|
|
................... |
|
................... |
ABHAZYA |
CircassianCanada |
|
|
................... |
|
................... |
Harita: CircassianCanada
Nüfusu
535.000 kişi (1995)
Yüzölçümü
8.600 km2
Etnik Durum
%18 Abaza, %29 Migrel ve Svan, %10 Gürcü, %14 Rus
%14 Ermeni
Devlet Başkanı
Vladıslav Ardzınba
Başkent
Sohum
Büyük şehirler
Gagra, Gudauta, Gal
Coğrafi konum ve nüfus dağılımı
Abhazya Cumhuriyeti, Kafkas dağlarının ana
bölümünden sahile uzanan, güneyden Karadeniz, batıdan
Psov ve doğudan İngur nehirleri ve Gürcistan ile
sınırlanmış bir ülkedir. Başkenti Sohum, yüzölçümü 8.600
km2'dir. 1991'de yapılan sayıma göre nüfusu, Abhaz
93.000, Gürcü 60.000, Migrel-Laz 155.000, Rus 76.000,
Ermeni 77.000, Svan 25.000, Ukraynalı 15.000, Rum
14.000, Türk 10.000, Estonyalı 1.800 ve diğer uluslar
ise 8.000 kadardır, toplam 535.000 kişidir. Bu sayım
Gürcistan'ın kontrolü altında yapıldığından uzmanlarca
kuşkuyla karşılanmaktadır.
Eğitim ve kültür
Abhazya'da tümüyle Abhazca öğretim yapan Abhaz
ilkokulları dört yıllıktır. Daha sonra gerek orta
öğretimde, gerekse Sohum Abhaz Üniversitesi'nde Abhaz
dil ve edebiyatı dersleri tümüyle Abhazca olarak
yapılmaktadır. Diğer dersler ise Rusça'dır. Bunlardan
başka yine Abhazca olarak çalışan teknik araştırma
kurulları ve okulları, konservatuar, tiyatro, devlet
matbaası ve devlet yayınevleri vardır. Ulusal ozan Edip
Ulya Dimitri ile ulusal öykücü Edip Samson Çenba'nın
yapıtları bazı Avrupa dillerine çevrilmiştir. Bunların
dışında müzik, folklor alanında başarılı çalışmalarıyla
tanınan bir Abhaz Ulusal Dans ve Şarkılar Grubu da
vardır.
Ekonomik potansiyel
Abhazya'da sanayiden çok, başlıca gelir kaynakları
hayvancılık, meyvecilik, orman ürünler ve turizmdir.
Bölgede ağır sanayiye yardımcı olarak kimya endüstrisi
ve zengin maden kömürü işletmeleri gelişmiştir. Ülke bol
manganez ocakları, çeşitli maden filizleri ve tabii
inşaat malzemelerine sahiptir. Aynı zamanda
nehirlerinden de elektrik enerjisi elde edilmektedir.
Ülkenin dağlarını oluşturan kayalar, granit, orfir ve
benzeri oluşumların çeşitleri olmak üzere başlıca
madenleri; altın, (az miktarda) gümüş, simli kurşun,
anti-maun, demir, manganez, nikel, bakır, civa, çinko,
zırnık, kibrit üretimine ilişkin parlayıcı madeni
maddeler, kükürt, maden kömürü, birkaç çeşit mermer,
mutfak tuzu, alçı şap, amyant, yer sakızı, litograf
taşı’dır. Bunlardan ancak, neft, manganez, bakır, maden
kömürü, kükürt önemli miktarda üretim ve ihraç
edilmektedir. Aynı zamanda çok miktarda maden suyu ve
kaplıca kaynakları bulunmaktadır. Deniz sahil
şehirlerinde ve akarsularda yapılan balıkçılık ile deniz
ticaret filosunun ekonomiye önemli katısı vardır.
Gudawta, Sohum ve Ocamçıra'da çaycılık ve narenciye
üretimi halkın başlıca kaynağıdır. Tütün ekimi özellikle
gelişmiştir. Abhazya'nın Sohum limanı, çıkartma iskelesi
görevini yapmakta ve İstanbul bir aracılık rolü
oynamaktadır. Kafkas tütünlerinin türü, Türk
tütünlerinin aynıdır. Başlıca ekim alanları dağların
güney yamaçlarındadır. Güneyde zeytin, portakal, limon,
okaliptüs, akasya, manolya, Liyaj meşesi ve palmiyelerin
her türüne uygun bir toprak ve iklim vardır. Abhazya'da
yakın zamana kadar, eski çağlardan beri yoğun olan
ormanların geniş bir bölümünü oluşturan yabani meyve
ağaçlarının ıslahına gidilmiş ve meyvecilik bölge
ekonomisinde önemli bir yer almıştır. Yine bu ormanların
değerlendirilmesi yönünden kerestecilik ve orman
ürünleri sanayisi gelişmiştir. Bundan başka Sohum ve
Civan doğal plaj özellikleri yanında çok sayıda
tesislerle de donatılmıştır. Pisunda, Afgan ve Ritsa
kasabaları da doğal güzellikleri, maden suları,
ılıcaları ve dinlenme tesisleriyle bölgenin ekonomisine
turizm yoluyla önemli katkıda bulunurlar.
Not: Bu yazı "Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve
İslam Ülkeleri Ekonomik Araştırma Merkezi" tarafından
hazırlanan "Yeniden Yapılanma Sürecinde Türk
Cumhuriyetleri ve İslam Ülkelerinin Sosyo-ekonomik
Yapıları ve Türkiye İle İlişkileri adlı çalışmadan
derlenmiştir. (FT)
Bu çalışma Kafkas Vakfı'nın sitesinden alınmıştır. |
|
|
|
|
|
|
|