İçinde bulunduğumuz yılın Ekim ayı sonlarına doğru Krasnodar
baraj gölünün inşası neticesinde göç ettirilen Lahşıkauy'e
günü ilk defa kutlandı. Kutlama etkinlikleri Karadeniz
sahiline gitmekte olan 'M-4 Don' federal karayolu kenarında
eskiden Lahşıkuay köyüne ait olan arazide 2009 yılında
yapılmış olan Lahşıkuay anıtı yanında pek çok insanın katılımı
ile gerçekleştirildi.
Bu etkinliğe sadece Adıge Kale kentine göç ettirilmiş
Lahşıkuayeliler katılmadılar. Farklı farklı yerlere dağılmış
olan tüm bu köylülerden etkinliğe katılım oldu. Etkinliğin
sunuculuğunu yapan Lahşıkuaye'nin yetiştirdiği kızı, Adıge
Cumhuriyeti Onursal Kültür Emekçisi NAPTSEKO Mariyet'in de
dediği gibi; etkinlikte çok sayıda konuk vardı. Köyün daha
önce bağlı olduğu Tevçoj Rayonu idarecisi Haçmamıko Azemat
kendisine eşlik eden büyük bir grupla etkinliğe katıldı.
Tehutemıkuaye Rayonu, Krasnodar, Mıyekupe ve ayrıca baraj gölü
altında kalan diğer köylerinde temsilcileri katıldılar.
Lahşıkuaye gününü bu köyün yetiştirdiği evladı, Adıgekale
belediye başkanı HATEĞU Nalbıy kısa bir konuşma ile açtı.
Öncelikli olarak hemşerileri ve gelen konukları selamladı, bu
önemli gün için gelmiş olmalarından dolayı onlara teşekkür
etti.
HATEĞU Nalbıy; 'Dünyada irili ufaklı pek çok güzel hoş
köy-kent var. Fakat insan için daha kıymetlisi olmayan,
benzeri yok hissedileni, unutulmayanı doğup büyüdüğü yer. Onu
kıyaslayabileceği onun yerine koyabileceği bir başka yer yok.
Fakat biz böylesi kıymetli yerimizi elimizde olmadan 44 dört
yıl önce terk etmek zorunda kaldık. Bu suni gölü yaparken
canımız gibi sevdiğimiz Lahşıkuye'yi, Adıgekale'ye göç
ettirdiler. Sadece bizde değiliz, burada toplananların hepsi
suni gölün altında bırakılan köylerin sakinleri. Hepimiz aynı
şekilde aynı yoldan geçtik. Birbirimizi iyi anlıyor, birlikte
güzel yaşıyor, çalışıyoruz. El ele vermiş bir şekilde
Adıgekale'mizi daha güzel, zengin, mamur kılmak için
çalışıyoruz.
Böyle olmasına rağmen, ardımızdan gelen nesillerin
köklerimizi, başımıza gelenleri unutmamaları gerekiyor. İşte
bizde diğer göç ettirilen köyler gibi 2009 yılında şu an
önünde toplandığımız bu anıtı yaptırdık. Bu bilince sahip
olmamız için önemli bir olay. Köyümüz tarihten itibaren
güzel gelenek-göreneklere sahip bir yaşantı sergiliyordu.
Büyüklerimiz yaşadığımız o büyük ülke SSCB hangi konuda hangi
çalışmayı başlattıysa en öndeydiler samimi bir şekilde
övünülesi başarılar elde ettiler, Lahşıkuaye'yi övgü ile
andırdılar. Sevincimiz ise günümüzde bu güzel huy ve
gelenek-görenekleri gençlerimizin sürdürüyor olması, şu an
yaşadığımız Adıgekale'nin kalkınması için ellerindeki
olanakları sonuna kadar kullanıyor olmalarıdır.'dedi.
Daha sonra söz verilen, eğitim-öğretim emek gazisi Ç'ENIBE
Şıham, Lahşıkuaye'nin tarihi ve köy hakkında bilgiler verdi.
1717 yıllarında Lahşıkuaye Psıfabe'nin yakınlarındaydı. Burada
rahat edemez olduklarında köy farklı yerlere göç etti. Bu gün
bu anıtında bulunduğu yere göç etmeleri ise 1859 yılına denk
geliyor. O zamanlar köy 112 hane ve 728 kişiden oluşuyordu.
Fakat Lahşıkuayeye burada da rahat verilmedi. Burada 110 yıl
varlığını sürdürüp iyi yönde gelişirken Krasnodar baraj gölünü
inşa etmeye başlayarak 1969 yılında köy sakinleri Adıgekale'ye
göç ettirildiler. O tarihlerde 370 hane olan köy sakinlerinden
360 hanesi Adıgekale'nin bir bölgesine yerleştiler, orada
yaşıyorlar. Kalan aileler ise başka yerleri yaşamak üzere
seçtiler.
Lahşıkuayeliler devlet hangi işe ön ayak olursa en önde
bulunanlar arasındaydılar. İkinci dünya savaşı başladığında
düşmana ilk karşı koyanlar arasındaydılar. İşgalci Almanların
bozguna uğratılması, zaferin elde edilmesinde katkıları var.
İlk bayan Adige savaş pilotu BEĞUJEKO Leyla, partizan grubu
başkanlığı yapan KUŞIMZEKO Ayteç, HUT Reşit, YERECIBEKO
Haçemız, NAPTSEKO Hazret, NAPTSEKO Ahmet, ŞEVCEN Zekeriya,
savaş esnasında partizan grubundayken savaş sonrasında
Şevçenke'de bulunan MTS'nin müdürü NAPTSEKO
Doletçerıy... onlar ve diğerleri göğüslerinde madalyalarla
savaştan döndüklerinde düşmanın allak bullak ettiği tarım
sektöründe öncü çalışmalar yaptılar. İkinci dünya savaşında
Lahşıkuaye'nin yetiştirdiği 109 evladı canını esirgemeden
düşmanla savaşırken vefat etti.
Günümüzde onların açtığı yolu devam ettiren Lahşıkauye'nin
övgü ile anılmasını sağlayan pek çok kişi aramızda, bizlerle
birlikte çalışıyorlar; Adıgekale Belediye Başkanı HATEĞU
Nalbıy, 38 yıldır Tevçoj Rayonu Eğitim Dairesi Başkanı
YERECIBEKO Adam, 20 yıl Adıgekale Eğitim Dairesi Başkanlığı
yapan Ç'ENIBE Şıham, büyük ticaret adamları TL'IAPE İbrahim,
cumhuriyet gazetesi Adige Mak yazarı JAÇEMIKO (T'EŞU) Aminet,
'İlyiç'in Yolu' sovhozunun yöneticiliğini yapmış olan NAPTSEKO
Şumaf, fotoğrafcı ŞEVCEN Zar, SSCB sporcusu HATEĞU Adam...
Pek çok kişinin adını söylemiş olmakla birlikte yine ilave
edelim; Naptseko kardeşler Badur, Ruslan, Aslan,
antrenör YEŞIGOVO Seferbıy, RF Orman İşletme Kurumu Onursal
Emekçisi HATİKUAYE Mecid, Kent Hastahanesi Başhekim Yardımcısı
TEVÇOJ (HUT) Melayçet, ABİDE His, PŞIŞEKO Ruslan, KIŞMEZIKO
Adam... aydın, büyük organizatörler olan bununla birlikte
Adıgağe’den de ödün vermeyen pek çok kişiyi köyümüz
yetiştirdi.
Etkinlik esnasında belirtiklerine göre azımsanmayacak
başarılarda elde ettiler. 2009 yılında yaptıkları anıt
Lahşıkauye'nin daha önce bulunduğu yerde. Tarihi topraklarında
bir araya geliyor, sohbet ediyorlar. Yeni evlenen çiftler ilk
önce buraya geliyorlar, nine-dedelerinin yaşadıkları topraklar
yeni geline gösteriliyor.
Lahşıkuaye günü etkinliğinde, emek gazisi YERECIBEKO Aslan,
NAPTSEKO Ayşet, HEKOME İnver, doktor TEVÇOJ Melayçet, Tevçoj
Rayonu Gaziler Birliği Başkanı NEMITEKO Yure, Pçıhalıkuaye'den
ŞEŞ'E Aslanbeç, İnem'den HANEHU Kadırbeç, Psekupse imamı MAMIY
Doletbıy vd. de konuşma yaptılar.
Halekuaye temsilcileri TL'IHASE Zule ve imam ŞUMEN Zavur üç
çınar ağacı fidesi getirerek Lahşıkuaye anıtının bulunduğu
bahçeye diktiler.
Daha sonra tüm konuklar kurulu sofralara davet edildi,
ağırlandılar. Burada her yıl Lahşıkuaye gününün eylül
ayının son Cumartesi günü yapılması kararını aldılar.
|