|
|
................... |
|
................... |
ORHAN PAMUK KİMDİR? |
|
|
Orhan Pamuk 1952'de
İstanbul'da doğdu. Cevdet Bey ve Oğulları ve Kara Kitap adlı
romanlarında anlattığına benzer kalabalık bir ailede ve şehrin
Batılılaşmış ve zengin semti Nişantaşı'nda büyüyüp yetişti.
Otobiyografik kitabı İstanbul'da anlattığı gibi Pamuk
çocukluğundan yirmi iki yaşına kadar yoğun bir şekilde resim
yaparak ve ileride ressam olacağını düşleyerek yaşadı. Liseyi
İstanbul'daki Amerikan lisesi Robert College'de okudu.
İstanbul Teknik Üniversitesi'nde üç yıl mimarlık okuduktan
sonra, mimar ve ressam olmayacağına karar verip bıraktı.
İstanbul Üniversitesi'nde gazetecilik okudu, ama bu işi de hiç
yapmadı. Pamuk, yirmi üç yaşından sonra romancı olmaya karar
vererek başka her şeyi bıraktı ve kendini evine kapatıp
yazmaya başladı.
İlk romanı Cevdet Bey ve Oğulları yedi yıl sonra 1982'de
yayımlandı. İstanbullu zengin ve Pamuk gibi Nişantaşı'nda
yaşayan bir ailenin üç kuşaklık hikâyesi olan bu roman Orhan
Kemal ve Milliyet roman ödülleri aldı. Pamuk ertesi yıl Sessiz
Ev adlı romanını yayımladı ve bu kitabın Fransızca çevirisiyle
1991 Prix de la découverte européene'i kazandı. Venedikli bir
köle ile bir Osmanlı alimi arasındaki gerilimi ve dostluğu
anlatan romanı Beyaz Kale (1985), 1990'dan sonra da başta
İngilizce olmak üzeri pek çok dilde yayımlanarak Pamuk'a
uluslararası ilk ününü sağladı. Aynı yıl Pamuk karısıyla
Amerika'ya gitti ve 1985-88 arasında New York'ta Columbia
Üniversitesi'nde "misafir alim" olarak bulundu. Büyük bir
çoğunluğunu burada yazdığı ve İstanbul'un sokaklarını,
geçmişini, kimyasını ve dokusunu, kayıp karısını arayan bir
avukat aracılığıyla anlatan Kara Kitap adlı romanı 1990'da
Türkiye'de yayımladı. Fransızca çevirisiyle Prix France
Culture (ödülünü) kazanan bu roman hem popüler hem de deneysel
olabilen, geçmişten ve bugünden aynı heyecanla söz edebilen
bir yazar olarak Pamuk'un ününü hem Türkiye'de, hem de yurt
dışında genişletti. 1991'de, Pamuk'un Rüya adını verdiği bir
kızı oldu. Aynı yıl Kara Kitap'taki bir sayfalık bir hikâyeden
senaryolaştırdığı Gizli Yüz filme çekildi.
1994'te Türkiye'de yayımlanan ve esrarengiz bir kitaptan
etkilenen üniversiteli gençleri hikâye ettiği Yeni Hayat adlı
romanı Türk edebiyatının en çok okunan kitaplarından biridir.
Pamuk'un Osmanlı ve İran nakkaşlarını ve Batı dışındaki
dünyanın görme ve resmetme biçimlerini bir aşk ve aile
romanının entrikasıyla hikâye ettiği Benim Adım Kırmızı adlı
romanı 1998'de yayımladı. Bu kitapla Fransa'da Prix Du
Meilleur Livre Etranger, İtalya'da Grinzane Cavour (2002) ve
International Impac-Dublin ödülünü (2003) kazandı.
1990'ların ortasından itibaren Pamuk insan hakları, düşünce
özgürlüğü konularında yazdığı makalelerle Türk devletine karşı
eleştirel bir tutum aldı, ama siyaset ile fazla ilgilenmedi.
"İlk ve son siyasi romanım" dediği Kar adlı kitabını 2002'de
yayımladı. Doğu Anadoludaki Kars şehrinde, siyasal islâmcılar,
askerler, laikler, Kürt ve Türk milliyetçileri arasındaki
şiddeti ve gerilimi hikâye eden bu kitap ile yeni tarz bir
"siyasal roman" yazmayı denedi. Uluslararası ve Türk gazete ve
dergilerine yazdığı edebi ve kültürel makalelerle, kendi özel
not defterlerinden yaptığı geniş bir seçmeyi Pamuk 1999
yılında Öteki Renkler adıyla yayımladı.
Pamuk'un 2003 yılında yayımladığı son kitabının adı
İstanbul'dur. Yazarın hem yirmi iki yaşına kadar olan
hatıralarından, hem de İstanbul şehri üzerine bir deneme olan
ve yazarın kendi kişisel albümüyle, Batılı ressamların ve
yerli fotoğrafçıların eserleriyle zenginleştirilmiş bu şiirsel
kitabı sınıflamak zordur.
Orhan Pamuk New York'ta geçirdiği üç yıl dışında, bütün
hayatını İstanbul'da aynı sokaklarda, aynı semtlerde geçirdi.
Şimdi de doğduğu, binada yaşıyor. Otuz yıldır roman yazan
Pamuk yazarlıktan başka hiçbir iş yapmadı. Orhan Pamuk'un
kitapları, en son Benim Adım Kırmızı'nın Japonca
yayımlanmasıyla birlikte otuz dört dile çevrildi.
Orhan Pamuk'un son romanı Kar, New York Times Book Review
tarafından 2004 yılının en iyi 10 kitabından biri seçildi.
İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi tarafından her yıl verilen
Nobel Edebiyat Ödülünün bu yılki (2006) sahibi Orhan Pamuk
oldu. Orhan Pamuk'a 12 Ekim 2006 tarihinde verilen ödülün aynı
gün Fransa Meclisinde kabul edilen ‘Ermeni soykırımı’nın
inkarının suç sayılmasını kabul eden yasayı kabul etmesinin
aynı güne denk gelmesi tartışmalara neden oldu.
Çalışmaları
Benim Adım Kırmızı
Beyaz Kale
Cevdet Bey ve Oğulları
Gizli Yüz
Kar
Kar / Sert Kapak
Kara Kitap
Kara Kitap Ciltli
Öteki Renkler
Öteki Renkler 1. Hamur
Sessiz Ev
Yeni Hayat |
|
Kaynak:
Kimkimdir.gen.tr |
|
|
|
|
|
|
|
|
|