|
|
................... |
|
................... |
OSET ANTİK
KULOBA KABI
|
Jale
Kuşhan |
|
|
................... |
|
................... |
Oset
toprakları tarihi eserler yönünden oldukça zengindir. Bizim
amacımız XIV-XVIII yüzyıllarda yapılan bütün mimari eserler değil
sadece mezarlar hakkında bilgi vermektir. Sizlere Kuzey Kafkasya
Bölgesinin Kuzey Oset topraklarında yer alan Kız Dağı'ndaki
tarihin gizemli sığınağı Ölüm Evleri'nden bahsetmek istiyoruz. Yuvarlak kenarlı kehribar bir kadeh, daha alt kısmı
tipik Greek süslemeleri ile süslenir, daha üst kısmı ise art arda
gelen kesin bir hikayeyi temsil eden bir çember içine
yerleştirilmiş figürlerle kaplıdır. Kadehin üstünde 7 tane erkek
İskit figürleri var. Bunlardan 6 tanesi 3 parça olarak
yerleştirilmiştir, bir tanesinin ise kemerine yay bağlanmış, yaya
tel takan ayrı olarak yerleştirilmiştir. Onun bu özel pozisyonu
onu merkezi figür yapar. Genellikle İskit silahları bir tane
yaydan meydana gelirken, ikinci bir yayın fonksiyonun ne olduğu
bir sorudur.
Antik tarihle
ilgili olarak okul metinlerinin çoğunluğunda verilen
Kuloba Kabının resimleri 50-60’lı yıllarda, yazıtlar da
İskit yaşamından görünümler olarak yayınlanır. Bir diş
çekme sahnesi daima özel bir ilgi çekmiştir. Hatta bu
sahneyi bilimsel görüşe göre açıklama girişimleri
oldu. 30-35 yaşlarında Kul-Oba Kurganında gömülmüş Asil
bir İskit'in alt çenesi korunmuş halde durmaktadır. İki
dişindeki hasarın neden olduğu ve kısmen patlamamış
(püskürmemiş) ön azı dişinin iltihaplanmasının sonuçları
açıkça görülür. Meşhur rontgenologist ve pathologist
Prof. D.G. Rokhling'e göre bu iki diş çok fazla acımış
olmalı. Gerçek, D.G.Rokhlin ağrının çenenin sağ
tarafında olduğundan resimde sol tarafın tedavi
edildiğinden bahsetti. Ancak bu sanatçıların fantezisi
olarak açıklandı, İskit tarihçileri mümkün
olabilirliğini düşündü ve hatta tüm sahne içinde
gömülmüş adamın yaşamından biyografik bölümler bulmayı
denediler.
1970 de meşhur Moskovalı İskit uzmanı, İskit mitolojisi
üzerinde bazı kitapları bulunan Prof. D.S.Raevsky
Kul-Oba Tasının üzerine tamamen yeni bir yorum önerdi.
Muhafaza edilmiş kırık Yunan (Greek) ve Latin textleri
ile farklı bakış açıları ile İskit soyuna ait
efsane üzerine kapsamlı bir çalışma yaptı. İskit
efsanesini takip eden anahtar konu bu çeşitlilikler
üzerine şekillendirildi. Her insanın mitolojisinde
genellikle Kral olan bir ilk atası vardır. Cennet ve
dünyanın evliliğinden (Bütün Hint-Avrupa diline ait
insanlarda tipik bir mitolojik tema) doğan Targitai,
İskitlerin ilk atası oldu.
Onun 3 tane oğlu vardı (popüler bir konu daha, peri
masalı misali). Koloksai, Lipoksai ve Arpoksai. D.S.Raevskynin
kıta ve makalelerinde tanımlanan daha ayrıntılara
girmeden, en önemli noktaya dönelim. O ihtiyarladığını
hissedince varisi hakkında düşünmeye başladı.
Targitai
çocuklarının önüne bazı koşullar serdi; kim yayına tel
takıp ve onu zırhlı-zincir Kral kemerine koyarsa o
krallığa yükselecekti. Yaşlı oğlu yayı takmaya başladı,
fakat yay kırıldı ve çenesine çarptı. Ele avuca sığmaz
yay ikinci oğlunun da incik kemiğini yaraladı ve sadece
en genç oğlu görevi tamamlayabildi ve Kral oldu.
|
|
|
|
|
|
|
|