Ulusal
sanatımızı dünyaya duyuran bestecimiz
Aslan NEHAY’ın (НЭХЭЕ Аслъан) sanatsal
ürünleri ve yaşamı, dün akşam düzenlenen
bir toplantıda politik ve toplumsal
yönlerden değerlendirildi.
Rusya, Karaçay-Çerkesya ve Adigey halk
sanatçısı, RF, Kabardey-Balkarya, Kuban ve
AC sanat emekçisi, AC Devlet nişanı
ödüllü, ”Adigey’in Onur Madalyası” sahibi
Aslan Nehay’ın 65’inci doğum
yıldönümü Adige Filarmoni’sinde
düzenlenen bir toplantıyla kutlandı.
Flarmoni
sahnesi, kutlama için düzenlenmişti.
RF kıdemli sanatçısı ve AC Devlet
Filarmonisi’nin Senfoni Orkestrası
şefi Petr Şahov, açılışı Aslan
Nehay’ın bestesi Adigey müziği ile
salonu çınlatıyor, “İslamıy”
topluluğu oyuncuları ile AC Sanat
Koleji korosu da, onun bestelediği
Adigey şarkısını coşku içinde söylüyordu.
AC
Devlet Başkanı Aslan Thak’uşın,
Aslan Nehay’ı kutladı ve kendisine
başarılarla dolu uzun bir yaşam diledi.
Sanatsal başarılarını bir bir anlattı,
ardından kendisiyle şakalaştı ve tatlı
sözler sıraladı, Nehay’ın Adigelerin
sesini dünyaya duyurduğunu, bunun Adige
toprağında anıt değerinde bir anlamı
taşıdığını, ülkeler üstü düzeyde
sanatçılar yetiştirmiş olduğumuzun bir
kanıtı olduğunu vurguladı. “Ona
hepimiz bu derin sanatsal kavrayışı ve
üstün başarıları nedeniyle saygı
duyuyoruz” dedi.
Ünlü Adige besteci VımarThabısım’ın
anısına, doğduğu Fedz köyünde bir
müze kurulduğunu anımsatan AC Devlet
Başkan sözlerini şöyle sürdürdü: “Aslan
Nehay’ın müzesi farklı, canlı, karşımızda;Nehay’ın
müzesi “İslamıy” topluluğudur.
Bestecinin yaratıcı gücü, “İslamıy”
olarak ortaya çıkmış bulunuyor”.
Kutlama toplantısı AC sanatçısı Natalya
Çepniyan tarafından yönetildi.
Çepniyan, “Adigey’de besteciliği
ilk kez bir meslek olarak benimseyen, ilk
Adige operasını yazan, Adigey Besteciler
Birliği’ni kuran ve ilk başkanlığını da
yapan, “İslamıy” topluluğunu 18
yıldan beri yöneten kişi, Aslan
Nehay’dır” dedi. Sanatçı N.
Çepniyan’ın belirtiği gibi, “O,
birçok değişik türde besteler yapan, insan
sesini müzik yoluyla duyurmayı başaran
biridir. O, sesin olağanüstü gücünü,
sanatın olanaklarından yararlanarak
insanlara aktarabilen bir yetenektir”.
Dostunun senin çalışmana değer vermesi
güzel bir şeydir ama seni uyarması,
gerektiğinde kınaması da önemli. RF,
Ukrayna ve Adigey’in halk sanatçısı,
Kuban Devlet Kazak Korosu Şefi,
besteci Viktor Zaharçenko çok
sayıda ülkeyi gezmiş ve çok şeyi görmüş
biri, verdiği konserlerin, dünya genelinde
duyduğu ve yaşadığı müzik olayının/türünün
haddi hesabı yoktur.
Viktor Zaharçenko
konuşmasında Nehay için “O, Adige
ulusal müziğini bütün bir dünyaya tanıttı
ve klasikleştirdi. Bunu, değil küçük bir
ülke, büyük ülke bestecileri içinde bile
başarabilen çok az kişi var. Ulusal müzik,
en önce ulusun kendisi için gerekli.
Ulusal müzik değişik ulusları birbirine
yakınlaştıran bir kaynak, bir
güç;uluslararası ilişkileri geliştirip
sağlamlaştıran bir etken. Folkloru
geliştirmek, folklor içinden müzikten
yararlanma yollarını bulup çıkarmak kolay
olan birşey değildir. Aslan Nehay kendi
ulusu için bunu başardı ve bu yolda
besteler yapıyor, müziğe ruh katıyor. 30
yıldan uzun bir süreden beri tanışıyoruz,
çok yakın iki dostuz. Aslan Nehay’a
ilişkin çok şey söylenebilir ve
anlatılabilir, ama fazla tanıtmaya gerek
yok, o artık, klasikler arasında yer almış
bir bestecidir. Bu çok yakın arkadaşımın
başarıları adına seviniyor, öyle bir
dostum olduğu için gurur duyuyor ve onu
tüm içtenliğimle kutluyorum, o bestelediği
ulusal müzik yapıtlarını sağlam/kalıcı
temellere oturtmayı başarmış biri, bundan
sonrası için de başarılarının artarak
sürmesini bekliyorum” dedi kutlama
konuşmasında.
Köyünün gururu
Köyünde saygınlanmak, bütün bir cumhuriyet
boyutunda başarılarıyla anılmak eşsiz bir
mutluluk kaynağı olmalı. AC Tevçoj
rayonu kültür şubesi Başkanı Ruslan
Napts’eko, Cecehabl köyü
muhtarı Ali Vucuh, AC Khase
(Meclis) Komitesi Başkanı Reşid
Mıgu, “Adıgpromstroy” Genel
Müdürü Aslan Hutıj, kendi köylüleri
olan Aslan Nehay adına düzenlenen
kutlamada birer konuşma yaptılar.
Köylüleri ona “Cecehabl köyünün onuru”
sanını verdiler ve bir de takdirname
sundular.
Aslan Hutıj,
ulusal kültür ve sanata değinerek,
“Kişinin opera yazması, değişik türlerde
yapıtlar bestelemesi için bilimsel
bilgilerle birlikte toprağını ve yurdunu
da seviyor olması gerekir” dedi ve
Aslan Nehay’ın bütün bunları başarıyla
gerçekleştirmiş biri olduğunu belirterek
sözlerini sürdürdü: “Aslan Nehay’ın
müziğini dinlerken insan çocukluk
günlerini, köyümüz kıyısındaki küçük ve
sevimli korumuzu, Marte ırmağını, gözün
alabildiğine uzanıp giden kırları ve
çayırları anımsıyor ve onlar insanın
gözünde canlanıyor, bütün bu şeyleri
yeniden yaşıyor gibi oluyorsun. Nehay’ın
müziği, folklorumuzdan doğma bir
müzik, ulusal, Adige olan bir müzik ve o
biçimiyle klasikler arasına girmeyi
başarmış bir müzik. Bestecimizin durmadan
çalışmakta olması, yorulmak/usanmak nedir
bilmiyor olması ve büyük bir performans
sergilemeye devam etmesi, biz köylüleri
için bir gurur ve kıvanç kaynağıdır”
dedi.
Koşhabl rayonu
Başkanı Nalbıy Tharkoho, Cece (Giaginsk)
rayonu kültür şubesi Başkanı Nafset
Şevcen, Adıgekale Çocuk Dans ve
Müzik Topluluğu, Kabardey-Balkarya
Besteciler Birliği Başkanı, RF ve
Adigey sanatçısı Cebrail Haupe ve
arkadaşları ve daha başkaları Aslan
Nehay’ı candan kutlayanlar arasında yer
aldılar.
Konuşmacılar Aslan Nehay’ı
filozof/düşünür-besteci, ressam-besteci,
yurttaş-besteci ve klasikleşmiş-besteci
gibi yönleriyle ele alıp onun bu yönlerine
atıfta bulundular ve birbirinden güzel
şeyler söylediler. Maykop Belediyesi
Birinci Başkan yardımcısı Yure
Avtle, Şevgen rayonu Başkanı
Nalbıy Huaj da, konuşmalarında,
bestecinin ulusal gelenek ve özellikleri
ile tarihsel geçmişi kaynaştırıp birlikte
sergilemeyi, “İslamıy”de ve
diğer yapıtlarında başarmış olduğunu
vurguladılar.
Toplantı, bir eğitim aracı oldu
Böylesine bir araya gelmeler ve kültür
toplantıları kişiyi eğitiyor,
olgunlaştırıyor ve bilgilendiriyor. O gibi
yerlerde ulusunun ve cumhuriyetinin
yanında oluyorsun ve sunulan konseri o
anlayışla izliyorsun. “Hağevcım
yızefak’o” (Хьагъэуджым
изэфак1о) rapsodisi, sahne uyarlaması
görünümünde “Kolenır/ Къолэныр”,
“Anadili Makamları
/
Ныдэлъф мэкъамыр” adlı
yapıtlar, “Vuc huray” dans müziği
ve “İslamıy” program müziği,
buralarda duyduğumuz tüm sesler, bunların
hepsi Avrupa kültürü içinde çoktan yerini
bulmuş en seçkin örnekleri
oluşturuyorlar.
Besteci kuşkusuz tek bir beste ile üne
kavuşamaz. Aslan Nehay’ı üne kavuşturan
yapıtlarını saymaya kalkışırsan bir elin
parmakları yetmez. “Bunu yazdım, tamam,
yeter, dinleneyim bir” gibisine şeyler
ona yabancı düşen sözcükler. Kendi
özeleştirisini yapmayı ve kendi
eksikliklerini bulup düzeltmeyi, daha
ilerilere bakmayı başaran , yaptığı onca
çalışmayla yetinmeyen biridir o. Aslan
Nehay’ın bu yakınlarda bestelediği
“Rond-pşınatl/ Ронд-пщыналъ” yapıtını
Filarmoni Orketrası’ndan dinledik. Bu
yapıt, sanırım, bir başına, sorularımıza
yeterli yanıt oluşturuyor.
Usta yorumcumuz, usta müzikçimiz yarın
sabah ne yapacak, diyecek olursanız, hemen
söyleyelim. Yine beste yapacak,
halkımızın ve cumhuriyetimizin adını yeni
başarılarıyla duyurmayı sürdürecek. O, “İslamıy”ı
bir müzikal tiyatro olarak
benimsetmeyi başardı. Rimme Ş’eve (Шъэо
Риммэ), Susanna Hok’o (ХъокIо
Сусаннэ), Saniyet Ağırcaneko
(Агъырджанэкъо Саныет), Şamsudin
Kumuk (Къумыкъу Щамсудинэ), Saide
Ş’haptleko (Шъхьаплъэкъо Саидэ),
Kazbek Şımırz (Шымырзэ Казбек),
Svetlana Tletser (Лъэцэр Светланэ),
Anzavur Mış’e (Мышъэ Андзаур),
Ruzana Tlevstencel (Лъэустэнджэл
Рузанэ), Azemat Sehu (Сэхъу Азэмат),
sizler, tüm oyuncular, hepiniz varolun,
varolun sevgili “İslamıy”! Varol,
onun Başkanı sevgili Aslan Nehay!Tanrı
sana bir Nart ömrü kadar uzun bir ömür
versin. Senin müziğin sönmeyen bir ateş
misali Adige Ulusunu ısıtmaya devam etsin.
|