|
|
................... |
|
................... |
ÇERKESLERE İLİŞKİN BELGELER
|
GHUNEKHO Savsır Özbay |
|
|
................... |
|
|
Çerkeslerin sürgünün
etkileri günümüze değin devam etmesine karşın ne yazık
ki bizler bunun farkında değiliz. Bu nedenle de
geçmişi geleceğimize taşırken zorlanıyoruz. Göçle
ilgili bir çok belge kayıtlarda bulunuyor. Bu
belgelerin çoğu Osmanlı, İngiliz, Fransızlara ait
olanlardır. Ne yazık ki Rusların bizimle ilgili
belgelerine ulaşamıyoruz.
Elimizdeki
belgelerin fotokopileri Haziran 1980 tarihinde Ankara
Derneği’ne babam GHUNEKHO K.Özbay tarafından
bırakılmıştı. Daha sonraları bu belgelerin bir kısmı
Ürdün üzerinden yayınlandı ama halkımıza ulaşmadı. Bu
nedenle göçle ilgili belge ve dokümanları tekrar
sizlere ulaştırmak istiyorum. Çünkü, anavatan
toprakları için atalarımızın çektiği, çektirildiği
acıların hepimiz tarafından bilinmesi gerekir.
1) 1870 Tarihli Ermeni bildirisi
Madde -7: Kürtler ve son zamanlarda Çerkesler, illerde
halkı rahatsız, aynı zamanda hükümetin hazinesine
zarar veriyorlar. Asker vermiyorlar. Halbuki diğer
halk hem silahsız, hem de devletin vergilerine boyun
eğerler ya bunların ellerindeki silahlar toplanmalı
veya diğer halka silah verilmelidir. (Tarihte
Ermeniler ve Ermeni meselesi, Belge yayınları, 1976,
İstanbul)
2) 13 Mart 1878 Tarihli
Osmanlı-Rus Antlaşması
Madde -3:
Ermenistan’dan Rusya askerlerinin istilası altında
bulunup yüce devletimize verilmesi gereken yerlerin
boşaltılması, oralarda iki devletin dostane
münasebetlerine zararlı karışıklıklara yer
verilebileceğinden yüce devletimiz Ermenilerin
barındığı eyaletlerde mahalli menfaatlerin
gerektirdiği ıslahat ve düzenlemeyi vakit
kaybetmemeksizin yapmayı ve Ermenilerin Kürtlere ve
Çerkeslere karşı ehemmiyetini sağlamayı garanti eder.
(Yukarıdaki eser, Sh.209)
3) 1878 Berlin
Antlaşması
Madde -22: Bu il için Avrupa’da
şimdiki jandarma şeklinde derhal düzenli kuvvetli bir
zabıta örgütü lazımdır. Bunların adeta ihtiyacıyla
uygun bulunacak halkın eğitim görmüş tabakasından
Türk-İslam, diğer yarısı Ermeni olarak alınacak.
Kendilerine yeterli ve düzenli aylık verilecek. Bu
yeni zabıta örgütü içine Çerkes-Kürt gibi vahşi
milletlerden kimse alınmamalı ve şimdiki zaptiyelerle
bunların büyük, küçük subayları devamlı yolsuzluklara
alışmış, iş bilmez yeteneksiz, jandarmaya alınmayacak
insanlar oldukları için bu örgüte sokulmamalıdır.
(Aynı eser, Sh.278)
4) 1878 Berlin
Antlaşması
Madde -41: Her yerde izinsiz ve
teminatsız olarak serbestçe silah taşıyan Kürt ve
Çerkeslerin silahlarının alınması ve uygar
milletlerdeki usule uyularak kendilerinde bütün beylik
(Devletten) silahlarının alınması, aksi taktirde
Ermenilere silah verilerek hayatlarını, mallarını,
namuslarının korunmasına izin verilmesi. (Aynı eser,
Sh.281)
Çerkeslerin 1864’ten sonra Anadolu’ya
yerleşmeleriyle başlayan olayların Ermenilerin bize
yaklaşım ve bakışlarını yansıtmak istedim. Yeni belge
ve dokümanlarla birlikte olmak dileğiyle… |
|
|
|
|
|
|
|
|