...................
...................
ÇERKES PEYNİRİ ÜLKEYE YAYILIYOR

TL'EHUSEJ Hacretbıy
 Adige Mak Gazetesi
Çeviri: AÇUMIJ Hilmi

                         
...................
...................
Horetl Hamid doğduğu köy olan Hakurınehable dışında Şevcen rayonunda da ün sahibi. Bunda en çok yaklaşık çeyrek asır kadar Şevcen Süt Ürünleri Fabrikası yöneticiliği yapmasının büyük rolü var. Çerkes Peyniri'nin ticari olarak üretiminin bu fabrikada yapılmasına da ön ayak oldu. Günümüzde de Şevcen Süt Ürünleri isimli firmanın genel müdür yardımcısı olarak çalışmakta.

Tarihin eski dönemlerinden başlayarak Çerkesler süt ürünleri içerisinde en fazla peyniri önplana çıkartıyorlar. Çerkesler mutlu oldukları günlerde de üzüntülü oldukları günlerde de peyniri kullanıyorlar. Çerkes peyniri hem taze hem de kurutulmuş olarak kullanılıyor. Önceleri peyniri kullanacakları döneme göre gerekirse ocak içerisinde ahşaptan yapılmış raf üzerinde kurutuyorlardı. Eğer bir kaç yıl bozulmadan beklemesini istiyorlardıysa daha uzun sürede kurutuyorlardı. Kurutulmuş peynir ulusumuzca ev içerisinde tüketildiği gibi akına gidenler ve uzun yol yolcuları içinde yol azığı olarak hazırlanıyordu.

Geçtiğimiz yüzyılın 70-80 yıllarında Çerkes peyniri yapımı yeni bir aşamaya daha geçti. Aileler tarafından üretilmesinin yanısıra fabrikasyonel olarakta üretimine de başlandı. Bu işte öncülük yapan ve başarılmasını sağlayan kimse ise Adıge Süt Ürünleri Tesisi'nin müdürü Heşh Madin oldu. Çerkes Peyniri'nin ilk üfabrika üretimi bizim fabrikamız olan Şevcen Süt Ürünleri Fabrikası tarafından 1971 yılında gerçekleştirildi. Kullanılan teknoloji ise eski çağlardan beri ulusumuzun kullandığı teknoloji idi.
1974 yılında ise Çerkes Peyniri''nin kurutularak üretilmesine dair gerekli tüm bürokratik işlemler yerine getirilerek günde yaklaşık 5 ton peynir kurutacak atölyemiz açıldı.

Çerkes peynirinin bütün Sovyetler Birliği'nde tanınır olmasına vesile olan bir olay aklıma geliyor. O tarihlerde ünlenen Ulape Kurganı'nı tüm dünyaca tanınan Arkeolog Prof A. M. Leskov tarafından yapılan kazıda çıkartılan kıymetli eserler hakkında çekim yapmak üzere SSCB merkez televizyonundan bir ekip gelmişti. Bu ekibin Çerkes peynirinin nasıl yapıldığına dair bir belgesel çekmesini sağlamak istemiştim. A. M. Leskov ile görüştüğümde bu ekibi fabrikaya yollamıştı. Onlara Çerkes Peyniri'nin diyetik özellikleri yanısıra yapılışını da göstermiştim. Çekilen görüntüleri daha sonra SSKP Merkez Komitesi Gıda Üretim Bölümü Başkanı izleyerek Partinin Özerk Bölge Komitesi Birinci Sekreteri Berzec Nuh'a bir telgraf çekmişti. Bu telgrafta ürettiğimiz farklı Çerkes Peynirlerinden numuneleri alarak SSKP Merkez Komitesi'ne götürmemi istiyorlardı. Oraya götürdüğüm Çerkes Peyniri numunelerini tetkik ettikten sonra SSCB'ni oluşturan tüm cumhuriyet ve eyaletlerde Çerkes Peyniri'nin üretilmesine başlanmasına dair kararname yayınladılar.

Bakanlık tarafından bizim fabrikamız Çerkes Peyniri'nin üretilmesinde merkez olarak belirlendi. Bunun sayesinde fabrikamızı yenileyerek gereken aletleri temin etmemizde bize yardımcı oldular. Ülkenin çeşitli yerlerinden gelenlere Çerkes Peyniri'nin yapımını öğretmeye başladık. Böylece Rusya Federayonu'nun tüm eyaletlerinde ve bölgelerinde bunun yanısıra komşu ülkelerde de Çerkes Peyniri üretimine başlandı. Ardından ülke genelinde yapılan müsabakalara katılarak birincilikler edinmeye başladık.

1980 Moskova Yaz Olimpiyat Oyunlarına da Çerkes peyniri götürdük. Bu peynirler için Finlandiya'da güzel kutular yaptırmıştık. Olimpiyat oyunlarına katılan sporcular ve konuklara Çerkes Peyniri de hediye edildi.

Çerkes ulusuna ait yiyecekler arasında bulunan Çerkes Peyniri'nin pek çok faydasının olması onun tanınırlığında etkin olmuştur. Geçtiğimiz yüzyılın 80'li yıllarında süt endüstrisine dair yayınlanmakta olan eserde ülkede yapılan tüm yumuşak peynir cinsleri arasında Çerkes Peyniri ilk sırayı almıştı. Belirtildiğine göre 100 gram Çerkes Peyniri ortalama 240 kilokaloridir.