Krasnodar eyaleti bu yakınlarda yurt dışında yaşayan
soydaşlarımızın temsilcilerinden oluşan büyük bir grubu
ağırladı. Üç gün süresince eski topraklarında bulunanların
gezisi Şaçe'de yapılan toplantı ile sona erdi
Kabardey-Balkar Cumhuriyeti (KBC) Devlet Üniversitesi Rektörü
Prof. KARAMURZE Barasbiy; 'Yurt dışında yaşayan her Adige,
Kafkasya’ya, daha çok da Karadeniz sahiline özellikle Soçi’ye
gitmeyi arzuluyor. Dünyaya dağılmış olan Adigelerin burası
tarihi toprakları, bu yüzden buraya gelen herkesin yüreğinden
geçirdiği şeyleri anlamak mümkün. Onların, el yurduna düşmüş
olan dedelerinin babaları öz topraklarını bir daha, bir
kerecik bile olsa görmeyi çok arzuladılar. Fakat bu, Rusya’ya
özgürce gelmek, günümüz eğitiminden faydalanmak, soydaşları
ile ekonomik ve kültürel ilişkiler kurmak ve geliştirmek
imkanına sahip olanlara nasip oldu.' dedi.
Böylesi tarihi öneme sahip etkinliğin organizatörlüğünü ise
Karamurze'nin yöneticisi olduğu Kabardey-Balkar Devlet
Üniversitesi yaptı. Krasnodar eyaletine ilk defa gelen,
yurtdışında yaşayan Adigeleri temsil eden bu grup yaklaşık
elli kişiden oluşuyordu. Buna vesile olan olayda anlamlı-güzel
bir anma. Bu günlerde KBC Üniversitesi’nin 55.
kuruluş yıldönümü kutlanıyor. Kutlama etkinlikleri
çerçevesinde düzenlenen bu organizasyona yurt dışından gelip
bu okulu bitirenler ve üniversite dostları derneği ön ayak
oldu.
KARAMURZE Barasbiy; 'Krasnodar eyaletine gelen temsilci grubu
içerisinde bilimsel ve sanatsal kesim entellektüel
çevrelerinden, ünlü, toplumsal ve politik şahıslar ve ayrıca
Türkiye, Suriye, Ürdün, Almanya, İsrail, ABD, Birleşik Arap
Emirliği ve Filistin’de yaşayan Adigelerin kurmuş oldukları
Adige Xase ve yardımlaşma dernekleri çalışanlarından bazıları
yer aldı. Bunlar yaşadıkları ülkelerde ve Adigelerin
yaşadıkları ülkelerde saygınlığı olan insanlar. Onların
arasında bizim üniversitemizi bitirmiş olanda çok kişi var, bu
yüzden sadece iyi derecede Adigece değil Rusça da konuşanları,
Rus kültürüne iyi derecede aşina olanları da var.' dedi.
Kuban eyaletinde konuklar sıcak kalplilikle ağırlandılar.
Nerede durdularsa; Yermelhable, Uspensk ve Tuapse rayonlarında
şığu-p'aste (ekmek-tuz) ile karşılandılar.
Amerika’da yaşayan ünlü Adige yazarı NATHO Kadir; 'Krasnodar
eyaletinde yaşayan ulusların kültürlerinin farklılıkları bana
çok ilginç geldi. Bizi şarkı ve danslarla sadece bu bölgede
yaşayan Adigeler değil Ruslar, Ukraynalılar, Beloruslar,
Ermeniler, Rumlar Kazaklar da karşıladı. Hepsi de bize karşı
güleryüzlüydü. Bize karşı gösterdikleri sıcak kalpliliği sözle
ifade etmek mümkün değil. Ben burada pek çok ulusun dostluk,
birlik-dirlik içerisinde yaşadığını, her şeyden önemlisi
birbirlerine büyük saygı gösterdiklerini çok iyi kavradım'
dedi.
Ürdün Adige Yardımlaşma Derneği Başkanı, Ürdün Haşimi Krallığı
Sendikalar Birliği Yöneticisi KARDEN Samir; 'Bizi konuk gibi
karşılamadılar, akrabaları, kardeşleri yanlarına gelmiş gibi
bizleri güleryüzle ağırladılar. Pek çok ulusun temsilcisinin
yaşadığı ülkede, üzerinde çalışılan toplumda barış içerisinde,
kültürünüde muhafaza ederek yaşamanın örneğini pek çok kimse
buradan aldığında büyük faydası geleceğine şüphe duyulmaz.
Evet toplum ve devletin desteği olmadan bütün bunları böyle
düzenlemek imkansız. Akıl dolu politikaya saygı duymak
gerekir.'dedi.
Temsilci grubu Psıfuape rayonunda bir gün geçirdi.
Programlarında 10 kadar etkinlik vardı. Bunlar Ahıntam köyünde
Açumıj ailesi tarafından yapılmış olan etnografya müzesinin,
ikinci dünya savaşında vefat etmiş köylülerinin anıtının,
Kafkas Savaşı’ndan Zarar Görenler Anıtı’nın, Mıgu sülalesinin
anısına Şehekey’de dikilmiş olan obeliksin, rayonda en değer
verilen yerlerin ziyaretiydi. Konuklar Krasnodar eyaletinin en
iyi okullarından olan köy okulunda gördükleri karşısında
memnun kaldılar.
Suriye’de yaşayan Adigelere ait Hayır Derneği Başkanı Ekrem
İshak; 'Kıyı boyu Shapsugh’a gelene kadar, gerçeği söylemek
gerekirse soydaşlarımızın yaşamları hakkında duyduğumuz farklı
şeyler arasında en çok neye inanacağımız bilmiyorduk. Biz ufak
çocuklarına anadillerini öğretmek, milli kültürlerini onlara
aktarmak olanaklarına sahip olmadıklarını böylece aralarında
oturdukları insanlara artık karıştıklarını sanıyorduk.
Gördüğümüz ise bambaşka bir şey. Muntazam köyler, güzel
yollar, Kültür evleri, okullar gördük ve anladık ki Krasnodar
eyaletinde yaşayan diğer uluslar gibi Adigelerinde kendi
kültürlerini muhafaza etmesi için ihtiyaç duydukları her
olanağa sahipler. Kısaca söylemek gerekirse gördüğüm her şey
bana çok ilginç geldi' dedi.
Konuklar uzun zaman Psıfuape Rayonu Ulusal Kültür Merkezi’ne
yaptıkları ziyareti unutamayacaklar. Burada yerel sanat
kollektifleri ile, davet edilmiş olan TLAÇE Albert, BIŞTEKO
Azemet, NEÇES Anjelika gibi sanatçılar büyük bir konser
verdiler. Bu konsere Şaçe (Soçi) belediye başkanı da konukları
selamlamak üzere katıldı.
Konuklar son gün Krasnaya Polyana ve İmeretinski düzlüğündeki
olimpik tesisleri gezdiler. Rusya Federasyonu Hükümeti
Başbakan Yardımcısı Dmitri Kozak, Krasnodar Eyaleti Idari
Yöneticisi Aleksandr Tkaçev, Krasnodar Eyaleti Eyalet
Valisi Baş Yardımcısı HATIVU Cambulat, Şaçe (Soçi) - 2014
Olimpiyat Komitesi Başkanı Dmitri Çernişenke, Şaçe (Soçi)
Belediye Başkanı Anotoliy Pahomov burada temsilcilerle bir
toplantı düzenledi.
Konuklarla olan sohbetinde Dmitri Kozak; 'Rusya
gelenekselleştiği üzere, yurt dışında yaşayan Adigelerin
Kafkasya’daki tarihi vatanları ile olan ilişkilerinin
gelişmesine özen gösteriyor. Buraya gelişiniz ve aramızda olan
görüşmeler ülkemizin böylesi politikalar yürüttüğünün kanıtı.
Biz Adigelere, dostumuz, yaşadıkları ülkeler ile Rusya
arasındaki ilişkilerin geliştirilmesinden fayda görecek,
ekonomik, eğitimsel, toplumsal ve kültürel farklı projelerde
bize fayda sağlayacak insanlar olarak bakıyoruz'dedi.
Toplantı esnasında Aleksandr Tkaçev; 'Kuban bölgesinde büyük
eyalet programları yürütülüyor. Bunlar çerçevesinde ulusal
birlikler, kültür ve eğitim merkezlerini destekliyoruz,
onlarca seminer, festival ve çeşitli yarışmalar düzenliyoruz.
Tarihi yerler ve anıtlara özen gösteriyoruz, müzeler
kuruyoruz. Bu minval üzere eyalette yaşayan Adigelere de özen
gösteriyoruz. Benim çalışma arkadaşlarım arasında yer alan
Adigelerle de tanışma olanağı elde ettiniz. Bunlardan birisi
benim birinci yardımcım HATIVU Cambulat. Uzun yıllar içişleri
konusunda AHECAGO Murat yardımcımdı. Üzüntü verici olmakla
birlikte ne yazık ki o aramızdan zamansız ayrıldı, vefat etti.
Adige ulusunu temsil eden pek çok kimse hayatın çeşitli
alanlarında etkin olarak faaliyet gösteriyorlar, onlar
arasında farklı statülerdeki milletvekilleri, rayon ve belde
yöneticileri, Adige işadamları ve akşama kadar benzer pek çok
örnek dile getirmek mümkün. Özellikle belirtmek istediğim ve
memnuniyetimi ifade etmek istediğim şey ise 'Adige Xaseleri,
Armavir, Uspensk rayonu ve Soçi’de bu xaseler kuruldu aktif
olarakta çalışıyorlar. Onlarla olan ilişkilerinizi
bırakmamanızı sizler için uygun görüyorum. Rusya’da söylendiği
gibi 'gelecekte de ailelerimizle de dost olalım'.
Toplantıdaki görüşmelerde en önem verilen konularda açığa
çıktı; -Rusya’nın Suriye olaylarına yaklaşım şeklinin silahlı
çatışmların genişlemesine engel olucu niteliklerde olduğu,
yurt dışında yaşayan Adigelerle tarihi yurtlarında
yaşayanların kültürlerini muhafaza etmeye muvaffak oldukları,
eğitim hususuna dair devlet programlarının gerçekleştirilmesi,
Rusya’nın insanı olanların vize işlerinin kolaylaştırılması
vd. Rusya'nın Soçi’de yapılacak olan kış olimpiyatlarına olan
hazırlıkları konusunda da konuştular.
Dmitri Kozak; 'Adigelerin tarihi ve kültürel mirası Krasnodar
eyaletinin ve aynı zamanda bir bütün olarak ülkenin kültürünün
ayrılmaz bir parçasıdır. Adigeler için Soçi kentinin ne anlama
geldiğini anlayarak bunun ışığında, yapılacak olan olimpiyat
programında Adige kültürünün ayrıntılı olarak layık olduğu
şekilde gösterileceğini söyleyebilirim. Evet, olimpiyatlar
başlamadan gizli olan bu şeyleri dile getirme hakkına sahip
değilim. Bu uluslarası Olimpiyat Komitesi’nin koştuğu
şartlardan birisi, fakat üzerinde az bilgiye sahip olunan bir
hususun üstünü açmam mümkün; burada aramızda da bulunan Soçi
2014 Organize Komitesi Başkanı Dmitri Çernişenke Mıyekuape'de
doğdu, yetişti burada eğitimini tamamladı, sonra Adıgabze’yi
de öğrendi, bu yüzden konuya çok vakıf.' dedi. |