|
|
................... |
|
................... |
ATA TOPRAKLARINA GERİ DÖNÜN |
Adige
Psalhe
05 Haziran 2009
Çeviri: TEGULAN Yakup Temel |
|
|
................... |
|
|
Rus çarlarının generallerinin
başlattığı savaşlar sonucunda, soydaşlarımızdan yüz binlercesi
, topraklarını terk etmek zorunda bırakıldı. Onların çocukları
bu gün birçok ülkede yaşıyor. Türkiye de 7 milyon, Suriye’de
130 bin, Ürdün’de 110 bin, Almanya’da 35 bin, Hollanda’da 2
bin, Mısır’da 43 bin, Libya’da 35 bin kadar Adige yaşamakta.
SSCB’nin yıkılmasından sonra,
Rusya’da oluşan demokratik ortam sonucu soydaşlarımız
yurtlarına dönmeye başladılar. Dönüş önemli bir konu ve bu
sadece Kafkas cumhuriyetlerinin çabaları ile olacak bir durum
olmayıp, Rusya Federasyonu'nun da konuya dahil olması gerekir.
Sayıca az ulusların sürekli rahatsız edildiği ve baskı altına
alındığı gerçeğine tarih tanıklık etmektedir. Bu uluslardan
biride Adigelerdir. Dil ve kültürleri farklı ülkelerde
yaşamaya başladıktan sonrada karşılaştıkları güçlükler
oralarda da devam etmiştir. Bütün bu güçlüklere rağmen
kültürel kimliklerini korumaya devam etmekte olduklarını
görmek bizleri sevindiriyor ancak günümüzde kültürel
kimliklerini koruma konusunda bir çok problemler ile karşı
karşıyalar.
Adigeler bulundukları ülkelerde önemli roller ve görevler
üstlendiler, yaşadıkları ülkelerde saygı görmekteler.
Bulundukları ülkelere entegre olmuş olmalarına rağmen, yüzleri
hep anavatana dönük olmuştur. Büyük bir kısmı, dil ve
kültürleri farklı ayrı bir halk olduğunun farkındadır ve günün
birinde dönme düşüncesi taşımaktadır.
Diaspora Adigeleri er veya geç asimile olacaklarının
farkındalar ve bunun endişesini taşımaktalar. Bunun çözüm
yolunun yurtlarına dönme olduğunu ancak bununda zor olduğunu
görüyorlar. Rusya Federasyonunun katkısı ve iradesi olmadan
bunun olamayacağını da biliyorlar. Dönüşe engel olmak
isteyenler az değil ancak başaramayacaklar. Son yıllarda bu
konu tekrar alevlendi ve dönüşü başaranlar çok olmaya başladı.
Son 35 senede 3 bin Adige yurtlarına dönüş yapmıştır ve
bunlar, Nalçik, Baksan, Nartkale, Şegem, Terk Maykop ve
Mafehablede yaşamaktalar. Şunu hem bizim hem diasporanın
bilmesi gerekir ki, dönüş işi parasal güç ve zaman
meselesidir, bugünden yarına çözümlenemez.
Anavatana döneceklerin iş ve barınak sorunlarını çözmek
gerekir. Hem Kabardey hem Adigey parlamentolarında, dönenlere
yönelik kanunlar çıkarıldı. Ancak bu kanunun işlerlik
kazanabilmesi için bunun parasal güç ile desteklenmesi
gerekir.
Dünya Çerkes Birliği 4 sene önce, diaspora Adigelerinin dönüşü
için güzel bir program hazırlamıştı. Bu programa göre, dönecek
olanlar, Adigey Cumhuriyeti ve Kabardey-Balkar
Cumhuriyetlerinin yöneticileri ile irtibata geçecek ve
devlette bunlar için yer ve toprak verecekti. Bu program
diaspora dernekleri aracılığı ile dönmeyi düşünen Adigelere
bildireceklerdi. Gene dönüşçüler için Rusça bilme zorunluluğu
olduğu için, Rusça kurslar açılacaktı. Ancak Rusça bilme
zorunluluğu konusunun tekrar gözden geçirilmesi gerekmekte.
2004 yılında Putin’in de katıldığı Kafkasya ve güney bölgeler
yöneticilerinin bulunduğu toplantıda, o zamanın Çerkes Birliği
başkanı olan Hefuş Zavırbiy, kanunun, dönüş için ya Adigece ya
da Rusça'nın bilinmesinin yeterli olduğu seklinde
değiştirilmesi önerisini getirmiş. Bu şekildeki bir değişiklik
dönüş işini kolaylaştıracaktır.
Dünya Çerkes Birliği'nin faaliyetlerinin yanı sıra,
politikacı, bilim adamı, sanatçı, iş adamı ve yazarların
katılımıyla dönüş konusunda sürekli olarak açık oturum ve
konferanslar düzenlenmektedir. Ayrıca, Kafkasya da geçerlı
olan güncel kanunlar ve ekonomik olanaklar ile ilgili
bilgilendirmeler yapılmaktadır. Kısacası dönüş konusu,
Kafkasya'da her platformda her zaman gündemde bulunmaktadır.
|
|
|
|
|
|
|
|