünde
doğdu. Babası, 93 muhaciri Beygua Hasan’ın oğlu Beygua Bayram,
annesi ise Şamha Mıkıd hanımdır. Soyadı olan Büyüka kelimesi
Beygua aile adının Türkçeye uyarlanmışıdır. Etnik olarak
kendini “Akuatuı psıwaup” (Sohum Abhazı) biçiminde adlandırır.
Üçü erkek olmak üzere dört çocuk babası olan Ömer Büyüka’nın
oğullarından biri ünlü spor yazarı Şansal Büyüka’dır. Kabri
Üsküdar Mihribat Mezarlığı’ndadır.
Eğitim ve Hizmetleri
İlk eğitimini Kur’an ve İslam bilgileri konusunda alan
Büyüka, o dönemde Arap harfleri ile oluşturulan Abhazca
yazmayı da öğrenmiştir. TBMM hükûmetinin Düzce’de kurduğu
Medaris-i İlmiye okuluna gitti, bu okulun kapanması üzerine
bir süre İdadi Mektebinde okuduktan sonra açılan bir orta
okulu bitirir. Yüksek öğrenimini 1930 yılında İstanbul Yüksek
Orman Mektebinde tamamlayarak Anadolu’nun çeşitli yörelerinde
çalıştı, Orman Baş Müfettişliğine yükseldi, aynı görevdeyken
1964 yılında emekli oldu.
Çalışmaları
Filolojiye olan yakın ilgisi onu Türkçe ve Abhazca dışında
Arapça, Farsça, Fransızca, Almanca ve Rusça’yı da öğrenmeye
sevk etmiştir. Abhazca dışında diğer Kafkas dillerinden
birçoğunu da bilen Ömer Büyüka’nın çalışmaları daha çok Abhaz
dili ve mitolojisi (Nart destanları) üzerine yoğunlaşmıştır.
Birçok dergide Kafkasya ve Kafkas dillerine ilişkin
araştırmaları ve şiirleri yayımlandı. Anavatanı
Abhazya’da hakkında belgeseller hazırlanan, ismi caddelere
konulan yazara 1991′de Abhazya Cumhuriyeti Hükümeti tarafından
“Dırmıt Gulya Devlet Ödülü” verildi.
Yayımlanmış Olan Eserleri
Abhazca Duvar Takvimi (1969)
Abhaz Mitolojisi Anaç mı? (İstanbul, 1971)
Hazreti İbrahimle Awubla ve Kafkaslılar (İstanbul, 1975)
Kafkas Kaynaklarına Göre İlk Yaratılışlar -İlk İnsanlık-
Kafkas Gerçekleri (2 cilt, İstanbul, 1985-86)
Асҭампылтәи Аҧсуа Бжьы / Astampıltıy Apsıva Bıjı
(İstanbul'daki Abhaz Sesi) (Abhazca şiirler, Sohum, 1992)
Kafkas Aahları (Türkçe şiirler, İstanbul, 1992)
Abhaz Tarihinin İskeleti (İstanbul, 1992)
Abhazca İlk Dil mi? (1994)
Henüz Yayımlanmamış
Olan Eserleri
Abhazca’nın etimolojik sözlüğü (3 ciltlik)
Abhazca’nın Grameri
Warada -Abhaz İliadası- (şiirler, 15.000 beyitlik bir çalışma) |
|
Kaynak:
Kimkimdir.gen.tr |
|
|
|
|
|
|
|
|
|