Kosovalı
Adigelerin Adigey’e Dönüşü Günü 11 yıldan beri, her yıl,
Adigey Cumhuriyeti’nde kutlanıyor. Yugoslavya’daki kriz/iç
savaş sırasında, Kosovalı Adigeler cumhuriyetimize dönerek
yerleştiler. Kosovalı Adigelerin dönüşü, tüm cumhuriyetimiz
halkları açısından birlikte kutlanan önemli günlerden birine
dönüştü. AC Ulusal
Müzesi önünde Adigey’e dönmüş / yerleşmiş olan soydaşlarımız
bir araya geldiler. Adige ulusal giysileri içinde üç genç
ortaya çıktı, toplantının başlayacağı, eskiden yapıldığı gibi,
geleneğe uygun bir biçimde haberciler yoluyla (гъоухэмкIэ)
duyuruldu. Dzıbe Fatima içten gelen sesiyle “Selam” adlı güzel
şarkısı ile kutlamayı açtı. Akşam toplantısında sorumluluk
yüklenmiş olan gençlik toplulukları bir halka oluşturdular.
Dünya
tarihinde yer almış bir olgu
Adigey’e
dönenler günü sadece Rusya Federasyonu tarihinde değil, dünya
tarihinde de önem taşıyan bir olgu. 1998 yılı 1 Ağustos’unda,
Yugoslavya/Kosova Adigelerinin Adigey’e dönüşü, politik
bir uluslararası anlaşma temelinde gerçekleştirilmişti. Adigey
Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu yöneticilerinin işbirliği
etmesiyle, savaş koşulları nedeniyle ve istek dışı olarak
yeryüzüne savrulmuş olan ulusumuz, bu dönüş olgusu sonucu
yeniden bir araya gelmeye başlamıştı.
Adigeler
açısından hiç bir dış destek ve olumlu durum yoktu, yine de
Adigey Cumhuriyeti, yerli halkının toparlanması/yeniden bir
araya getirilmesi doğrultulu amacından sapmadı.
Adigey’e
dönüş yapan Adige sayısı her yıl çoğalıyor. Bunlar Adigey
ekonomisinin güçlenmesine katkı veriyorlar. Bu soydaşlarımız
tıp, eğitim ve kültürel alan gibi yaşamın birçok alanında
örnek çalışmalarda bulunuyorlar. Buyurunuz, geliniz,
soydaşlarımız! Hoş geldiniz! Sizler dünya tarihinde ayrı ve
çok seçkin bir ad bırakmış kişiler mesabesindesiniz.
Tatlı dil,
güce güç katar
AC
Başbakanı Kump’ıl Murat, Devlet Başkanımız Thak’uşın
Aslan ve Adige Hükümeti adına tüm katılımcıları selamladı.
Başbakan Kump’ıl, Adigey’in dış ülkelerde/diasporada yaşayan
soydaşlarla ilişkileri güçlendirmeyi amaçlayan bir devlet
programını kabul ettiğini ve bunun büyük bir anlamı olduğunu
belirtti. Program 2009-2011 yıllarını kapsıyor. Rusya
Federasyonu’nda da benzeri bir program kabul edilmiş
bulunuyor. Adigey, Federal düzeyde alınmış olan kararları da
dikkate alarak, soydaşlarımızı yeniden bir araya getirmeye
çalışacak.
Adigey
Cumhuriyeti’ne dönüş yapanlar artık huzura içinde bir yaşam
sürdürüyorlar. Tarihimiz ve ulusal kültürümüz ulusumuzu bir
araya getiren bir tutkal işlevini görüyor, böylece iyi
amaçlarla bezeli bir birliktelik oluşuyor. Türkiye, Kosova,
Ürdün, Suriye, İsrail ve Almanya’dan dönüş yapmış soydaş
sayısı şu sıralar 700 kişi dolayında. Mefehable köyü de
bir devlet tüzel kişiliği statüsüne kavuştu, yeni yeni evler
inşa ediliyor.
AC üst
düzey yöneticilerinin, Adigey’e dönenlere, bundan sonrası için
yardımcı olmaya devam edeceklerini, günün Adige dansları
eşliğinde/törenlerle kutlanan bir güne dönüşmesinin Devlet
Başkanı Thak’uşın Aslan tarafından desteklendiği, Başbakan
Kump’ıl Murat tarafından açıklandı.
“Değerli
arkadaşlarım! Hepinizi bu güzel gün adına kutluyorum.
Hepinizin ve tüm sevdiklerinizin sağlık, esenlik, başarı ve
barış içinde yaşamanızı, tüm cumhuriyet halkının, bir arada
mutlu bir yaşam sürdürmesini diliyorum”
dedi Kump’ıl Murat Adigece olarak.
AC Devlet
Konseyi-Xase adına AC Parlamentosu Başkan yardımcısı Sapıy
Vyaçeslav kutlama gününe gelenleri selamladı. 1998 yılında
Adigey’e yapılan dönüşün, büyük bir sosyo-politik önem
taşıdığını vurguladı. Dönüş yapanların çoğu çalışıyor ve
okuyor. Dönenlerin çalışma ve amaçları kıvanç verici, bu da
parlamentoyu sevindiriyor.
Parlamento
ve yürütme organının birlikte, Adigey’e dönenlere yardım
etmesi ve diğer konular da dile getirildi. 2008 yılında
dönüşçülerin 19 çocuğu Adigey’de dünyaya geldi. Parlamento,
çocuğu olan aileleri kutladı ve onlara armağanlar sundu.
Ardından
söz, dönüş sırasında görevde olan ilk Devlet Başkanı Carım
Aslan’a verildiğinde katılımcıların Başkan’ı coşkulu bir
biçimde alkışladığı görüldü. Carım Aslan dönüş yapmış olan
soydaşlarımızı içten dilekleriyle kutladı. İlk Devlet Başkanı,
1998 yılının Adige/Çerkes Ulusu adına büyük bir önem
taşıdığını, dönüşe cumhuriyetimizde yaşayan değişik uluslardan
insanların katkıda bulunmuş olmalarının taşıdığı değerin
tartışmasız önemde olduğunu söyledi
11 yıl
önce, soydaşlarımızın devlet tarafından Adigey’e getirilmiş
olduğunu belirten Carım Aslan, “Ülkesinden kovulmuş olan (ичIыгу
рафыгъэм) bir Adige topluluğuna, uluslar arası anlaşmalara
dayalı bir dönüş hakkı sağlanmış oldu”, dedi ve
başlatılmış olan bu olumlu girişimin daha da geliştirilmesini
dilediğini söyledi.
Olumlu
görüş (ГущыIэ фабэ), güce güç katar, çalışmaların ilerilere
götürülmesine, ileriye yönelen görüşlere destek sağlar.
Konuşmacılar Adige Ulusu’nun hala yeryüzünde yaşamaya devam
ettiğini, danslarını, dilini ve tarihini korumaya devam
ettiğini, Adigece ve Rusça olarak dile getirdiler.
Ortak
amaç, dağılmış insanları yeniden bir araya getiriyor
Adigey’e
dönüş yapmış olanlardan ST’AŞU Yahya (СтIашъу Яхье),
MEŞFEŞŞU Necdet, Tatar örgütü “Dusluk” (Dostluk)
Başkanı Alyam İlyasov ve daha başkaları da söz aldılar.
Dönüş yapacak olanların nerelere başvuracaklarına ilişkin
soruların ve sorunların bulunduğu ST’AŞU Yahya
tarafından dile getirildi.
MEŞFEŞŞU
Necdet,
“Adige Toprağının Çağrısı” (Адыгэ чIыгужъым и Джэпсалъ)
diye tanıttığı bir şiir okudu. Toprağı anaya benzeten şiiri
duygulu bir biçimde okudu. Şiirde, çağrı olduğunda ana
kucağına koşmak gerektiği, bunun bir Adige özelliği/geleneği
olduğu ve kendi toprağında yeniden çoğalmanın/dirilmenin
anlamı anlatılıyor/vurgulanıyor.
Danslar ve
şarkılar kitleleri coşturdu
Kutlama
toplantısı dans ve şarkılar eşliğinde sürdürüldü. Ç’IÇ’
Sofa, DZIBE Fatima, MIŞ’E Azide, Camiliya Mirzoyeva, YEMIT’ITL
Emma, TRAHO Zurıyet, ZEK’OĞ Ruslan ve BASTE Asıyet
yönetimindeki “Aşemez” topluluğu, “Kazaçata”
adlı Kazak topluluğu ve rayonlardan gelen topluluklar değişik
şarkılar okudular. “Maykop’un Şafak Yıldızları” (Мыекъуапэ
инэфылъэхэр) ve daha başka topluluklar da danslarını
sergilediler.
Toplantının ana düzenleyicisi KULE Amerbıy’ın söylediği
gibi, Adige danslarıyla sonlandırılan bu önemli günün,
kuşkusuz bir yarını da olacaktır. Usta Adige sanatçıları
VICIHU Marıyet ile ÇEPAYE Murat, hatiyak’o/yönetmen
COLE Reşid, akşam toplantısını yöneten DZIBE Fatima
ve KULE Tamerlan, diğer görevlilerin tümünden son
derece memnunuz.
Hepinize
teşekkür ediyoruz! Günü onurlandırdınız, güne renk kattınız.
|