|
|
................... |
|
................... |
KİM KORKAR KİRİL ALFABESİNDEN… |
MEŞFEŞŞÜ Necdet Hatam
Maykop, Ekim 2012 |
|
|
................... |
|
|
Diasporadaki yaygın kanı Kiril alfabesinin çok zor olduğu
yönündedir. Benim de Kiril alfabesinin çok zor olduğunu düşündüğüm
dönemler olmuştur. Bu konuyu diasporaya özgü sanırken anavatanda
da Kiril alfabesi ile okuma yazmayı çok zor bulduklarını
gözlemledim. Anadili bilenlerin sezgi ile okumayı söktüklerine
biraz da yazmayı öğrendiklerine sıkça tanık oldum, oluyorum.
Daha sık tanık olduğum da çocukların bir hevesle Adığabze
derslerine başlamaları ve sınıflar ilerledikçe yani dilbilgisi
kurallarını da öğrenmeye sıra geldikçe çoğunun dilden soğumaları
ise en sık tanık olduğum süreçtir diyebilirim.
Şimdilerdeki yoğunlukta değilse de genelde dile özelde dilimize
olan ilgim ise epeyce eskilere dayanıyor. Rahmetli İzzet ağabeyin
“Kafkasya Kültürel Dergi”ye ek olarak verdiği bir sayfalık alfabe
ve dergide yer verilen bir şiir yardımı ile okuma yazmayı
söktüğümde henüz lise ikinci sınıftaydım. Tıp fakültesi
öğrenciliğim süresince “Türk Dili” dergisinin düzenli abonesi
idim. Türkiye’de benim Ankara’daki yıllarıma rastlayan hemen her
alfabe çalışmasına katkım oldu. Yamçı birleşik sayısındaki Adığey
ve Kheberdéy alfabelerinin açıklamalarını yazmıştım. 1992’de
anavatana dönüşümden sonra anavatanın ciddi dergilerinde makaleler
yayınladım. Konferanslara bildiriler sundum.
Alfabenin yazım kurallarının ilk kabul edildiği günlerden beri
dilbilgisi kurlarına ilişkin yayınların tamamını değil elbette
ama, çoğunu okudum. Önceleri sadece anadilde yazılmış olanları
okuyup anlayabiliyorken şimdilerde Rusça olanlardan da
yararlanabiliyorum. Karşılaştırmalar yapmaya çalışıyorum.
Sonunda dilimizi öğrenmeyi güçleştiren şeyin alfabemizin Kiril
temelli olması değil, kimi dilbilgisi kurallarının dilbilimle
uyumlu olmadığı, dahası ilk kabul edildiği yıllarda daha çağdaş
olan alfabe sisteminin daha sonra yapılan eklemelerle anlaşılması
zor hale getirildiği sonucuna vardım.
Şimdi de sıra bunları ilgilenenlerle paylaşmaya geldi.
Gerçekte bilgi ve önerilerimin mutlaka olduğu gibi kabul
edilmelerini değil tartışılmasını diliyorum. Anladığımı sandığım
konuyu anlamamış ya da yanlış anlamış olabilirim. Dolayısı ile
alfabe taslağını, okuma yazmayı daha kolay daha anlaşılır
kılacağını umduğum önerileri eleştirilerinize, katkılarınıza
sunuyorum.
İnanıyorum ki, önerilerimiz doğrultusunda yapılacak
değişikliklerle Kiril temelli alfabenin hiç de zor olmadığı
anlaşılacak, dil bilenler çok kısa sürede okur-yazar olacak, dil
bilmeyenler de dili daha kolay öğreneceklerdir.
Gelecek Bölüm:
Güçlükler ve kolaylaştıracağını umduğumuz öneriler. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|