Soydaşlarımızın yaşadığı ülkelerde tanınan
kompozitör, Adige Cumhuriyeti Devlet
Şarkı-Dans Ansamblesi 'İslamey'in Sanatsal
Yönetmeni, Rusya Federasyonu Halk
Sanatçısı NEHAY Aslan'ın 70. doğum
yıldönümü çerçevesinde güney federal
bölgesinde konserler veriliyor.
Adige Cumhuriyeti Devlet Filarmonisi
Senfoni Orkestrası konserini sunan
müzikbilimci İrina Şilko'nun etkinlik
açılışında yaptığı konuşmada belirttiği
gibi kompozitörün yazabilmesi için
düşünmesi gerekiyor. Melodiler yüreğinden
doğup genişliyorlar. Kendisini çevrelleyen
dünyadan esinlenerek müzik aletleri
üzerinde canlanıyor. Makamları, sesleri
düzenleyip kaleme almadan önce
kompozitörün sıkıldığı anlar oluyor.
Kaleminden notalar dökülmeye başladığında
ise adeta dünya onun gözünde sessizliğe
bürünüyor, sesler kağıda dökülüyor.
NEHAY Aslan eserlerini kaleme alırken,
köyü Cecehable, yurdu Adigey, pek çok
ulusun yaşadığı Rusya, yurt dışında
Adigelerin yaşadığı ülkeler gözlerinin
önüne geliyor. Dünyadan ayrılmış olan
annesi adeta yumuşacık elleri ile
saçlarını okşar gibi oluyor, Adige
halkbilimi üzerinde derin düşüncelere
dalıyor.
NEHAY Aslan Adige halkbilimi üzerine
çalışarak Avrupa kültüründe yer edinen
eserler yazdı. İslamey ansamblesi
Yunanistan, Türkiye, Ürdün, İtalya,
İngiltere, İsrail, Abhazya ve Rusya'nın
başkentlerinde ve başka yerlerde bulunarak
NEHAY Aslan'ın eserlerini seslendirdi.
'Hağevuc'ın Zefakosu' rapsodisi, 'Kolen'
poemsel rapsodi, eski şarkılar 'Şırıtım',
'Goşeğeğ'ın Ağıdı' ve diğerlerini orkestra
için düzenledi. Müziklerini dinlerken
kompozitörün hayatını öğrenme arzusu
insanın içine doğuyor.
İlk Opera
Adigey kompozitörleri arasında ilk operayı
NEHAY Aslan yazdı. Kompozitör Tiflis'te
okurken dünya klasik müzik eserleri
üzerinde çalışanlarla görüşüyordu. Milli
bilincin düşencelerle yaşama geçmesi için
müzik ve zamanı birbirlerine bağlıyordu.
MEŞBAŞ'E İshak'ın romanı Bzıyko Savaşı’nı
operalaştırmağa başladığında ne gibi bir
sonuca ulaşacağını bilmemekle birlikte hep
bilgilerini arttırması kendisine bu
çalışmada ona güç kattı.
NEHAY Aslan'ın orkestra için yazdığı 'Vuc'
bir dans müziği. Adige Cumhuriyeti
Filarmoni Senfoni Orkestrası melodiyi
çalarken Cumhuriyet Onursal Sanatçısı
Pşınavo MIŞE Anzavur pşıne ile müziği
çalmaya başladı. Orkestra şefi AC Onursal
Sanatçısı ARKADIY Husniyarov'un
denetiminde orkestra ve MIŞE Anzavur'un
seslendirdiği müzik hoşumuza gitti. Genç
pşınavo eseri katletmeden kompozitörün
yüklediği duyguların doygunluğunda
seyirciye aktararak parmakları ile
pşıneden tınılar yayıyor.
Adige Cumhuriyeti Onursal Sanatçısı Olga
Mamikyan uzun zamandır orkestrada. En zor
eserleri keman ile seslendirdiğini
defalarca dinledik. Kemanın tellerinden
yayılan sesleri dinlerken Olga Mamikyan’ın
ellerinin hareketlerini izliyoruz.
Yeteneğini seslendirdiği eserde dile
getirebiliyor olmasına değer veriyoruz.
Canlı eseri dinlerken....
BZIYKO Zavo isimli opera ilk defa Devlet
Filarmonisi’nde sahnelendiğinde sanat
emekçileri de dahil olmak üzere pek çok
kişiye görüşlerini sormuştuk. Şimdilik
kompozitörü övenlere değinmeyeceğiz, bunun
yerine yerenlerden bahsetmemiz daha iyi.
Gazetemize gelen kültür emekçisinin dile
getirdiği düşünceleri ile hemfikir değiliz
ve gazetemizde yayınlamadık. Şarkıcıların
seslerinin önceden diske kaydedilerek
sahnede canlı olmadan operanın insanlara
dinletildiğini söyleyenlere rastlıyorduk.
Onların söylediklerini kabul
etmediğimizden bir sonraki gösterimini
izlemelerini tavsiye ediyorduk.
Senfoni orkestrasının bu yakınlarda
verdiği konsere İslamey Ansamblesi de
iştirak etti. TIĞUJ Asıyet ve ŞIMIRZE
Kazbek şarkı söylemeye başlıyorlar.
Sanatçıların rollerini iyi yapmaları ve
canlı sesle operayı seslendirmeleri ile
faydası gelemeyecek sorularda insanın
aklına gelmiyor.
Korodakiler bir diğer şarkıyı söylemeye
başlıyorlar, eserin yazarı 'Tğer Pşığe'
ismini bu parçaya vermiş. Şarkıyı HOKO
Susan, KUMIKU Şamsudin, ŞIMIRZE Kazbek
seslendiriyor. Sanatçılar yürekten
duyguları, yaşamın getirdiği şeyleri
seslendiriyorlar. Diğer kısımlarda
AĞIRCENEKO Saniyet, MEŞBAŞ'E Saide, GOŞ'E
Svetlane, ĞONEJIKO Aze, ZEKOĞU Ruslan,
VUCIHU Ruslan ve diğer sanatçılar yer
alıyor. ŞIMIRZE Kazbek ile MEŞTLEKO
Dariyet birlikte yer aldıkları kız kaçırma
sahnesi ve diğerlerini izlerken bir düğün
oyununa sanatçılar bizi sürüklüyor.
NEHAY Aslan; ' Yaşamın ilerlemesi, milli
gelenek göreneklerin yok olmaması,
savaştan çıkanların yarınlarının daha
güzel olacağını operada dile getiriyorum.
Senfoni orkestrası ve İslamey'in
sanatçıları konsere büyük katkıda
bulundular.' diyor.
Etkinliğin bitmesi ile NEHAY Aslan sahneye
çıkarak senfoni orkestrasının şefi ARKADIY
Husniyarov'u kucakladı. Tüm sanatçılara ve
salonda yer alan izleyicilere teşekkür
etti.
Ünlü Kompozitör NEHAY Aslan'ın sanatına
yöenelik bir konser 27 Eylül tarihinde
Adigekale'de verilecek.
|