|
Adigey, kendi sportif
tradisyonları ve gelenekleri ile
pek çok verimli-üretken uzman
sporcuları, üstün başarıları ile
de dikkat çekiyor. Bu spor
faaliyetleri arasında Uzakdoğu
sporları ise daha ön plana
çıkıyor. Adigey’de bu, spordan da
öte yaşamlarını buna bağlayan
sporcuların oluşturduğu bir sanat.
Rusya'da bireysel Uzakdoğu
sporlarına ilgi geçtiğimiz
yüzyılın başlarında ortaya çıktı.
Devrimin ardından güvenlik
kuvvetleri - organları
çalışanlarının kendilerini
suçlularla mücadelede
savunmalarına yönelik bir spor
olan Sambo ülke genelinde
yaygınlaşmaya başladı. Bu sporun
amacı kendi ismi ile de
anlaşılabilir. Sambo; Самозащита
Без Оружия - Silahsız bireysel
savunma.
Sovyetler Birliği’nde sambo
sporunun kaynağında O. A.
Spiridonov, V. S. Oşepkov, A. A.
Harlampiyev yer alır. Adigey’de
sambonun kökü 52 yıl öncesine
dayanır. Mıyekuape'de sambonun
ortaya çıkışı Murat Kudayev ismi
ile ilintilidir. Murat Kudayev 21
Eylül 1961 tarihinde Mıyekuape'de
ilk sambo dersini verir.
Murat Kudayev,
Ademey köyünde bilime değer veren
yeni bilgilere açık aydın bir
öğretmen ailenin çocuğu olarak
doğar. Kudayev bu yüzden sadece
ünlü bir sporcu olarak değil,
bilimadamı olarak da tanınır.
Pedagoji bilim dalında profesör
doktor, Adige Cumhuriyeti Onursal
Bilimadamı, 150’den fazla bilimsel
çalışmanın yazarı, 5 bilimsel
kitap ve 40 tan fazla eğitimsel
kitabın ayrıca pek çok bilimsel
makalenin de yazarıdır.
Bunların yanısıra Kudayev her
zaman sporcu karakteri, faal bir
yaşama olan sevgisi ile dikkat
çekerek yaşamı ve kariyerinde
diğer insanlardan farklı bir
şekilde göze batar. Murat Kudayev
Kuban Tarım Enstitüsü’nde okurken
sambo sporu ile 1956- 1961 yılları
arasında ilgilenmeye başlar.
Murat Kudayev'in bu spora olan
ilgisi ve bilgisinde ilk
antrenörlüğünü yapan, bu spor
dalının ortaya çıkmasını sağlamış
olan kişilerden A. A.
Harlampiyev'in öğrencisi Moskova
Enerji Enstitüsü’nden mezun olup
1958 yılında Krasnodar'a atanan
Gennadiy Rubakov'dur. Bu
Krasnodar’da sambo öğrenmek
isteyen herkesin ulaşabileceği ilk
derstir. Daha önceleri bu spor
dalında sadece özel güvenlik
güçleri elemanları çalışmaktaydı.
Geleceğin sportmeni Murat Kudayev
çalışmaya 64 kg. kategorisinde
başladı. Üniversite eğitimini
tamamladıktan sonra Mıyekuape’ye
geri dönünce ilk sambo derslerini
vermesinin yanısıra bu spor
dalının gençler arasında
sevilmesi-yaygınlaşmasında da
büyük katkıları oldu. Murat
Kudayev çalışmalarında azimkar ve
bitmek bilmeyen bir enerjiye
sahipti, öğrencilerinden de aynı
şeyleri bekliyor ve onları bu
minval üzerine yetiştiriyordu.
Hazırladığı, yetiştirdiği
sporcularla o dönem Kuban
bölgesinde sambonun gelişmesi ve
yayılmasında adeta yegane merkez
niteliğine sahip olan Kuban Tarım
Enstitüsü sporcuları ile
Mıyekuape’yi eşit konuma
getirmişti.
Kudayev'in çalışmalarını
öğrencilerinden, AC Onursal
Antrenörü A. M. Guçetl ve
XX.yüzyılın başarılı antrenörü
KOBLI Yakup sürdürmüştür.
Onların çalışmaları neticesinde
Adigey’de dövüş sanatlarında,
Sambo ve Judo'da hızlı bir gelişim
görülmeye başladı, 1965 yılından
sonra bu spor dallarında ün
kazanan ve hala sürmekte olan
Mıyekuape dövüş sporu ekolü yaşama
geçti.
Bu ekolün gizi ise; effektif
hazırlık, halkın benliğinde
muhafaza edilmiş Adige güreş
geleneğinin sistemize edilmesi ile
çağdaş spor bilimi ve sporcularla
antrenörlerin tecrübesinin
yoğrulmasıdır.
Bölgenin büyük antrenörlerinin
tecrübeleri, sambistlerin
ustalıkları ve bu spor dalının
bölgede yaygınlaşması ile
gelişmesi etaplarını konu alan
Viktor Belousov, Yurıy Putsov,
Mikhail Fok tarafından
yazılan eser 10 Ekim tarihinde AC
Milli Kütüphanesi’nde tanıtıldı.
Bu kitabın aktüel olduğu
şüphesizdir. Fakat bu belki de
cumhuriyetimizde sambo analizi
konusunda sadece bir başlangıçta
olabilir, ileride daha
fundomentalne çalışmalarda ortaya
çıkabilir.
Bu spor dalında onursal antrenör
olan HAPAYE
Arambıy'in
belirttiğine göre; günümüzde
Mıyekuape dövüş sporları ekolü
sadece muhafaza edilmekle kalmıyor
daha başka başarılarla da
gelişmesini güçlenmesini devam
ettiriyor.
HAPAYE
Arambıy;
'Ne yazık ki, günümüzde
sporcularımızın başarıları önceki
neslin parlak başarılarına kıyasla
sönük olmakla birlikte biz daha
iyiye ulaşmak için
antremanlarımıza devam ediyoruz.'
dedi.
Örneğin yakın bir geçmişte Karelya
Cumhuriyeti’nde Lahdenpohya
kentinde FSB generali Valentina
Çuykina anısına düzenlenen 9.
Rusya Sambo Turnuvası yapıldı. Bu
turnuvaya Adigey’den katılan 4
sporcu iyi dereceler elde ettiler.
Turnuvada rakipleri karşısında
güçlü ve üstün başarı gösterenler
arasında MGTU öğrencisi 90 kg.
kategorisinde Hamit Hamzathanov
yer alıyor.
82 kg. kategorisinde yapılan
müsabakalarda da yine MGTU
öğrencisi olan Adigeyli sporcu
KAZBEK Mudranov birnci geldi.
Müsabakalar esnasında 74. kg
kategorisinde MGTU öğrencisi
TLEPSERIKOV Murat ise ikincilik
elde etti. Adigey adına katılan en
genç sporcu da olan KIBIŞIYEV
Zalid'te 62 kg. kategorisinde
üçüncü geldi.
HAPAYE
Arambıy;
'Bizim sporcularımız bu
turnuvaya beşinci kez
katılıyorlar. Bu müsabakaya
katılmamız için yapılan tüm
organizasyonla ilgili masrafları
ise her yıl eski Mıyekuape sakini
olan günümüzde Petersburg’ta
yaşayan Viktor Patruşev
karşılıyor. Ona şükranlarımızı
iletmek istiyorum'
dedi.
Arambıy ayrıca sporcularımızın 20
Ekim’de cumhuriyetimizde sambonun
kurucusu olan Murat Kudayev
anısına düzenlenecek turnuva
hazırlığı içerisinde olduklarını
da belirtti. Hemen ardından 21
Ekim tarihinde Samara oblastında
Rusya Gençler Arası Sambo
Turnuvası’na katılmak üzere
cumhuriyetimizin genç sporcuları
yola çıkacaklar.
Murat Kudayev anısına düzenlenecek
turnuva ve forumlara Gürcistan,
Abhazya, Ukrayna, Krasnodar ve
Stavropol eyaletleri, tüm kuzey
Kafkasya cumhuriyetlerinden sporcu
ve antrenörler katılacaklar.
Adigey turnuvaya beş takımla
iştirak edecek.
Etkinlik 1995-1998 yılları
arasında doğmuş olan gençler
arasında 48, 52, 57, 62, 68, 74,
82, 90, 100 ve 100 +
kategorilerinde yapılacak.
|
