Meretıko Dolet –
IэпэIас
Adige Cumhuriyeti Devlet Sanatçısı Ressam MERETIKO Dolet 1929
yılı Kasım ayında Şevcen rayonundaki Hakurenehable köyünde
doğdu. Adige ulusunun karşılaştığı fırtınalı yılları Dolet'in
babası olan MERETIKO Muhacır şahsen yaşadı.
1943 yılında ailecek Mıyekuape'ye taşındılar. Savaş süresince
yeni yetme genç olan Dolet, Frunze isimli fabrikada iş tezgahı
başında çalıştı. Savaşın ardından okulu bitirdi. Yaşıtlarına
kıyasla yaşamış olduklarına rağmen Dolet arzularının
doğrultusunda sanat yoluna doğru yöneldi.
MERETIKO Dolet 1955 yılında Moskova'ya sanat okulunda öğrenim
görmeye gitti. Ardından V.İ. Surikov Sanat Yüksek okulunda
üniversite öğrenimini tamamladı. Üniversiteden mezun olduktan
sonra Moskova'da ailesi ile birlikte 25 yıl yaşadı. Fakat
nerede yaşıyor olsa da Adige yurdunu unutmadı, gelmeden uzun
zaman geçirmedi.
MERETIKO Dolet 1973 yılında SSCB Ressamlar Birliği'ne alındı.
Moskova'da yaşıyor olmasına rağmen Adigey'in sanat yaşamında
da aktif olarak çalışmalarda bulundu.
1967-1972 yılları
arasında yedi cilt olarak derlenen ''Adige Eposu Nartlar''ın
resimlerini yaptı, tüm Kafkasya'da yaşayan ulusların kahramanı
'Savsırıko' karakterini resimledi. Aynı dönem içerisinde
yayınlanan ''Adige Pşıseleri'' isimli eserinde resimlemesini
yaptı.
Yetmişli yıllar MERETIKO Dolet için önemlidir. Bu yıllarda
Mıyekuape'de büyük eserler ortaya koyarak tüm Adige dünyasında
ün kazandı. 'Haçeş', Mıyekuape Şehir Garı, Müzik Okulu,
'Dostluk Fabrikası' vb. pek çok yeri büyük resimleri ile
süsledi. Bütün bunları Moskova'daki işi ile aynı zamanda
becerebilme maharetini de gösterdi.
Seksenli yıllarda da Mıyekuape'nin güzelleştirilmesi
çalışmalarına etkin olarak katıldı. Mıyekuape kent parkı
girişinin düzenlemesini yaptı. Kentin Krasnodar'dan girişine
''hoşgeldiniz'' yazılı 13 metre yüksekliğinde içerisinde
Mıyekuape isminin Mıye ''elma''dan türediğini işaret eden
elmaların bulunduğu büyük monumenti yaptı.
MERETIKO Dolet 1992 yılında Cumhuriyet Gençleri için seçilecek
sembolü de hazırldı. Aynı yıl içerisinde MERETIKO Dolet'e
'Adigey Devlet (sanatçısı) Ressamı' unvanı verildi. Adigey'de
gerçekleştirdiği bütün bu farklı çalışmalarından dolayı 1996
yılında Solovoyev Kardeşler ödülünü kazandı, aynı zamanda
Adigey'in başkentine sağladığı monumental görünümden dolayı da
ödüllendirildi.
Ünlü, maharetli ressamın sanatının kökünde milli öğeler
yoğundur; ulusal desenler, milli destanlar, gelenek ve
görenekler vs. Dolet'in her bir eserinde Adige ulusunun
tarihteki yaşamından bir parça-kesit gözler önüne seriliyor,
eski Adige evleri, hasırlar, konukevleri vs. bütün eserlerinde
iyi bir düşün yapısına sahip olduğu ve bunu sergileyebilecek
maharet ve yeteneğe de sahip olduğunu görüyoruz. MERETIKO
Dolet çok konuşmayan ancak çok işleyen kimselerdendi. Kendi
ulusu olan Adigelere ve içerisinde yer aldığımız Rusya'ya
samimiydi, yurt sevgisini her ikisine eşit bir şekilde
paylaştırmıştı, kendisinden geride kalan eserler bunun
kanıtıdır. |