...................
...................
ADİGE XASE BİLDİRİSİ

Adige Xase
16 Nisan 2009

                         
 
...................
 

Yüzyıllardır yaşadıklar tarihsel topraklarından, uzun süren bir savaşın ve uğradıkları soykırımın ardından sürgün sonucu ayrılmak zorunda kalan Adige halkının nüfusunun büyük kısmının diasporada yaşamak zorunda kalması ve uzun süren diaspora yaşam sürecinin içinde hem içine girdikleri hem de beraber geldikleri topluluklarında etkisiyle asimilasyona ve entegrasyona maruz kalmıştır. Dillerinin ve geleneklerinin doğal olmayan süreç ve biçimde yok olmaya/değişmeye başlaması hatta bu sürecin hızlanması, Türkiye Adige diasporası olarak diğer Kafkas halklarından ayrı bir örgütlenme oluşturulması zorunluluğu doğurmuştur.

Biz bu derneğin kurucuları olarak “Adige” tanımlaması içerisinde, Adigece dilini kullanan Abzegh, Besleney Bjedugh, Brakiy, Chemguy, Hatukuay Kabardey, Mahoş, Natuhaç, Shapsugh, Temiguy ve Wubıhları (tüm Adige boylarını) tek aile olarak kabul etmekteyiz.

Genelde Kuzey Kafkasya davası saflarında, diğer Kafkas kökenli kişi, kurum ve kuruluşlarla yürümeye devem ederken, özelde Adige kültürünün toparlanması, korunması ve geleceğe aktarılması için çalışacağız. Bu amaçla adı “Adige Kültür Derneği” olan yeni ve farklı bir dernek formasyonu oluşturduk.

Bu gerekçelerle yola çıkarken evrensel değer ölçülerinde bir Sivil Toplum Kuruluşu (STK) olduğumuzu, Adige halkı ve geleceği ile ilgili kaygıların dışında, hiçbir resmi veya siyasi kuruluşun ya da düşüncenin eseri veya yanında/karşısında olmadığımızı alenen deklere ediyoruz.

Adige Kültür Derneği, binlerce yıllık Adige kültürünün ve geleneksel değerlerinin de yol gösterdiği gibi, uluslar arası anlaşmalarla da garanti altına alınmış olan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni kabul eder, kişilere ve topluluklara uygulanan siyasi, ırki ve inanç baskılarına karşı çıkar, dil, din ve düşünce özgürlüğünün yanında olur.

Adige Kültür Derneği, Adigelerin ve diğer kuzey Kafkasyalı halkların sürgün ve soykırıma uğradıklarını kabul eder, bunu tüm insanlığa anlatmak için her türlü çabayı gösterir, yapılan çalışmalara katılır ve destekler, bu anlamda “21 Mayıs 1864”ü anma ve anlatma için tarihsel imge olarak kabul eder. Sürgün çocuklarının anayurduna geri kazandırılması için her türlü çalışmayı organize eder ya da katılıp destekler ve bu konuda da “1 Ağustos Anavatana Dönüş Günü”nü imge kabul eder.

Diğer Kafkas halkları ile tarihte olduğu gibi kardeşlik ve işbirliği içersinde çalışmalarımızı devam ettireceğiz.

Bugün Samsun’daki Adige Kültür Derneği Türkiye diasporasındaki tek örgütümüz olduğu için Türkiye’nin her yerindeki hemşehrilerimizin üyeliğine ve desteğine açık olacaktır. Samsun veya Türkiye genelinde, diğer Kafkas derneklerine üye hemşehrilerimiz bağlı bulundukları derneklerden ayrılmalarına gerek olmadan Adige Kültür Derneği’ne de üye olabilir ve destek verebilir. Bunda yasal ve etik olarak hiçbir sakınca yoktur.

Adige Xase (Adige Kültür Derneği)





Kamuoyuna Duyurulur

Derneğimiz Adige Xase'nin kuruluş bildirgesinde de açıklandığı üzere genelde Kuzey Kafkasya davasında diğer Kafkas kökenli kişi, kurum ve kuruluşlarla yürümeye devam ederken, özelde Adige kültürünün toparlanması, korunması ve geleceğe aktarılması için çalışmak üzere adı Adige Kültür Derneği (Adige Xase) olan yeni ve farklı bir dernek formasyonu oluşturduk. Yine açıkladığımız gibi derneğimiz başka kurum ve kuruluşlara karşı kurulmamış, şu ana kadar onlarla bir rekabet içine girmemiş, iyi niyetli yaklaşım dışında hiçbir şey sergilememiştir.

Son günlerde Samsun thamademizin yapmış olduğu bir konuşmaya atıfta bulunarak Adige Kültür Derneği’nin Samsun’daki Çerkeslerin bölünmesine sebep olduğunu ve birleşmenin önüne engel teşkil ettiği yolunda çeşitli tartışmalara rastlamakta ve duymaktayız.

Adige Xase Samsun’daki Adigelerin bir çatı altında toplanması konusunda yaptığı çağrılarda samimidir. Hiç kimsenin, kurum veya kuruluşun bu konuda bizi vebal altında bırakamayacaklarını biliyoruz. Birleşme konusunda, Adige Xase olarak tartışmaların son bulması amacıyla her üç derneğin sorumluluğunu yerine getiren üyelerini tek defter altında toplayarak onların vereceği karara saygılı olacağımızı, belirledikleri herhangi bir isim veya mekan altında toplanabileceğimizi, derneğimizin isim ve bayrağından talep ederlerse feragat edebileceğimizi, diğer derneklerden birisinin çatısı altında toplanabileceğimizi, oradaki hemşerilerimizle kardeşçe yaşayabileceğimizi isterlerse bizim tabelamızı indirecek olmamıza rağmen onların tabelası altında toplanabileceğimizi Samsun’daki Adige halkının bir çatı altında toplanabilmesi için hiçbir şeyin pazarlık konusu yapılmaması gerektiği bilincinde olduğumuzu ve içinde Adigelik taşıyan herkesin aynı duyguları taşıması gerektiğini Adige Xase Danışma (Thamade) Kurulu olarak alenen deklare ediyoruz.


THAMADE XASE

1.   ÇEMİŞO Abdulkadir
2.   ÇETAW Ümit
3.   KOUADCE Cengiz
4.   USTOKO Muharrem
5.   JUDE Temelcan
6.   TAVUŞ Cengiz
7.   TLIJ Ramazan
8.   PAPA Tolga
9.   AULTLE Mustafa
10. VUNEJ Hatice
11. HAMTEJ Asiye
12. KOÇAS Nadiye
13. HUAJ Meral
14. VUNEJ Ülkem
15. ŞERETLI Kebire
16. HAPAKO Vedat
17. Basri Kul
18. Ahmet Akın