Adige ulusunca öneme haiz çalışmalar Tehutemıkuaye rayonunda
gerçekleştiriliyor. Bu rayonu Suriye’den gelmiş ailelerin
yaşamak için seçtiklerini hatırlatalım. Onların çoğu Penehes'e
yerleştiler. Yaklaşık bir yıldır savaştan çıkıp gelmiş olan
soydaşlarımız burada yaşıyorlar. Köydeki tüm boş evlere
yerleştirildiler. Bunun yanısıra Penehesliler başka büyük bir
çalışmaya da el attılar. Geri dönüp köylerine yerleşmiş olan
ailelere yaşayacakları evler yapıyorlar. Köyün etrafında arazi
ayırıp iki ay önce çalışmaya başladılar. Geri dönmüş olan
soydaşlarımızda maddi olarak inşaatlara katkı sağlıyorlar, köy
xase'side onlara büyük destek veriyor.
Bu minval üzerine Penehes'in yeni bir mahallesi oldu. Kısa bir
süre içerisinde 11 binadan oluşan bir sıra ev ortaya çıktı. Bu
evlerin yer aldığı arazi daha önce çalı-çırpılık, çöplerin
döküldüğü bir yerdi. Daha önce böyle olduğu günümüzde ise akla
gelmeyecek gibi. Penehes'in bağlı olduğu Afıpsıp Beldesi
yöneticisi ÇAÇIHU Ahmet'in belirttiğine göre üç hektar
kadar olan arazi iki hafta içerisinde temizlendi. Çalışmaların
kısa bir süre içerisinde üstesinden gelebildikleri için hem
geri dönmüş soydaşlarımız hem de köylüler memnunlar. Adigeler
birlik olup evleri yaptılar denilsede yeri. Bu yeni mahallede
toplam 16 ev yapılacak.
Önümüzde gerçekleştirmeleri gereken çok şey var fakat önemli
kısmı bitirildi. Köyde yaşayan Suriyeden geri dönmüş olan
soydaşlarımız ve köy xasesi biraraya gelip yeni evleri
yapacakları yeri seçtiler. Evlerin kaba inşaatı tamamlandı
çatıları yapıldı.
Sadece bu köye yeni yerleşenler değil, başka geri dönmüş olan
ailelerde burada evler yapıyorlar. Hepsi geçen yılın yaz
aylarında Suriye'den geri gelmiş olan soydaşlarımız. Ç'EDEKOY
Usame Penehes'e en son yerleşmiş olanlardan. Burada yerleştiği
sadece bir kaç ay oluyor. Geri döndüğünde ilk önce
Mıyekuape'de yaşamaya başlamıştı, sonra Penehes'e göç etti.
Ç'edekoy ailesi Şam'da yaşıyordu. Buna rağmen hem çocuklar hem
ailenin büyükleri kısa sürede köy yaşamına alıştılar.
Karşılaştıkları zorluklardan bir tanesi Rusca’yı bilmiyor
olmaları. Çocuklar dili daha çabuk öğrenirken anne babaları
için bu daha fazla zaman alıyor.
Usame Suriye’deyken finans menejeriydi. Burada da işini devam
ettirmeyi arzuluyor, bu yüzden de rusca öğreniyor. Fakat
günümüzde başladığı ev inşaatında tüm zamanını geçiriyor. Bu
onun için şimdi birincil iş. Ev inşaatına her gün gidiyor,
elinden geldiği şekilde çalışan işçilere yardım ediyor.
Ç'EDEKOY Usame; 'Çocuklar hem hızlı hem de iyi çalışıyorlar.
Arazileri paylaştırdılar, bize ev temellerini attılar. Evlerin
duvarlarını ise bizler yapmaya başladık, bize yardım
edenlerden Allah razı olsun.' diyor.
Ç'edekoyler evin planını istedikleri gibi yaptılar. Mutfak,
yatak odaları, oturma odası evlerinde var. Usame'nin eşi Tujan
eve taşındıklarında neler yapacağını dahi kararlaştırmış.
Bahçelerine çiçek ve ağaçlar dikecekler. Anne-babanın bütün
bunları yapış sebepleri olan çocuklardan birisi okula diğeri
anaokuluna gidiyor. Çocuklardan büyüğü Anas bu yıl Penehes
okulu birinci sınıfına kaydoldu. Okula köylüsü kendisi ile
yaşıt çocuklarla birlikte Adigey'de başladı. Arapça dışında
başka bir dil bilmiyorlardı. Fakat Anas'ın öğretmeninin
belirttiğine göre; Anas hem Adigece hem de Rusca bütün
söyleneneleri anlıyor, dili çabuk öğreniyor. Daha ufak
çocukları Firas'ı ise anaokuluna götürüyorlar.
Köy okulundaki öğrencilerin sayısıda Suriye’den gelmiş
soydaşlarımızın sayesinde arttı. Örneğin Penehes'teki okula
17'si gidiyor. Pseytuk’taki okula ise 8'i gidiyor.
Geri dönmüş olan soydaşlarımıza köyün tüm sakinleri yardımcı
oluyor denilsede yeri var. Herkes farklı bir inşaat malzemesi
getiriyor. Bununla da yetinmiyorlar köy xasesi çalışanları her
gün işlerin ne kadar ilerlediğini kontrol ediyor, ihtiyaç
duyulan şeyleri öğreniyoralr. Tüm köy sakinleri bu Adige işine
iştirak ediyorlar.Tehutemıkuaye rayonunun diğer
yerleşkelerinde yaşayanlar Tevçoj rayonunda olanlarda inşaatta
yardımcı oluyorlar. Adigelerin hepsinin işe el atıp
yurtdışından gelmiş soydaşlarımıza evler yapıp vatanlarında
huzur bulmalarını, burada yeniden kök salmalarını bu ikinci
defa sağlayışları. 15 yıl kadar önce Kosovadan savaş sebebiyle
geri dönmüş olan Adigelere Mafehable kurulmuştu.
Penehesli, Krasnodar Adige Xasesi Thamadesi SEHUTE Asker;
'İnsanlar kendi evlerine taşınırlarsa, kendileri içinde bizler
içinde daha iyi olur. Kendi evleri bahçeleri olacak,
böylece istediklerini yapabilecekler. Ne kadar olmasa
birisinin evinde oturmak zor. Köyümüz delikanlıları evlerin
çatısını yapmak için gerekli olan ahşap malzemeyi satın
aldılar, imece usulü ile çatıları çattılar. Şimdi ihtiyaç
duyduğumuz şey ısıtma için kullanılacak kazanlar, onda da
devletin yardımcı olacağını umuyoruz. Eğer onlarıda bulursak
işi bitireceğiz.' diyor.
Savaştan çıkıp gelmiş olan Adigelere geri döndükleri ilk
günden itibaren her taraftaki tüm Adigeler yardımcı
oluyorlar. Kardeş cumhuriyetlerimizde yaşayanlarında
inşaatlara katkısı olduğunuda Çaçıhu Ahmet belirtti;
'Delikanlının adı Zavudin, Nalçikli, neye ihtiyaç duyduğumuzu
ne gibi konularda yardımcı olabileceğini telefonla arayıp
zordu. Evlerin pencerelerini takmalı, ısıtma düzeneklerini
yerleştirmeliyiz dedim. Onlar pencereleri üstlendiler. 4-5 eve
yetecek kadar pencereyi yaptıracaklarını söyleyip ebatlarını
öğrendiler' dedi.
Soydaşlarımızın evlerinin çabuk bitirilmesi konusunda en çok
acele edenlerden birisi de BAT Aminet. Uzun yıllardır bu sokak
üzerinde sadece onun evi vardı. Kadıncağız şimdi her gün
işlerin ilerleyişi karşısında seviniyor, çünkü artık kendi evi
köyün sınırında değil, pencereden baktığında geceleyin
karanlıkta kalmayacak.
O, inşaat işlerine bakarak; '- Bizi aydınlattılar, aydınlığa
çıkartılar. Bizdenler, bizim milletimizdenler, zor durumda
kalıp gelmiş olanlara yardım etmek lazım, Artık komşularım
olacak diye seviniyorum. Hem mahallemiz hem köyümüz için
uğurlu olsun' diyor.
Soydaşlarımızın daha ziyadesi ile Tehutemıkuaye rayonunda
buluna Shapsugh köylerini seçmelerinin sebebleri var. Bu da
sadece köylülerin ve köy xaselerinin onlara yaklaşım tarzları.
Onlar savaştan çıkmış aileleri yanlarına, köylerindeki boş
evlere yerleştirdiler. Diğer köylerde onlardan örnek alırlarsa
bunun ulusumuza fayda sağlayacağına şüphe yok.
SEHUTE Asker; ' Köy xaseleri yok mu, böylesi işler akıllarına
gelmeli, yurtdışından gelmiş olan soydaşlarımızı çağırmalılar.
Öyle köyler var ki, köydeki evlerin yarısı boş. Halbuki
köylerimizin körleşmeye doğru gitmesi doğru değil'
Ç'EDIKOY Usame daha önceleride atalarının topraklarına geri
dönüp böyle yaşamayı arzuladığını gizlemiyor. Fakat bununla
böyle kısa bir zaman içinde karşılaşacaklarını tahmin
etmiyordu.
Usame; 'Bunları düşünüyorduk, ama geri dönüşü işlerimizi
bitirip emekli olduktan sonrası için düşünüyorduk. O zaman
ufak evler yapıp vatanımızda yaşayacaktık. Ben şahsım adına
geri dönmeyi düşünüyordum. Ama 20 yıl sonra dönmeyi
düşünüyordum' diyor.
Fakat savaş onlara kısa süre içerisinde vatanlarını
buldutturdu. Ellerindeki mal-mülkleri kaybettilerse de
kendileri sağlıklı, kendilerine destek olanların sayesinde
barınacakları evleri de oluyor. Ayrıca her evin arkasında
işleyebilecekleri tarlaları da var. Soydaşlarımızdan bazıları
şimdiden bu tarlalara ağaçlar diktiler. Usame'de ağaç dikecek,
kümes hayvanları ve büyük baş hayvanda beslemeyi düşünüyor. Bu
gün oturduğu evde de tavuklar besliyor. Yazın Suriye’den gelen
her aileye tavuk satın alınmıştı. Bu yüzden Usame evin
yanısıra bahçeye bir kümeste yapıp tavuklarını da getirecek.
Penehes'in yeni mahallesinde yılbaşına varmadan evlerin
kapılarını açmayı planlıyorlar, bu yüzden bütün işleri hızlı
yapmaya çalışıyorlar.
|