Adigey’in Başkanı THAKUŞINE Aslan’ın Uluslarası Münazara
Kulübü ’’Valdai’’nin 10. toplantısında yer alan ’’Çeşitli
Bölgeler’’ isimli konfrans oturumunda yaptığı sunum.
Bu toplantıya katılan saygıdeğer katılımcılar!
Her şeyden önce uluslarası münazara kulübü ’’Valdai’’nin
toplantısına katılmam için beni davet eden organizatörlere
karşı olan memnuniyetimi bildirmek istiyorum. Bence, Adigey
Cumhuriyeti’nin temsilcisi olmam hasebiyle, bu bölgenin devlet
başkanlığını yürüttüğüm sırada edindiğim tecrübeleri sizlerle
paylaşmamda ve gelecektede umut verici faydalara sahip şeyleri
sizlerle ortaya koymamız için bu etkinliğin iyi bir olanak
olduğunu düşünüyorum.
Rusya Federasyonu Başkanı Vlademir Putin'in yakınlarda verdiği
bir demecinde ortaya koyduğu gibi; Kuzey Kafkasa’ya bölgesi
'büyük önemi olan bir bölge, tarihten beri Rusya’nın güvenliği
için bu bölgenin birincil dreceden önemi var. Kuzey Kafkasya
tarihi ve kültürel anlamda benzersiz niteliklere sahip.
Kafkasya’da yaşayanlarda gördüğümüz eski çağlardan başlayan
kültürleri, Rusya-Kafkasya tarihine iki belirteçle etki koydu.
Her şeyden önce ilk olarak bölgenin kültürünün diğer
bölgelerden farklı olmasıdır. İkincisi ise Kafkasya’da yaşayan
halkların kavrayış ve yaşamlarının eski çağlardan başlayan
gelenek görenekleri ile çağdaş yeni başlangıçlarla ilişkili de
olması ve bunların birlikteliğidir.
Bunlardan kaynaklanarak Kuzey Kafkasya’daki devlet-politika
yapılanması diğer bölgelerle benzersiz yaklaşımlar
geliştirilmesini-bulunmasını gerekli kılıyor. Bu
yaklaşımların, milletlerin yaşadıkları yerler ve kültürel
belirgin belirteçlerini gözönüne alan yapıya sahip olması
gerekiyor. Dünyanın farklı güçlerinin 'benzersizlikleri'
diğerlerinden farklı olduğu şeyleri kullanarak jeopolitik
açıdan Rusya’ya daha fazla baskı yapmaları için. Bu yönde
basında 'Çerkes sorunu' olarak bahsedilen şeyin hep
kullanılıyor olması örnek gösterilebilir.
Kuzey Kafkasya’da yaşayan ulusların birlikte çalışmaları,
birbirleri ile ilişkileri neticesinde sosyo-kültürel farklı
enstitüler oluştular, bunların kökeni ulusal diplomasi ve
herkesin ortak olarak sahip olduğu yararlardır. Bunlarda
çağdaş toplum büyük tecrübe elde etti. Bunlar; farklı insan
toplumlarının dünyaya bakış açılarının örtüşmesi, farklı
uluslar ve çeşitli dinlere tabi olanların anlaşı içinde
olmaları, benzemezliklerin yaşamın kendisi ile ortaya
çıktığının kavranmış olması gibidir. Bu çerçevede birinin
diğerine güvenmesi, yardım etmesi, birbirlerine gidişmeleri,
bir arada çalışmaları ve diğerleri sayılabilir. Bu konuların
üzerinde fazla söz söylemeden direk belirtebileceğim şey, bu
yaklaşım sayesinde günümüzde Adigey'in Kafkasya’nın barış
bölgesi olduğudur. Biz barışa değer veriyoruz, çünkü,
cumhuriyetimizde bulunan toplumsal politik stabilizasyon bir
bütün olarak burada yaşayanların akılları sayesinde ortaya
çıktı.
’’Biz – Rusya’nın insanıyız’’ şeklindeki bakış açısının daha
kuvvetli yaşamda yer alması için, aynı zamanda bunun
insanlarca kavranması, dünyaya bakış açıları içinde yer alması
için bölgenin elindeki imkanları daha düzgün kullanmasının
gerektiğine inanıyorum. Ülkemiz ve bölgelerin politikasının
üzerinde yapılanması gereken şey her milletin kültürünün
muhafazası ve 'çok sayıdaki farklılığın birlikteliğinin' daha
da pekiştirilmesidir. Bu günkü insanlar arasında günümüze
uymayan yaklaşımlar içerisinde 'geçmiş dönemin
gelenek-usullerine dönelim' veya tam tersine 'geçmişin
gelenek-usullerinden tamamen kurtulalım' diyenlere destek
olmak mümkün değildir.
Şimdi, Kuzey Kafkasya’nın sosyal ekonomik kalkınmasına dair de
birkaç şey söyleyeyim. Kuzey Kafkasya’da yaşayanların sosyal
ekonomik yaşantılarını düzene-rayına koymak, yaşamlarını daha
iyi kılmak için bölge ekonomik sektörlerinin
güçlendirilmesinin büyük önemi var. Sosyo-ekonomik kalkınmada
her şeyden daha önemli olan, bölgelerin ellerindeki
olanaklardan yola çıkarak, ekonomik durumları da göz önüne
alınarak kalkınması için çalışılmasıdır. Kuzey Kafkasya
bölgelerinin ekonomisinin yenilenmesi hızlı bir şekilde
gerçekleştirilebilir, özellikle tarımsal ekonomi ile inşaat
sektöründe bu sözkonusudur. Turizm-dinlence alanına yönelik
projelerin gerçekleştirilenlerinin ortaya çıkardığı
sorumluluklarla kıyaslandığında bunların da ayağa kaldırılması
gerekiyor. Üzerinde konuşmayı dahi gerektirmeyen bir diğer
husus ise bu sosyo-ekonomik kalkınmayı sağlamak amaçlı
programları oluşturan kişilerin en çok gençler ve kadınların
çalışacağı sektörlere yönelik yatırımları ön plana
almalarıdır.
Konuşmamı bitireceğim şu sırada şunu da belirtmek istiyorum,
hepimizin ortak evi olan Rusya'nın gelecekte başına
geleceklerden biz politikacılar dışında bilimadamlarınında
büyük önemi vardır. Onların sözlerinin yapılanmayı sağlayacak
büyük güçleri olmasının yanısıra dağılmayı sağlayacakta gücü
vardır. Bütün bunlardan yola çıkarak birincil vazifemiz;
Rusya'da yaşayan pek çok farklı ulusun zengin kültürlerinin
muhafazası ve aralarındaki birliğin pekiştirilmesi yönünde
elimizdeki bütün olanakları kullanmaktır.
Kuzey Kafkasya’ya yönelik söyleyecek olursak, Rusya’nın en
güzel bölgelerinden, en muntazamlarından olması için hepimiz
güçlerimizi birleştirelim.
Beni dinlediğiniz için teşekkür ediyorum.
Adigey'in Başkanı konuşmasını bitirdiğinde, ona birtakım
sorular sordular. Konferans katılımcıları THAKUŞINE
Aslan'ın bölgelerin
ekonomilerinin Federal Merkez’e çok bağlı olması hakkındaki
görüşlerini öğrenmek istediler.
-
Sorunuz karşısında hayrete düşmüyorum. Kuzey Kafkasya’nın
maddi yardıma bağlı olduğunu basın bıkmamacasına dile
getiriyor. Bu arada Rusya’nın bütün bölgelerine bütçe
transferleri yapıldığını da belirtmekte fayda var, aynı
zamanda doner bölgeler olarak isimlendirilenlerinde bu
kapsamda olduğunu söylemeli. Örneğin Güney Federal
Okrugu'nunda bütün bölgeleri maddi yardıma bağlılar. Adigey
son üç finansal yılın değerlendirmelerine göre bütçesinin
yüzde yirmisini kendisi karşılarken bu oranı yüzde 60'a
çıkartan 43 bölge arasına girdi. Bu arada şunu da belirtmekte
fayda var, Güney Federal Okruğu'na bağlı olan, komşumuz
Astrahan ve Rostov diyarları ile Krasnodar eyaleti de bu
grupta yer alıyor.
Adigey'in maddi yardım almayan bölgeler arasına giremeyecek
oluşunun da belirgin sebepleri var. Cumhuriyetimiz tarımsal
bölgeler arasında yer alıyor, bütçemizi sağlayan şeyler,
tarımsal üretim ve gıda işleyen tesisler, hayvancılık ve
tarımsal ürün yetiştirimi. Bu arada cumhuriyetimizin
demografik yapısına da değinmek gerekiyor; nüfusumuzun
çalışabilecek kesimi sadece yüzde 25'i, diğerleri ya emekliler
ya da öğrenciler. Doğru, bazı şeyleri başardık; bu son
yıllarda cumhuriyetimize yapılan yardımı yüzde 61'den yüzde
47'ye gerilettik.
Adigey'in başkanının belirttiğine göre, bütçelere yönelik
anlaşmazlıkların, sorunların düzeltilmesinin, Kuzey
Kafkasya'da toplumsal politik stabilizasyon, farklı
dinlerin mensuplarının arasında anlaşı olması, barış
içerisinde bir yaşamın tesisi için devlet politikasına bağlı
en önemli ve zamanı gelmiş sorumluluklardandır. Bu gün
itibariyle bütçe ilişkilerindeki sistem ülkedeki fedeeralizmin
ilkeleri ve ülkenin kalkınması için düşünülen uzun vadeli
stratejilere yeterli derecede uyum göstermiyor. Bölge
bütçelerine özellikle yerel yönetim bütçelerine pek çok
sorumluluk yıkılmış oldu, var olan federal kanunlar, mülken
gelir olarak yeterli yapıya sahip olmamalarına rağmen bu
sorumlulukları onlara yıkıyorlar. Gelenekselleştiği üzere
bölgelerin harcamalarının büyük çoğunluğu bütçesel olarak
maaşlara, merkezden belirlenen normlara göre belirli kurallara
bağlanan kurumlara vermesi gereken maddiyatla alakalı.Başkan
bu konuya ilişkin olarak günümüz itibari ile alınan vergi ve
bütçe kanunlarında değişimler yapılması gerektiğini belirterek
bunun yanısıra bazı devlet kurumlarının yetki ve
sorumluluklarının belirginleştirilmesi gerektiğini de söyledi.
Bütçelerin eşit şartlara kavuşturulması için metodolojinin
daha düzgünleştirilmesi çağdaş hale getirilmesi gerekiyor ve
aynı zamanda bütçeler arasındaki ilişkilerinde geliştirilmesi
kesinlikle ihtiyaçtır.
- Kuzey Kafkasya’daki bütün cumhuriyetlerde bütçenin yeterli
gelmediği konusuna kanaat getirmeliyiz, bunun yanısıra
bölgelerin topladıkları vergilerin yapmak zorunda oldukları
harcamalardan çok daha az olduğunu göz önüne almalıyız. Aynı
gelir, doğal zenginlik ve ekonomileri yine aynı gelişmişlikte
olan bölgelere salınan mülkün farklı farklı olduğunu da
belirtmeliyiz. Düzen oluşturma konusunda bunun çalışmak
şevkini kırıcı olduğunu da THAKUŞINE
Aslan dile getirdiği
kendi bakış açısında belirtti.
Adigey'in Başkanı THAKUŞINE Aslan'a
cumhuriyetin rüşvet ve yolsuzluk anlamında durumu hakkında da
soru soruldu.
- Bizim durumumuz Rusya'nın hazırdaki durumu gibi.
Rüşvet-yolsuzluk en çok konut komünal hizmetlerinde, mal -mülk
işlerinde, çalışmaların çözümlenmesinde, evrak işlemlerinde,
federal ve yerel devlet siparişi işlerin yürütülmesinde, aynı
zamanda arazi paylaşım ve dağıtımı işlemlerinde
gerçekleştiriliyor. Sağlık sektörü ve eğitim kurumlarını da
belirtmek mümkün. Geçen yıl cumhuriyet mahkemelerinde bu türde
işlenmiş suçlara ilişkin 26 soruşturma ele alındı. Hiç
durmadan bu büyük soruna karşı önlemler içeren çalışmalarda
bulunuyoruz, kanunları çağa uygun hale getiriyoruz, bütçe
konusunda da aynı şekilde iyileştirmelerde bulunuyoruz.
Yaşamsal alanlardaki rüşvet ve yolsuzlukların
azaltılması için 2015 yılına kadar pek çok alanı kapsayan 10
merkez açacağız, bunlardan iki tanesi bu yıl sonuna kadar
Mıyekuape kentinde açılacak. Günümüz itibariyle devlet ve
yerel yönetimlerdeki böylesi konuları çözümlemeye yönelik
sadece bir merkezimiz var ve o da başkentimizde.
Adigey Başkanı THAKUŞINE Aslan'a
göreve alınmalarda, kadrolarda cumhuriyette akrabalık-hısımlık
ilişkilerinin konumu hakkında da soru soruldu.
- Büyük çoğunluğun düşüncesine göre Kuzey Kafkasya’da makam ve
kadroların akarabalık-hısımlık ilişkilerine göre dağıtıldığı
kanaati var. Bütün Kuzey Kafkasya hakkında konuşmayacağım,
fakat ben kendi çalışma takımımı yeteneklerine göre seçiyorum.
Örneğin geçtiğimiz hafta içerisinde kadrolarda değişiklik
yapan kararnameler üzerine çalıştık. Aleksey Petrusenke'yi
Mıyekuape rayonu idarecisi olarak atadık, cumhuriyetimizde en
çok yatırım çeken rayonlar arasında bu rayon yer alıyor,
uluslarası öneme sahip olarak inşa edilecek olan Leğo-Nake
turistik tesisleri de bu bölgede. Adigey'in başbakan
yardımcısı, cumhuriyetin kurulduğu yıllardan başlayarak ilk
defa bir bayan yapıldı. Natalya Şirokova, son beş yıldır
cumhuriyet Çalışma ve Sosyal Kalkınma Bakanlığı
vazifesini yerine getiriyordu. Yeni atandığı bu yöneticilik
makamında da elde ettiği bu tecrübelerin ışığında faydalı
çalışmalar yapacağına güveniyorum. Bu arada son yıllarda
Adigey'de idareci olanlar arasında gençlerin sayısının
arttığını da söylemekte fayda görüyorum, bu çok iyi bir şey.
Yakınlarda yapılan yerel yönetim seçimleri hakkında da soru
soruldu; 8 eylülde yapılan seçimlerin daha öncekilerden farklı
olup olmadığı soruldu.
THAKUŞINE Aslan; 'Seçim
kampanyasına 20 partiden 526 aday seçimlere katıldı. 30
kişiden oluşan Mıyekuape Halk Meclisi Milletvekilliği’ne 444
kişi aday oldu. Hiçbir politik parti ve hareket, hiç bir
ihlalde bulunmadan seçime katıldı. Bu, cumhuriyette demokrasi
ile alakalı etkinliklerin geliştiğini ve yüksek bir seviyede
yaşama geçirildiğinin göstergesidir.' dedi.
|