Sovyetler Birliği döneminde 12 bin 722 kişi Sovyetler Birliği
Kahramanı ilan edildi. Bunlardan 11 bin 635 kişiye İkinci
Dünya Savaşı esnasında bu isim verildi, bunlardan 87'si
bayandı. 115 kişi iki defa Sovyetler Birliği Kahramanı ünvanı
kazandı. Ünlü pilotlar A.İ. Pokrışkin, İ.N. Kojedub ve
Sovyetler Birliği Mareşali G. K. Jukov üç kez Sovyetler
Birliği Kahramanı oldu.
SSCB Kahramanı Madalyası
SSCB Kahramanları arasında Adigey’de doğup büyümüş veya
yaşamış 51 kişi yer alıyor. Bunlardan 7'si Adige. Bunları dört
grupta ele almak mümkün. İlk grup Adigey’de doğan 27 kişi,
savaş öncesi dönemde Adigey’de yaşayıp Adigey’den askere
alınan 11 kişi, üçüncü grupta Lebape'de doğan Aleksandr
Greskin, Adlerli Martiros Nagyulan gibi Mıyekuape’de eğitim
görenler yer alıyor, dördüncü grupta ise savaş sonrasında
Adigey’e gelip yerleşenler yer alıyor.
Altın yıldızla onurlandıran 29 kişi Mıyekuape'den askere
alındı, bunlardan 11'i Mıyekuape doğumluydu. Krasnogvardeyske
ve Tehutemıkuaye rayonlarından dörder, Tevçoj ve Şevcen
rayonlarının üçer, Cece rayonundan iki, Koşhable ve Mıyekuape
rayonlarından birer kahraman. Günümüzde Lazarevske diye anılan
Shapsugh rayonundan ise iki Adige kahraman çıktı.
Genelde 39 Rus 7 Adige, 2 Ukraynalı, Ermeni, Latış ve
Tatarlardan ise birer kahraman çıktı.
Adigey’den SSCB Kahramanı ünvanı verilen ilk kişi ANDIRHUAYE
Hüseyin. İkincisi ise AÇUMIJ Aydemir. Üçüncüsü ise
Tevçoj rayonundan Mihayir Kornitske. Daha sonra Penehes
köyünden FUTSE Abubeçir'de SSCB kahramanı oldu.
Mıyekuapeli general Nikolay Mihaylov'da Altın Yıldız alan
Adigeylilerdendi.
Adigey İnem doğumlu Astronot Anatolıy Berezovda 1982 yılında
SSCB kahramanı oldu.
Bunların yanısıra havacı Anatolıy Şevkunov, Andrey Danikin,
Aleksandr Vajinske, Aleksey Makarenke, Nikolay İşenke,
İvan Çuçvage, Aleksandr Lavhin, Dmitri Zyuzin, Mikhail
İgnatiyev, Vlademir Tyukov, Martiros Nagulyan, Nikolay İvanov,
Aleksandr Gruzdin SSCB kahramanı oldu.
Taman ve Kırım’daki savaşlarda Aleksey Soroka, Ukrayna’daki
savaşlarda Petr Gredin, Nikolay Spunov, Şatilov Kim, Çeçetko
Nikolay.
Dnyeper nehri yakınlarında yapılan kanlı savaşlarda 2
bin 438 kişi SSCB Kahramanı ilan edildi. Bunlar arasında
Adigeyli altı kişi bulunuyordu: THAĞUŞE İsmail, İvan
Kalimanov, Vasiliy Lazov, GİZATULİN Hamazan, Andrey Toporkov,
Vasiliy Tsvetkov.
Moldavya’da Dnyester nehrinin aşılması esnasında Koşhableli
KOŞ Alıy.
Belerusya’nın işgalden kurtarılması esnasında Aleksandr
Geraskin.
Karelya’daki savaşlarda Dmitri Skvortsov.
Dunay nehri yakınlarındaki savaşlarda Grigoriy Kovalenke.
Tise nehri yakınlarındaki savaşlarda Fyedor Kupin.
Riga'da yapılan savaşta Aleksey Zuykov.
Moonzundske operasyonunda Pavel Çalov.
Visla nehri yakınlarındaki savaşlarda Georgıy Şumakov,
Konstantin Vasilenke.
Polonya’daki savaşlarda Aleksandr Starikovske, NEHAYE Davut,
Petr Stepanenke, Nikolay Kutenke, Nikolay Yudin, Mikhail
Guriyev.
Doğu Prusya’da yapılan savaşlarda Nikolay Silantiyev.
Oder Nehri yakınlarında yapılan savaşlarda Lavrentıy Juravle,
İvan Donski.
Berlin operasyonu esnasında BJIHEKO Kımçerıy, Pavel Koltsov.
Üzücü olmakla birlikte SSCB Kahramanları’nın hepsine zaferi
görmek nasip olmadı. Kahramanlarımızdan 15'i Ukrayna, Kafkas,
Kırım, Polonya ve Almanya’da canlarını teslim ettiler.
Bunlardan 10'u kendilerine SSCB Kahramanı ünvanı verildiğini
görmediler. Savaşın ardından SSCB Kahramanları’ndan 18'i sivil
hayata geçti 18'i ise askeriyede kaldı.
Kıvanç Madalyası;
Kıvanç Madalyası’na layık görülenler SSCB Kahramanları’na
benzetilirler. Kıvanç Madalyası 1943 yılından itibaren
verilmeye başlandı. İkinci Dünya Savaşı esnasında 2 bin 631
kişiye Kıvanç Madalyası verildi. Bunların arasında Adigeyli 13
kişi vardı. Bunlardan 8'i Adigey’de doğdu. 3'ü savaşa
Adigey’den gitti, 2'si ise savaştan sonra Adigey'e gelip
yerleşti.
Kıvanç Madalyası kazananlardan 11'i Rus ve bir Adige ile bir
Ermeni’ydi.
Adigeyden ilk Kıvanç Madalyası’nı kazanan kişi Sergey
Sivikyan'dı. Daha sonra ise İvan Titovda bu madalyayı kazandı.
Cece Rayonundan Leonid Mayborade, Tehutemıkuaye rayonundan
İsidor Bugrimov, Tlevustenhable'den Grigoriy Koşakov,
Koşhable’den Vasiliy Kardaşov'da bu madalyayı kazandılar.
Savaşın bitimi ardından 1946 yılında Adigeyli 5 kişiye bu
madalya verildi; Koşhableli İvan Yampolske, Krasnogvardeyskeli
İvan Yesin, Vasiliy Agiyenke, Mıyekuape Rayonundan
Mikhail Vlasov, Andrey Osipov.
RF Kahramanları
Adigeyli 8 kişi Rusya Federasyonu Kahramanı oldu.
Adigey’den ilk Rusya Federasyonu Kahramanı olan kişi
Tehutemıkuayeden Mezıhe Vlademir.
Adigeyli beş subay; Valdislav Dolonin, Yevgenıy Osokin,
Nikolay Şavalev, Vlademir Semenkov, TSEY Eduard RF Kahramanı
oldu.
Dağıstan’da savşçılarla yapılan çatışmada canını yitiren Artem
Garmaş'ta RF Kahramanı ilan edildi.
Zaman durmadan ilerliyor. SSCB Kahramanları’ndan en son yaşama
veda eden kişi Kazakistan’da yaşayan Pavel Koltsov.
Kıvanç Madalyası sahiplerinden hayatta kalan son kişi ise
Koşakov Mikhail.
Rusya Federasyonu Kahramanları’ndan
Mezıhe Vlademir Moskova’da, TSEY Eduard Mıyekuape'de yaşıyor.
|