Kalmıkya’nın Rusya’ya katılışının 400. yılı nedeniyle Kalmıkya
Cumhuriyeti başkenti Elista’da yapılan çok uluslu festivale Adigey
Cumhuriyeti Ulusal Tiyatrosu da katıldı. AC Ulusal Tiyatrosu
yönetmeni, Rusya halk sanatçısı ve Abhazya kıdemli sanatçısı KUKEN
Murat (Кукэнэ Муратэ) ile bir söyleşide bulunduk.
SEHUTE:
Adigey Ulusal Tiyatrosu dışında kimler bu festivale katıldılar?
KUKEN:
Moğolistan, Saha-Yakutya ve Altay cumhuriyetleri, Güney Osetya,
Kalmıkya ve Adigey katıldılar. Kalmıklar bizi ilgiyle
karşıladılar, ilginç yerlerini ve tarihi mekanlarını bize
gösterdiler.
SEHUTE:
Kalmıkya kıdemli sanatçıları HAKUY Aslan ile AÇUMIJ Tembot, aynı
zamanda bizim tiyatromuzda da çalışıyorlar. “Tartuffe”piyesini
Rusça olarak Elista’da sahnelediğinizi biliyorum. Piyeste kimler
sahne aldılar?
KUKEN:
ZIHA Melaiçet, VICIHU Mariyet, ZIHA Zavırbıy, Hakuy Aslan, Hakuy
Andzavır, bu sanatçılar tiyatromuzun kıdemli oyuncuları.
SEHUTE:
Murat, adını söylemedin ama oyunda rol aldığını biliyoruz. Daha
başka kimlerin adını söylemek istersiniz?
KUKEN:
Yaşam hızla ilerliyor. Genç oyuncularımız için bu tür festivaller
bir okul işlevi görüyor.
SEHUTE:
Aktris BAT’IJ Fatima ile biraz önce karşılaştım. Sevinçli
olduğunu gördüm, bu da Kalmıkya’dan memnun döndüğünüzü belli
ediyor.
KUKEN:
Bat’ıj Fatima baş rollerde oynayan oyunculardan, kendisinden
memnunuz. KABIHA Anzor, CIM Zarém, JÜDE Askerbıy, ĞONEJIKO Asiyet,
NEH’AY Mercanet, MERETIKO Ludmila, NEH’AY Adam, MURETE Rustam
da piyeste rol aldılar.
SEHUTE:
Murat, Kalmıkya festivaline katılmış olmak sizde ne gibi bir
izlenim bıraktı
KUKEN:
Nurbıy, ilginç bir soru sordun. Böylesine bir uluslararası
festivale katıldığında sahneleyeceğin oyun konusunda çok düşünmen
gerekiyor. İyi bir izlenim bırakacak mıyız, eksikliklerimiz olacak
ve görünecek mi, çağın gerisine mi düşüyoruz? İnsan kendi
kendisine daha başka sorular da yöneltiyor. Festivale gelen
tiyatroların oyunlarını izliyor, sanatçılarla konuşuyor ve görüş
alışverişinde bulunuyorsunuz. Toplulukların gelenekleri ve
kültürleri ile tanışmış oluyorsunuz.
SEHUTE:
Arkadaş, tanıdık sayısı artmış olarak Adigey’e dönmüş oldunuz,
değil mi?
KUKEN:
Sanat adamları, yönetmenler çağdaş dünya koşullarına ayak uydurmk
için neler çektiklerini bize anlattılar. Tiyatromuz müdürü Zıha
Melaiçet, öncelikli olarak, festivale katılan tiyatroların
müdürleriyle konuştu, onları Maykop’ta ağırlamak için anlaşma ve
ön çalışmalarda bulundu.
SEHUTE:
Festivalde yarışma oldu mu?
KUKEN:
Birincilikler için yarışmalar yapılmadı, ama sanattan anlıyorlar
ve sanata değer veriliyor, insan bunu anlamakta zorlanmıyor.
SEHUTE:
Biraz daha sorayım. En çok hangi ülke tiyatrosu beğenildi, size
ödül verilmedi mi?
KUKEN:
Adigey Ulusal Tiyatrosuçok en beğeni kazanan tiyatro, ödüller de
bize verildi. Bizim dışımızda festivale katılanların dil ve
kültürleri birbirine yakındı. Birbirlerine kültürlerini
anlatma/tanıtma uğraşıları içindeydiler. Rusya halk sanatçısı
Andrey BORİSOV’a SSCB, Rusya, Yakutya devlet ödülleri verildi,
Borisov Yakutya Tiyatrosu sanat yönetmeni. Yakutya Tiyatrosu’nun
temsilini izledik, oyuncuların rollerine hızla adapte olduklarını,
büyük bir ustalaşma içinde olduklarını gördük. Kimse ulusu adına
utanmamalı, bir aşağılık duygusu duymamalı. Yakutlar başka
ulusları gözlüyor, karşılaştırmalar yapıyorlar, böylece kendi
ulusal kültür ve sanatlarını geliştiriyorlar.
SEHUTE:
Tiyatro, tarih ile kültürü birbirine bağlıyor. Eksikliklerinizi ya
da yapmanız gereken şeyleri belirledniz mi?
KUKEN:
Nine ve dedelerden kalmış olan ulusal kültüre değer vermez ve onu
zenginleştirmezseniz, her yaptığınız iş boşuna olur, Adige ulusal
kültürü için çalışıyorum desen bile, yarar yerine zarar vermiş
olursun. Bunu iyi ayırdetmek gerekir. Ulusumuzun yeryüzündeki
diğer uluslar içindeki yeri, hakları, tiyatro bu gibi şeyleri
düşünmene olanak sağlıyor. Sana değer veriyorlar mı ya da sana
olan ilgi azalıyor mu? Bu tür sorular yaşam boyunca seni
izliyorlardır diye düşünüyorum.
SEHUTE:
Festivallerin yararlı olduklarını söylemen güzel, ama onların
bayrama dönüşmemesi için ter döktüğünüz zamanlar da olmuyor mu?
KUKEN:
Hazırlıklara başlayınca ter dökmeye başladığını fark ediyorsun.
Ulusunu başka uluslara daha iyi tanıtmak için yarışmalara
hazırlanman gerekiyor.
SEHUTE:
Yakın döneme ilişkin programlarınızı öğrenerek konuşmamızı
bitirmek istiyorum.
KUKEN:
Gelecek ay, Kasım ayında Adige-Abhaz festivali cumhriyetimizde
yapılacak. 23 Ekim’de ünlü oyuncu, yazar ve oyu yazarı MURETE
Çepay’ın, 30 Ekim’de de ünlü yönetmen K’URAŞIN Askerbıy’ın
(КIуращынэ Аскэрбый) akşam jübilelerini Ulusal Tiyatro’muzda
düzenleyeceğiz. Sanatseverleri bu buluşmalarımıza çağırıyoruz.
SEHUTE: Güzel amaçlarınızın gerçekleşmelerini dilerim.
KUKEN:
Teşekkür ederim.
Rusya
halk sanatçısı KUKEN Murat fotografları >>> |