Nısaşe guıp sabah toplanır ve gelinin evinde nış yenirdi.
Çeyiz için bir liste yapılır ve bir senet düzenlenirdi. Ne
zamandan beri uygulandığını bilmediğim bir xabzesenet
düzenlemek.
Çeyizin çıkartılması için sandık satın alınırdı. Yani sandık
bedeli adı altında bir bahşiş verilirdi.
Nısaşe thamade “artık emanetimizi verirseniz yolumuz uzun, yola
çıkmak isteriz” derdi. Bısım (ev sahibi) nahıjları
(yaşlıları), “Kalsanız sizi misafir ederiz. Zı jıle (bir
yöre) yolunuzu bekliyor. Yola çıkmak ta ısrar ediyorsunuz. Gelini
çıkartsınlar” derlerdi.
Gelinin kalkması için de kayın birader tarafından bir bahşiş
ödenirdi. Mıkıza ile vuneyişe müziği çalınır gençlerin koro
halinde söyledikleri veridade ile gelin çıkartılırdı. Gelinin
bineceği araba veya kızağa guşha tepze dikilirdi. Gelinin
olduğunun işareti idi.
Gelinin arabaya/kızağa bindirilmesi ile guıp atlarına binerdi.
Thamade khuedze tarafından en az iki atlı guışha huıme
(koruyucu/gözetici) olarak tayin edilirdi. Gelinin bindiği aracın
yanında muhafız olarak yer alırlardı. Yol üzerindeki köylerden
gençler nısaşe guıp’ı (gelin getiren gurup) karşılar,
durdura bilirse düğün yaptırırlardı. Yol üstündeki köylerin
gençleri, atlarını özel olarak nısaşe için hazırlardı. En büyük
hedef guışha tephueyi kaçırmak, ki becerenler atları ile nam
salarlardı. Guşha tephueyi kaçırtmak, yani koruyamamak guıp için
büyük ayıp, kaçıran için şöhret demekti. Guşhaya yönelen yol üzeri
köylerin gençleri çeşitli taktikler uygulardı. Guışha humelerin
şapkalarını kaçırarak, kendilerini takibe zorlarlardı. Öndekiler
şapkalarını kapıp kaçınca arkadan gelenlerde
guışhayı kaçırmaya yeltenirdi. Binicilerde hünerlerini
gösterirlerdi.
Nısaşe guıp köye yaklaşınca thamade hıbaryeğaşe (haberci)
gönderirdi. Yolda guruba katılan varsa sayıdaki değişikte
bildirilirdi. ”Kazasız belasız gelini aldık salimen geliyoruz”
diye haber gönderirdi. Düğün sahibinin haşeşindeki (misafir
odası) nahıjlar (yaşlılar) hazırlanan pehaje ile birkaç kişiyi
karşılama ya “fıkeblağaj (tekrar hoş geldiniz)” diye hıbaryeğaşe
ile nısaşe thamadesine gönderilirdi. Pehaje söğüş et, thurıj,
thurımbey veya haluvue olurdu. Thurıj kızgın yağda kıtır
pişirilen ince hamur, thurımbey kurabiye, haluvue
ise un helvasıdır. Nısaşe guıp getirilen pehajeleri yer ve köye
dönerdi.
Nısaşe guıp kapı önüne gelir. Gelini evli abla, genç hala veya
yengelerden birisi arabadan indirir. Pşınavue vuneyişe müziğini
çalar gençler koro halinde vueridadeyi koro halinde söyleller.
Gelin indirilirken gurubun üstüne kephıx atılır. Bozuk para ve
şeker veya yemiş. Gençler veridade ve vuneyişe müziği ile
leğune (gelini odasına) götürürler. Veridade söyleyen gençler
küçük bir vune cegu yaparlar, birer defa oynarlar. Genellikle
sülalenin evli kızları oynatılır. Veridade söyleyen gençler
geçtikleri her eşik bir bje alırlar. At üstündeki kendine güvenen
binicilerde atlı olarak eve girmeye çalışırlardı. Becere bilenler
Atla eve girerler ve onlara da bje verilirdi.
Thamade ve thamade khuedze haşeşe alınır. Köyün yaşlılarının
yanına giren Thamade ve Thamade kuedze “Verdiğiniz görevi ifa
etmeye çalıştık. Guruba ayıp getirmemiş olalım (Guıpım yemıku
khadmığahavue kışekins) görevimizi ifa ettiysek ne mutlu
bize”derler.
Nısaşe nışın yenmesi ile thamade ve thamade khuedzenin ve gurubun
(guıp) görevi bitmiştir. |