Nalçik’te sadece Adige ulusunu değil dünyayıyda ilgilendiren
bu sorun üzerine bir araya geldiler. Toplantı katılımcıları
arasında Türkiye, Almanya, Ürdün, İsrail ve diğer ülkelerden
gelen temsilciler vardı. Petersburg, Karaçay-Çerkessk, Adigey
Cumhuriyeti, Kabardey-Balkar ve diğer bölglerden gelen
temsilcilerde bulunuyordu. Suriye'ye hayır yardımında bulunmak
üzere düzenlenen Telemaraton'u Kabardey-Balkar Cumhuriyeti
televizyonunda beş saat canlı yayında verdiler.
Nalçik’teki büyük konser salonunda toplantı başlamadan önce
katılımcılarla yaptığımız sohbetlerde pek çok şey duyduk.
Adige Cumhuriyeti Ulusal İşler Yurtdışında Yaşayan Soyaşlar ve
Basından Sorumlu Komite Başkanı ŞHALAHO Asker Kabardey-Balkar
Cumhuriyeti hükümeti kurumları çalışanları ile yurt dışından
gelen soydaşlarımızla konuştu.
Adigey'den toplantıya katılanlar hemen tanınıyorlardı. LAMIKO
Eduard'ın tuttuğu Adige bayrağının altındalar. Ünlü yazar
MEŞBAŞ'E İshak'ı da Uluslarası Adige Xasesi (DÇB)
toplantısı katılımcıları iyi tanıyorlar. Avrupa’daki Adige
Xaselerinin Thamatesi Almanya’dan gelmiş olan TAMZEKO Faruk,
Türkiye’deki Xaselerin Thamatesi ŞIĞELIĞO Vacid ve diğerleri
toplantıya önem veriyorlar, görüşlerini birbirlerine
aktarıyorlar. 2012 yılı Ağustos ayında Suriye’de karışıklıklar
başlamıştı. Savaşta yaşlı, çocuk, suçsuz sivil halktan
insanlar ölüyorlar. Suriye’de 100 binden fazla Adige yaşıyor.
Uluslarası Adige Xase Başkanı SEHUREKO Havtıy'in toplantıda
belirttiğine gibi, biz Adigelerde zor duruma düşenlere yardım
etmek iyi bir gelenek oldu. Rusya Federasyonu Başkanı V. Putin
var olan hukuki normlar çerçevesinde Suriye’deki savaşın
durudurulmasına yönelik liderlerle akıl dolu görüşmeler
yapmaya çalışıyor. Suriye’ye insani yardım etmeye Uluslarası
Adige Xasesi'de çalışıyor.
Uluslarası Adige Xasesi Yönetim Kurulu’nun 18 Mayıs’ta
Mıyekuape'de yaptığı olağan toplantıda aldığı kararlar
doğrultusunda Uluslarası Adige Xasesi'nin
Nalçik’teki
toplantısında yardım toplamak üzere telemaroton
gerçekleştirildi. Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Parlementosu
Başkanı HESENE Ruslan Telemaraton ve Uluslarası Adige Xasesi
toplantısında konuşma yaptı. Cumhuriyet Başkanı Arsen
Kanoko'nun Suriye’de yaşayan soydaşlarımızın
sorunlarının daha iyileştirilmesi için uğraştığını belirtti.
Sadece Kafkasya bölgesinde olmamak kaydıyla soydaşlarımızn
yaşadıkları ülkelerde de ünlü olan MEŞBAŞ’E İshak'ın
toplantıda yaptığı konuşmadan memnun kaldık. Dinleyicilerde
onun söylediklerini onayladılar, alkışlarla konuşması sık sık
bölündü. Adigelerin tarihi topraklarında yaşadıkları, Şaçe’de
(Soçi) yapılacak olimpiyat oyunları kültürel programında
Adigelerin nasıl olursa olsun katılmaları ile
yetinemeyeceğimizi MEŞBAŞ’E İshak açık bir dille anlattı.
Olimpiyatların açılış, kapanış törenlerinde Adigeler ayrıntılı
bir şekilde yar alarak ön plana çıkmalılar.
MEŞBAŞ’E İshak'ın Rus-Kafkas savaşları hakkında yazdığı
kitaplarda bu gün Suriye’de yaşanan zorlukları görmek mümkün.
Yazar ileri görüşlüydü, Suriye’deki soydaşlarımızın geriye
dönüşlerinin sağlanmasının basit bir iş olmadığını
yöneticilere söylüyordu.
Çeşitli görüş ve çıkarsamalar...
Yukarıda adlarını andığımız ŞIĞELIĞO Vacid, TAMZEKO Faruk,
cumhuriyetimizden toplantıya katılan BEĞUŞE Adam, MEŞFEŞ'U
Necdet, Ürdün Adige Xasesi thamatesi KARDEN Samir vd. bakış
açıları-görüşleri tam anlamı ile örtüşmüyorduysa da
ortak bir düşünceleri vardı; Suriye’den soydaşlarımızın
getirilmesi ve yardım edilmesi gerekiyor.
Bu sorunun çözümlenmesi için devletin bir yaklaşımı olmadan
olmaz. Suriye’den ve yurtdışından gelenlerin anlattıkları
şeyler insanın yüreğini sızlatıyor. Suriye’de sürmekte olan
savaşta 100 kadar Adige canını yitirdi. Köyleri yakıp
yıkıyorlar yaşayacak eve dahi sahip olmayan pek çok kişi var.
Suriye’den ayrılabilmek için gereken evrakları hazırlamaları
da zor oluyor. Bunun için gereken paraya sahip olmayanları da
pek çok kişi. Uzun yıllar boyunca elde ettikleri mülkler ya
yanıp yıkılıyor ya da yağmacılarca yağmalanıyor.
İsrail'den gelmiş olan JAJIY Beçrey toplantıya böyle kalabalık
bir katılımın ol masının milletimizin bir arada durabilmeyi
becerebildiğini dünyaya gösterir olduğunun önemine değindi.
Toplantıda Adigey'de yapılan yardım çalışmalarınada değinildi.
Kosova’daki Adigelerin geri getirilmesinde
cumhuriyetimiz Rusya yöneticileri ile biraraya gelerek konuyu
çözümlemişdi.
Toplantıya da katılan, Kosova'dan soydaşlarımızın
getirilmesinde aktif ve yararlı çalışmaları olan
cumhuriyetimizden toplantıya katılan gruba başkanlık yapan
ÇEMIFO Gazi'den de bahsedildi. Suriye’deki Adigelerin vatana
geri getirilmeleri için Rusya Federasyonu vatandaşlığı elde
etmelerinde, kısa bir sürede ihtiyaç duydukları belgelerin
hazırlanmasında var olan kanuni normların uygulanabilir
niteliklerde olması gerekiyor. Pek çok çıkış yolu bulunabilir
fakat bu çıkış yollarını düzenleyecek olanlar halktan insanlar
değil. Toplantıda söylendiği gibi kardeş cumhuriyetlerin
başkanları Suriye’deki karışıklıklardan dolayı kaygı
duyuyorlar, gerçekleştirdikleri şeylerde az değil. Bu gün ise
başlanmış bu işlerin nasıl ilerletileceği konusunda
düşünüyorlar.
Petersburg’ta kurulmuş olan Adige Xase'nin temsilcisi Adige
Cumhuriyeti Onursal santçısı Ç'IÇ' Sofe toplantıda
duyduklarını soydaşlarımıza ileteceğini söyledi.
Telemaroton'u düzenleyenler arasında yer alan ÇUMAKO Fatim
etkinliğe çok sayıda sanatçının katılmış olmasından memnun
olduğunu belirtti. Kabardey-Balkar ve Adige Cumhuriyeti
onursal sanatçısı THAĞELIC Svetlane sahneye çıkmadan önce
onunlada görüştük.
Adige ulusunun birliğinin dahada pekiştiğini, milli bilincin
çoğaldığını biz Adigeler görüyoruz, bütün sanatçılar olarak
bizde yardımcı olmak istiyoruz dedi.
THAĞELIC Svetlane; 'Gelenek-göreneklerimiz yüreklerimizde,
Suriye’deki Adigelere yardım etmek istediğimizi şarkılarımızla
gösteriyoruz' dedi.
Devlet kurumları çalışanları, Sivil toplum kuruluşları
temsilcileri, halktan insanlar yardım telemaroton'una
katıldılar toplanan paralar Suriyede yaşamakta olan Adigeler
ve vatana geri dönenler için harcanacak.
Toplantıda alınan kararlara bazı şeylerde ilave edilecek.
Gelecekte Suriye’ye yapılan yardımın devlet işi olması
sağlanarak soydaşlarımızın barış içinde yaşamalarının
sağlanması içinde çaba vermeye devam edilecek.
|