Баблинэ,

Babline           

Бабинэ,

Babıne

Бабыхъу,

Babıxhu

Бабыцэ,

Babıtse

Бабышэ,

Babışe             

Баринэ,

Barine; Kıvırcık saçlı

БжашIо,

Bjaş'ö                                                             

Бжей,

Bjey

Бжъо,

Bjhö

Бзииху,

Bzıyıxu

Бзыу,

Bzıw; kuş.       

Биб,

Bib

Бланэ,

Blane; ceylan  

Бланшэ,

Blanşe

Блэгын,

Bleğın

Блэч,

Bleç

Бысымгуащ,

Bısımguaş

Быхъо,

Bıxho

Быхуэ,

Bıxho

Быц,

Bıts

Быцэ,

Bıtse

Бычъэ,

Bıçe

Бышэ,

Bışe

Бэдах,

Bedax

Бэдэф (Бэдэху),

Bedef (Bedexu); ND kadın kahramanı. Bilhassa Şapsığlarca çok sayılan ve

sevilen bir kadın kahramandır.

Бэйлэк,

Beylek

Бэлла,

Bella

Бэтын,

Betın; ND da Nart Alec’in eşidir. Bu evliliğe erkek kardeşleri karşıdır. Anne babasının evine Tışase'ye götürülünce, çok hakaret görür. Bunun üzerine kocasından kardeşlerini ve babasını yok etmesi ister  ve o da hanımının istekleri doğrultusunda hareket eder.

Бэшукъ,

Beşukh        t

КIалэр янэ ипкъы зэрихидзэу псэунэу рэгъажьэ.

Гоблигъ,

Gobliğ

Гожьжъакъ,

Gojjhakh; HE bir kahraman motivi. Nart Bewıç'ın yakın arkadaşıdır.

Гонэпый,

Gonepıy

Горгон,

Gorgon; Nart Yergun'un bir diğer adıdır.

Горэф,

Goref

Гублан,

Gublan; Gönül/kalb kahramanı.

Гугъэжъужь,

Guğejhuj; kırılan onuru  tekrar onaran. Gönül alan.

Гумзагъ,

Gumzağ; Gönlü rahat etmiyen.

Гусэр,

Guser; On yıla yakın kesintisiz Yeni Kafkasya dergisini İstanbul’da
yayınlayan büyüğümüz.

ГуIэтыжь,
Gu'atıj; Gönlü tekrar yaşa-tan, ayağa kaldıran veya yükselten.

Гущан (Гучан),

Guşan (Guçan); Çalışkan,  hızlı kalbli.

Гушау,

Guşaw; Gönüllerde yaşayan erkek.

Гуфаб,

Gufab; Sıcak gönüllü.

Гэнар,

Genar

Гэнэт,

Genet

Гэрэф,

Geref

Гэтэгъаш,

Geteğaş; Kılıç sallayan.

Гъуазэ,

Ğuaze; Yol gösteren, önder.

Гъубжь,

Ğubj

Гъужьыгъ,

Ğujığ

Гъузыр,

Ğuzır

Гъузэр,

Ğuzer

ГъункIэ,

Ğunç'e; İstanbul'da Osmanlılar zamanında açılan Çerkes kız okulunun
müdüresi. İstiklal mahkemesinde bu görevinden dolayı vatana ihanet suçundan yargılanmıştır.

ГъукIэлъ, 

Ğuç'elh

ГъукI,

Ğuç'

ГъукIыпс,

Ğuç'ıps

ГъукIэщау,

Ğuç'eşaw

Ç'aler yane yipkhı zerixidzew psewınew reğajhe.

Дабан,

Daban           c/t

Дадусэ,

Daduse

Дадыху,

Dadıxu

Дамэ,

Dame; Omuz, kanat..

Дамэрыс,

Damerıs; Omuzda gezen.

Дан,

Dan           f

Данэ,

Dane; İpek.

Дарихъан,

Darixhan

Даус,

Dawıs                                     

Дахэ,

Daxe; Güzel.

Дахэкупсэ,

Daxekupse; Güzeller güzeli.

Дахэлынэ,

Daxelıne

Дахэуэс,

Daxewes        

ДахэкIэс,

Daxeç'as; Güzel seven.

Динэ,

Dine; Gözüm, canım.

Динэмис,

Dinemyis; Gözde olan.

Додэ,

Dode

Дунэ,

Dune

Дыгъэ,

Dığe; Güneş.

Дыгъэпс,

Dığeps; Güneş huzmesi.

Дыгъэнэпс,

Dığeneps; Güneş huzmesi suyu.

Дыжьын,

Dıjın; Gümüş

Дыжьыннэф,

Dıjınnef; Aydınlık, parlak gümüş

Дыжыныпс,

Dıjınıps; Gümüş suyu.

Дышъэ,

Dışe; Altın.

Дышъэбзыу,

Dışebzıw; Altın kuş.

ДышъэкIы,

Dışeç'ı             

Дышъэнэпс,

Dışeneps; Altın gözyaşı.

Дышъэпс,

Dışeps; Altın suyu.

Дышъэплъы,

Dışeplhı; Kızaran altın

Дышъэф,

Dışef; Beyaz altın.

ДышъэшIу,

Dışeş'ü; İyi altın.

Дэнизэт,

Denizet

Дэнэгъу,

Deneğu

Дэнэдыш,

Denedış

Дэнэпс,

Deneps; İpek suyu.

Дэнэф,

Denef; Beyaz, parlayan ipek.

ДэнэкъокI,

Denekhoç'           f

Дэнэху,

Denexu; Beyaz, parıldıyan ipek.

Дэпчэн,

Depçen           k

Дэхэбаринэ,

Dexebarine

ДэхэкIас,

Dexeç'as

Дэхэнагъу,

Dexenağu; Güzelliğin ve sevginin sembolüdür. Yere göğe ve hayvanlara hüküm edebilme tanrısal özellikleri de vardır. Nart TIımıs ile evlenir.

Дэхэнэф (Дэхэнэху),

Dexenef (Dexe-nexu); Güzel ve uğurlu.

Дэхэос,

Dexewes

ДэхэIуб,

Dexe'ub

Тутыным, аркъым цIыфыр егъэкIоды. КIалэу пкъым хидзагъэрый егъэунэхъу.

Джанкъулэ,

Cankhule        

Джанпагу,

Canpagu

Джансур,

Cansur

Джантуз,

Cantuz

Джанфыжь,

Canfıj

Дзэхъан,

Dzechan

Дзыдзыу,

Dzıdzıw; Güzelliğin sembolü

Елмыс,

Yelmıs

Елмысгуэщ,

Yelmısguaş

Енэб,

Yeneb           ç

Енэп,

Yenep           ç                        

Епэр,

Yeper           ç

Ныр  тутын ыгъэстэу аркъ ешъомэ, кIалэу пкъым хэлъыми дэгъэсты икIый дэшъо.

Жан,

Jan

Жангуаш,

Janguaş    

Жанзилэ,

Janzile

Жаний,

Janiy

Жанпагуэ,

Janpago

Жъансэл,

Jansel

Жансурет,

Jansuret  

Жансэрэй,

Janserey

Жансэт,

Janset

Жантин,

Jantin

Жануэс,

Janwes

Жанусэ,

Januse

Жанфыжь,

Janfıj

Жаншыр,

Janşır

Жанхужь,

Janxhuj

Жумар,

Jumar           ç

Жэнэтэй,

Jenetey

Жьыху,

Jıxu           ç

Жьынэс,

Jines

Nır tutın yığestew arkh yeşome, ç'alew pkhım xelhımi, değestı yıç'ıy deşo.

Зае,

Zaye           b

Залинэ,

Zaline

Залихьэ,

Zalihe

Залы,

Zalı           t

Замир,

Zamir

Замирэ,

Zamire                                    

Заримэ,

Zarime            

Зарэ,

Zare

Захъирэт,

Zachiret

Зишан,

Zişan

Зое,

Zoye

Зуз,

Zuz

Зул,

Zul

Зулий,

Zuliy

Зулижан,

Zulıjan

Зулимэ,

Zulime

Зулихь,

Zulih

Зыфэт,

Zıfet

Зэзэры,

Zezerı           d                        

Зэмилэн,

Zemilen

Зэрджай,

Zercay           b                                               

Зэхьфиран,

Zehfiran           ç

УкIалэ е кIалэхэр шIу  олъэгъумэ, кIалэхэр зыдэшыIэм тутын шымгъэст.

Wıç'ale ye ç'alexer ş'u welheğume, ç'alexer zıdeşı'em tutın şımğest!

Калисэ,

Kalise

Камсир,

Kamsir

Кац,

Kats    

Кацыу,

Katsıw

Колэс,

Koles

Куандэ,

Kuande           b

Куаку,

Kuaku

Кубз,

Kubz 

Кугъу,

Kuğu           ç

Кугъуэ,

Kuğo           ç

Куазэ,

Kuaze

Куацэ,

Kuatse

Куко,

Kuko

Кулац,

Kulats

Кунэ,

Kune

Курал,

Kural

Курашын,

Kuraşın

Курац,

Kurats

Курхьэ,

Kurhe           b

Курэ,

Kure

Кутас,

Kutas

Кушан,

Kuşan

Куэз,

Koz

Кызмау,

Kızmaw

Кэзимэ,

Kezime

Къанэхъу,

Khanexhu

Къац,

Khats

Къацыу,

Khatsıw

Къудас,

Khudas

Къулэ,

Khule

Къутас,

Khutas

Къэдабэ,

Khedabe           ç

КъэзмакънэпцI,

Khezmakhnepts'           ç

Къэлэр,

Kheler           ç

Къэлэрдэгу,

Khelerdegu           ç

Къэлэрдэш,

Khelerdeş           ç

Къэлгъэн,

Khelğen           ç

Къэмзакъ,

Khemazakh           ç

Къэнан,

Khenan

Къэнтат,

Khentat

Къэрабэ,

Kherabe           

Къудас,

Khudas            ç

Къудэйнэтхь,

Khudeyneth                           

Лагъо,

Lağo; Adığe folklorunde kadın motifi. Feodal beyin kızıdır. Ancak fakir bir delikanlıyı sever ve feodal beyi evliliğe karşı olduğundan beraberce kaçarlar ve beraberce öldürülürler.

Лалинэ,

Laline

Лалицэ,

Lalitse

Лалыхъу,

Lalıxhu

Ланэ,

Lane

Лауцэ,

Lawıtse                                                           

Лашин,

Laşın; Tatar hanı Ketay han Adığe ülkesine ordusuyla gelir.  Han kendi cengaverinin karşısına bir cengaver ister. Galip gelen cengaver tarafının savaşı kazanacağını ve ordusunu çekerek geri gideceğini söyler. Adığeler toplantı yaparlar ve Laşine erkek  elbisesi giydirerek karşısına çıkarırlar. Laşin, cengaveri kaptığı gibi havaya kaldırır ve yakındaki kayalardan aşağıya bağırarak atar.  Tatar cengaveri son hamlede Laşin'in başındaki miğferin ucunu yakalar ve beraberinde götürür. Ketay han ise gördüklerine inanamaz.  Miğferin altından beline kadar  saçlar dökülmektedir. ''Sizin  bir kadınınız benim en güçlü cengaverimi bir hamlede kaptığı gibi kayalardan atarsa, erkeklerinizle hiçte baş edilmez'' diyerek ordusunu geri çekerek ülkesine döner.

Лашинэ,

Laşıne            

Лацэ,

Latse; Adığe folklorunda kadın motifi.

Луцэ,

Lutse

Лыфаф,

Lıfaf

Лыхуэ,

Lıxo

Лэухъан,

Lewchan

Лъэтэнай,

Lhetenay

Мадинэ,

Madine

Мадинэт,

Madinet

Мадзу,

Madzıw       ç

МакI,

Maç'

Мамкъутей,

Mamkhutey       b

Мамыр,

Mamır

Мардас,

Mardas

Мариет,

Mariyet

Марисса,

Marissa; Adığe halklarında arıların tanrıçası.

Мац,

Mats

Мелеч,

Meleç

Мерем,

Merem

Мержан,

Merjan

Мержэнет,

Merjenet

Мерят,

Meryat

Мулиет,

Muliyet

Мэсирэт,

Mesiret

Мэзагъо,

Mezağo; Ay ışığı.

Мэзан,

Mezan

Мэзбзый,

Mezbzıy        b

Мэзгуащ,

Mezguaş; Ormanlar prensesi.

Мэзыдэ,

Mezıde        b

Мэзэдах,

Mezedax; Dolunay.

Мэзэдыш,

Mezedış; Gümüş ay.

Мэзэгуащ,

Mezeguaş; Ayprenses.

Мэзай,

Mezey

Мэзэнагъу,

Mezenağu; Gök ay.

Мэзэнэф (Мэзэнэху),

Mezenef (Me-zenexu); Aydınlık, berrak ay.                                           

Мэкъут,

Mekhut        b   

Мэрджэнат,

Merjenat

Мэрян,

Meryan

Мэтапкъэ,

Metapkhe

Мэшыкъу,

Meşıkhu      c/d

Мызэ,

Mıze

Мырзият,

Mırzıyat

Мыслъымэт,

Mıslhımet

Нагъо,

Nağo; Avrupa'da yıllarca Adığelerle ilgili yayınlarını satarak, kazancı derneklere vererek Adığe halkına hizmet eden kişi.

Нажъугъу,

Nejhuğu; meth eden örnek kişi.

Накъэ,

Nakhe; Lağo'ya aşkıyla ve onu kaçırarak aşkını hayatıyla ödeyerek halka mal olmuş efsaneleşmiş kişi.

Налбый,

Nalbıy

Налкъут,

Nalkhut

Налы,

Nalı

Налый,

Nalıy

Наныу,

Nanıw             

НапцIэ,

Napts'e

Нарт ( Нат ),

Nart (Nat); En az 5000 senelik Adığe kahramanlık efsanelerinin adı.

Нартбий,

Nartbiy            

Нартшыу,

Nartşıw; Nart atlısı.

Нартшауэ,

Nartşawe; Nart delikanlısı.

Нарыч,

Narıç

Натбий,

Natbıy; Nart'ın Natıhuac diyalektinde söyleniş şekli.  

Натрыб,

Natrıb

Натхъо,

Natxho; ünlü, çağdaş Adığey komponistinin adı.

Натый,

Natıy

Натыкъу,

Natıkhu

Наурыз,

Nawrız

Нахъуэ,

Naxho

Начыу,

Naçıw

Нащ,

Naş

Нашир,

Naşir

Наштыу,

Naştıw

Нашхуэ,

Naşxo

Нурбый,

Nurbıy

Нухь,

Nuh

Нэдыгъэ,

Nedığe

Нэдж,

Nec

Нэджэшъу,

Neceşu           t

Нэзан,

Nezan

НэпIытI,

Nep'ıt'

Нэрзан,

Nerzan         c

Нэрыт,

Nerıt; Gözde olan.

Нэтырб,

Netırb

Нэнай,

Nenay

Нэсрэн( Нэсырэн),

Nesren (Nesıren); ND larında Nartlara ateşi getirmeye gidince tanrı Pako tarafından cezalandırılarak Oşha Mafe'ye zincirlere vurulan kahraman. Prometheus.

Нэсыжь,

Nesıj; Ulaş, vatanına dön.
 

НэтIай,

Net'ay

Нэтыкъу,

Netıkhu

Нэтыхъуадж,

Netıxhuac;  Taman yarımadasında ve I835’lerde İngiliz casuslarının yanlış stratejisi ile tarihi yerleşim sahalarından ayrılarak, diğer Adığe kabileleri arasına yerleşerek onlara karışmış olan Adığe kabilesi.

Нэтхъо,

Netxho

НэхъуэтIэ,

Nexhuet'e

Нэхъупщ,

Nexhupş

Нэхъуш,

Nexhuş     t

Нэшурдин,

Neşurdin

Нэцыу,

Netsıw; Parlak gözlü.

Нэхъу,

Nexhu; Aydınlık, ışık.

Нэхъуф,

Nexhuf

Олыгъэй,

Welığey

Орзэмэс (Орзэмэдж),

Werzemes (Werzemec); Nart kahramanlarından. Efsanelerimizin ana merkezini teşkil eder. Nart Setenay'ın eşi.

Ордан,

Werdan; Karadeniz kıyısında Ubuhların yerleşim alanı.

Ордэ,

Werde; Mitolojimizde iri yarı, haşmetli anlamına gelir. Diğer bir varianta göre de Gott'lara verilen addır.

Ордэшау,

Werdeşaw; Werde'nin oğlu.

Осмэн,

Wesmen; ar. Osman’dan gelmedir.

ОсылI,

Wesılh'ı; Kar adamı

ОкIэпщ,

Weç'epş         c

Пакъэ,

Pakhe;            d

Пацэ,

Patse;

Псэ,

Pse; Ruh/can

Псэгубэ,

Psegube           с

Псэйтук,

Pseytuk           с

Псэнэф /Псэнэху,

Psenef / Psene-xu; Gönlün ışığı.

Псэдах,

Psedax; Güzel kalpli.

Псэдахэ,

Psedaxe           b

Псэйшэху,

Pseyşexu           b

Псэфит,

Psefit; Özgür

Псэтын,

Psetın; Nartların akıllı bilge ve güzel  kızı Setenay'ın kızkardeşidir..

Пцэлы,

Ptselı           b

Пцэш,

Ptseşh           b

Пчей,

Pçey           b

ПсэIашIу / ПсэIэфI, 

Pse'aş'u / Pse'af'ı; Tatlı gönüllü.

Псынэф,

Psınef; Berrak su.                  

Пухъу,

Puxhu; İstanbul, Çerkes kız örnek okulu müdüresi. İstiklal Mahkemesi’nde

Çerkesce okul açtığından dolayı yargılanır.

Пырынэ,

Pırıne

Пыжынэ,

Pıjıne

Разыет,

Razıyet

Рампэс,

Rampes

Ридадэ,

Ridade; Kiev prensi Mistislav'a karşı mücadelede yaşamını yitiren Adığe kraliçesi.

Рэбихьат,

Rebihat

Сабихьэт,

Sabihat

Сайхьэт,

Sayhet

Сас,

Sas

Сасбук,

Sasbuk

Сасфыжь,

Sasfıj

Сасэ,

Sase

Саидэ,

Saide

Салимэт,

Salimet

Саримэ,

Sarime

Сарый,

Sarıy

Саудэт,

Sawdet

Синэмис(Синэмйыс),

Sinemis (Sinemyis) ; Gönüllere taht kuran.

Синэ,

Sine; Gözüm.

Синэф-Синэху,

Sinef- Sinechu

Синэжан,

Sinejan

Сим,

Sim

Сипсэ.

Sipse                                      

Сонэ,

Sone

Сур,

Sur

Сурет,

Suret; Çok güzel,

СуIэнэт,

Suanet

Сырыф,

Sırıf; Sarışın

Сырым,

Sırım

Сэрмаун,

Sermawın                               

Сэтэнай,

Setenay; ND güzelliğin, bilgeliğin sembolü olan  ve kültür getiren kadın

motifi. Aynı zamanda güneşe hükmedebilen bir doğa tanrıçasıdır.

Сэтэнэ,

Setene            

Сэфят,

Sefyat

Сэху,

Sexu           ç

Сэхуран,

Sexuran           ç

СэIимэт,

Seimet

Тамэ,

Tame; Omuz / Kanat

Тамэрыс,

Tamerıs; Omuzda gezen

Ташын,

Taşın           ç

Тезадэ,

Tezade

Тхынэ,

Txıne           f

Тхьэгъурым,

Theğurum           ç

ТхьэгъуцIацIэ,

Theğuts'ats'e           ç

Тхъуй,

Txuy           ç

Тыгъэ,

Tığe

Тыгъэпс,

Tığeps; Güneş suyu.

Тыгъэнэбзый,

Tığenebzıy; Güneş huzmesi.

Тыжьын,

Tıjın; Gümüş.

Тыжьыныпс,

Tıjınıps; Gümüş suyu.

Тыргъотау,

Tırğotaw; Bosfor İmpara-torluğunu yenilgiye uğratan,ve ülkesinin sınırlarını

genişleterek her tarafta saydıran Meot kent devleti kraliçesi.

Тырэхъум,

Tırexhum           ç

Тэмарэ,

Temare; Gürcüstan kraliçesi.

Тэужан,

Tewjan

Ужъэ,

Wıjhe

Усэс,

Wıses; yaprak sesleri

Уцэ,

Wıtse

Уэне,

Wenye           t

Уэс,

Wes

Уэсэпс,

Weseps

Файзэт,

Fayzet

Фаризэт,

Farizet

Фатимэт (Фатимэ),

Fatimet (Fatime)

ФафIэгын,

Faf'eğın           ç

Фыжь (Хужь),

Fıj (Xujh); beyaz

Фэусэт,

Fewset; Çağdaş ünlü şairimizin adı.

Хьабиб, 

Habib

Хьабидэт,

Habidet           

Хьазаз,

Hazaz

ХьакуаIц,

Hakua'ts

ХьакIаш,

Haç'aş

Хьалимет,

Halimet

ХьамкIуац,

Hamku'ats           d

Хьаниф,

Hanif                                       

ХьункIэ,

Hunç'e; İstanbul'da Çerkes Örnek Okulu müdüresinin soyadı.

Хьаореж,

Haverej           d

ХьэкIуэн,

Hekun

ХьэкIукI,

Heku'ç'

Хьэмар,

Hamar           c/t

Хьэсас,

Hesas

Хьэнифэ, 

Henife

Хьэнифэт,

Henifet

Хьэцац,

Hetsats           d

ХьэIишэт,

He'işet

Хужьпаго,

Xujpago

Хускэ,

Xuske

Хъаный,

Xhanıy

Хъымсад,

Xhımsad           d

Хъарэт,

Xharet

Хэшай,

Xeşay           b     

Цац,

Tsats

Цацбук,

Tsatsbuk

Цацунэ,

Tsatsune

Цацыф,

Tsatsıf

Цуц,

Tsuts

Цызагъу,

Tsızağhu

Цырау,

Tsıraw

Цыу,

Tsıw

Цыцмэ,

Tsıtsme

Цыцыу,

Tsıtsıw

ЦIыу,

Ts'ıw

Чамлэт,

Çamlet

Чемсир,

Çemsir

Чопсин,

Çopsin           c

Чэлэпсы,

Çelepsı           c

Чэчэнай,

Çeçenaj            c

Iунат,

Unat