|
|
................... |
|
................... |
KAFKAS TARİHİNE KATKILAR |
Kafdağı
Kuzey Kafkasya Kültür Derneği
Aylık Kültür Sanat ve Haber Dergisi, Yıl -1 Sayı-4 Mayıs 1987
Sayfa: 10-13 |
|
|
................... |
|
|
• Ayvazoğlu: Sizce Batı,
Müslümanları Sovyetler Birliği'nin yumuşak karnı olarak mı
görüyor ?
• Benningsen: Bu yumuşak karın meselesi bundan 10 yıl öncesine
kadar yoktu. Fakat bu görüş aydınlarda değilse de
politikacılarda güçlenmektedir. 1984 Yılında Orta Doğu Teknik
Üniversitesi'nde Asya-Afrika Araştırmaları Grubu adında bir
grubun oluşturulduğu ilk yayınları (Rusların Orta Asya'yı Ele
Geçirmeleri) ile öğrenildi. Araştırma grubu bu ilk
yayınlarının ardından, seri bir biçimde, birçok broşür
yayınladı. Bunların bazıları da Kuzey Kafkasya'ya ilişkindi.
19. Yüzyıl seyyahlarına göre Orta Kafkasya'da din, Marx'ın
Ruslar ve Müslümanlar Hakkında Yazdıklarından Seçmeler,
Kafkaslarda Müslüman Gerilla Savaşı (1918-1928), Kafkaslarda
Ateş ve Kılıç, 19. Yüzyılda Kuzey Kafkasya Dağ Köylülerinin
Direnişi v.b. Kuzey Kafkasyalılara ilişkin araştırmaların
Türkiye'de bir üniversite ve bilim adamları tarafından
yapılması sevindirici bir gelişmeydi. Fakat ODTÜ'de Tarih
Bölümü yeni kurulmuş ve yayınların çıktığı 1984 yılında ODTÜ
1984-1985 yılı kataloguna göre öğretim kadrosu bir profesör ve
dört doçentten oluşmaktaydı. Yayınlanan broşürlerin hepsinin
çeviri olması da ODTÜ'de yeni araştırmaların yapılmadığını ve
gelişmeyi sevindirici olmaktan çıkarıp üzerinde düşünülmesi
gerekli bir konu olduğunu göstermekteydi.
Nokta Dergisi'nin 22 Haziran 1986 tarihli sayısında "ODTÜ'de
CIA parmağı" (1) başlıklı yazısı olaya yeni bir boyut
kazandırdı. Nokta "Ortadoğu Teknik Üniversitesi bünyesinde
oluşturulan Asya-Afrika Çalışma Grubu, iki yıldan bu yana,
aralarında CIA ajanı oldukları söylenen bazı kişilerin de
bulunduğu yazarların makalelerini kitap halinde yayınlıyor. Bu
ilginç kitaplar hakkında gerek öğretim üyeleri, gerekse
çalışma grubu bilgi vermekten kaçınıyor." diyor ve öğretim
üyeleriyle yaptıkları görüşmeleri yayınlıyordu. Profesör Ömer
Küçükoğlu (ODTÜ İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı)
amaçlarının "Asya-Afrika üzerine yazılan makalelerin Türk
okuyucusuna kazandırılması" ve "bölge arattırmaları konusunda
uzmanlaşmak" olduğunu Nokta'ya açıkladı. Nokta'ya göre bu
amaçlar için kurulmuş gruptan pek kimsenin haberi yoktu; "ODTÜ
bünyesinde böyle bir grup oluşturulmuştu ama bundan grup üyesi
öğretim üyeleri dışında hemen hemen kimsenin haberi yoktu.
Üniversitede görev yapan öğretim üyelerinin çoğu,
üniversitelerinde böyle bir grubun bulunduğunu, 1984 yılında
basılan, kendilerine gönderilen broşürlerden öğreniyorlardı."
Hatta grubun kurucuları da "grup çalışmaları hakkında
'ayrıntılı' bilgilere sahip değildi. Örneğin, Nokta'nın
broşürler için 'Central Asian Survey' dergisinden hangi
makalenin çevrileceğine kimin karar verdiği yolundaki sorusunu
Prof. Küçükoğlu "yanıtlayamıyordu".
Makalelerin çevrildiği "Central Asian Survey" adlı derginin
"özelliği ise gelişmiş Batı ülkelerinin istihbarat örgütleri
tarafından finanse edildiği yolundaki iddialardı.
Nokta Dergisi Asya-Afrika Araştırma Grubu'nun işbirliği
yaptığı yazarlar hakkında da bilgi veriyordu: "Bu yazarlar
arasında 70'li yıllarda Ankara'da CIA istasyon şefliği
görevinde bulunduğu öne sürülen Paul B. Henze, 1984 yılında
Pentagon için Henze ile birlikte bir Türkiye raporu hazırlayan
Marie Mc Nally Broxeuq ve Alexandre Benningsen da
bulunuyordu.''
Kuzey Kafkasyalılarla ilgili yayınları yapanlar da Marie Mc
Nally Broxeuq, Paul B.Henze ve Alexandre Benningsen'di. Paul
B. Henze'nin CIA ile ilişkisini vurgulayan sadece Nokta
değildi. "Casus mu, Çığırtkan mı?" (2) başlıklı yazısında
Teoman Erel, Paul Henze'yi "Amerikan Casusu" diye niteliyordu.
30 Kasım 1986'da Nokta Paul Henze ile bir söyleşi yayınladı.
Nokta; "ABD'de bulunan Stevvart Incorporated yayınevinin
çıkardığı kitabın 382-383'üncü sayfalarında sizin ClA'de
general rütbesinde kadrolu olarak görev yaptığınız yazılı"
diyordu ve Henze bunun "Moskova yayını" olduğunu bildiriyordu.
(3) Bunun üzerine Milliyet Gazetesi'nde Orsan Öymen "CIA
gülünün adı" (4) başlıklı yazısında Paul Henze hakkında bir
başka belgeyi sundu: "CIA gülü Paul Henze, Türkiye konusunda
en etkili kişi olduğunu kabul ediyor da, nedense Nokta'nın tüm
sıkıştırmalarına rağmen CIA istasyon şefliğini kabul etmiyor.
Bu iddialar Moskova kaynaklıymış. Gelgeldim bir başka kaynak
daha var ki; bu kayağın Moskova'ya değil Amerika'ya daha yakın
olduğu en azından Genelkurmay Askeri Mahkemesi kararıyla da
tescilli" (...) "Sanık Savaşman ClA'nın Türkiye'deki
çalışmalarına ilişkin örnekler verirken Paul Henze'nin adından
da söz etmektedir.
Nasıl mı? Şöyle:
- "Paul Henze, ClA'nın Türkiye'deki irtibat heyeti başkanı. Ne
zamana kadar? 1977 Şubatı'na kadar"
Paul Henze'nin Kafkas tarihine katkısı, sadece "Central Asian
Survey" Dergisi'nde 1983 yılında yayınlanan ve 1984 yılında
ODTÜ'de basılan dergileriyle kalmamaktadır. O çok daha önce
başlamıştır katkılarına.
1950 yılında Münih'te kurulan Institute for the Study of The
USSR (Sovyetler Birliğini Araştırma Enstitüsünün) bir yayını
olan The Caucasian Revievv'da da çalışmalarını yayınlamıştır.
(Paul B.Henze, "Un-revvriting" History-The Shamil Problem,
sayı 6 yıl 1958)
Kafkas tarihine kimler katkıda bulunmuş; 1950'lerde Sovyetler
Birliği'ni Araştırma Enstitüsü, 1983'lerde "Central Asian
Survey" Dergisi ve 1984'de ODTÜ Asya-Afrika Araştırmalar
Grubu.
Amaç Nedir?
Tercüman Gazetesi'nden Beşir Ayvazoğlu "Marmara Üniversitesi
Türklük Araştırmaları ve Uygulama Merkezi" tarafından
düzenlenen "Dünyada ve Türkiye'de Türklük Araştırmaları"
konulu sempozyumda dikkate değer bir tebliğ sunan Prof. Dr.
Alexandre Bennigsen'le Sovyetler Birliği'ndeki Türk ve
Müslüman toplumları hakkında konuşur. (Ayvazoğlu "Sizce Batı,
Müslümanları Sovyetler Birliği'nin yumuşak karnı olarak mı
görüyor" diye sorar. Benningsen ise "Bu yumuşak karın meselesi
bundan on yıl öncesine kadar yoktu. Fakat bu görüş aydınlarda
değilse de politikacılarda güçlenmektedir" der. Kısacası amaç,
Sovyet rejimini Müslüman halklarla birlikte devirmektir. (5)
Cumhuriyet Gazetesi'nden Uğur Mumcu'da bir yazısında;
''Amerika dışı araştırmalar yapılmış, ünlü Amerikan dergileri
bu konuları işlemişler, CIA görevlileri de, bu konuda yayınlar
yapmışlardır. Bu araştırmaların bir tanesi de Türk hasmında
yayınlanmıştır." der (6) ve Türkiye'nin Sovyetler
Birliği'ndeki Müslüman azınlığın çoğunluğa dönüşmesi ve daha
sonra da Sovyetlerin Müslümanlar tarafından devrilmesi gibi
bir "hayal" içinde olmadığını belirtir. Bu "hayal" yıllarca
Kuzey Kafkasyalılara öğütlendi ve Kafkas tarihine CIA katkısı
bu "hayal" doğrultusunda gerçekleşti. 1950'lerde, soğuk savaş
döneminde, Kafkas tarihi bu etkilerle yazıldı.
Görülüyor ki, Kafkas tarihine yapılan bu katkılar pragmatik
tarih anlayışının ürünleridir. Oysa günümüzde bu anlayış
yerini bilimsel tarih anlayışına, tarih bilimine bırakmıştır.
Tarihimizin somut olgular temel alınarak bilimsel bir
yaklaşımla ele alınması, 1950'lerde "Institute of the Study of
The USSR" tarafından günümüzde de "Central Asian Survey" ve
"ODTÜ Asya-Afrika Araştırmaları Grubu vb." tarafından yapılan
katkılardan arındırılması, önümüzde bir görev olarak
durmaktadır.
1950'lerde yazılanların 1984'de tekrarlanması bu görevin
önemini de arttırmaktadır.
DİPNOTLAR:
1) Nokta, 22 Haziran 1986 Yıl 4 Sayı 24
2) Milliyet, Teoman Erci, Teleks, Casus mu, Çığırtkan
mı?. 8 Ekim 1984
3) Nokta, 30 Kasım İ9S6, Yıl 4 Sayı 47
4) Milliyet, orsan öy,nen, Politika Kazanı, CIA Gülünün
Adı... Kasım 1986
5) Tercüman, Beşir Ayvazoğlu, Haftanın Sohbeti, 11 Ocak
1987
6) Cumhuriyet, Uğur Mumcu, Gözlem, Moskova Gezisi
18 Temmuz 1986
- 19. Yüzyıl Seyyahlarına göre Orta Kafkaslarda Din
Yazan: Mary L.Henze Çeviri: Prof. Dr. Ahmet E.Uysal Yayın
No.ll
- Marks'ın Ruslar ve Müslümanlar hakkında
yazdıklarından seçmeler Yazan: Paul B.Hertze Çeviri: Prof Dr.
Yakup Tekin Kıtrat Yayın No: 12
- Kafkaslarda Ateş ve Kılıç 19. Yüzyılda Kuzey Kafkasya
Dağ Köylülerinin Direnişi Yazan: Paul H. Ilenzc Çeviren: Akın
Kösctorun Yayın No: 18
- Kafkaslarda Müslüman Gerilla Savaşı (1918—1928)
Yazan: Ale.yandre Benningsen Çeviren: Akın Kösctorun Yayın No |
|
|
|
|
|
|
|
|