...................
...................
ÇORBALAR

Nimet Berkok - Kamil Toygar

Kuzey Kafkas Muftak Kültürü ve Yemekleri

                         
...................
...................

"Amacımız, kaybolmaya yüz tutan bu kültür mirasının gelecek kuşaklara aktarılması ve yaşatılmasıdır." 

Nimet Berkok - Kamil Toygar

....................

....................

1- ŞAR TOHIN ÇORP / Ayran Çorbası                                               


İçindekiler

Buğday yarması: 250 gr

Yoğurt: 1/2 kg

Su: 6 SB

Pazı: 5 yaprak,

Tuz: Yeteri kadar
.

Yapılışı

1- Yarma haşlanır, pişmek üzereyken yıkanmış pazının yeşil kısmı doğranır ve katılır.

5 dakika pişirilir.

2- Yoğurt ayran yapılır ve karışıma katılır. Son olarak tuz ilave edilir ve karıştırılır.

3- Çorba kasesine alınır.
.

Kaynak: Mahidet ERBİL / ÇEÇEN

2- BULGUR ÇORBASI                                                                       


İçindekiler

Bulgur: 1 SB

Süt: 4 SB

Su: 2 SB

Tuz: Yeteri kadar

Kuru soğan: 1 KB

Tereyağı: 2 YK

Kırmızı pul biber: 1 TK
.

Yapılışı

1- Bulgur ayıklanır, yıkanır ve tencereye konur.

2- Bulgurun üzerine su ve çiğ süt konur.

3- Bulgur piştiğinde tuz konur ve ateşten alınır.

4- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur, kırmızı pul biber ilave edilir ve çorbanın

üzerine gezdirilir.

Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ

 

 

3- ÇERKES ÇORBASI                                                                       


İçindekiler

Taze mısır: 2 SB

Taze fasulye: 2 SB

Parça et: 1 kg.

Kuru soğan: 1 OB

Tereyağı: 3 YK

Kırmızı acı biber: 2 adet

Tuz: Yeteri kadar
.

Yapılışı

1- Parça et yıkanır, üzerine örtecek kadar su ile ateşe konur haşlanır.

2- Haşlanmış parça et, taze mısır ve taze fasulye birlikte pişirilir. Tuz ilave edilir.

3- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur. Kırmızı biber ilave edilir.

4- Bu karışım çorbanın üzerine gezdirilir.
.

NOT: Kırmızı biber yerine toz biber de kullanılabilir.
.

Kaynak: Saffet SELAMOĞLU / UBIH

 

 

4- ÇERKES ÇORBASI                                                                      


İçindekiler

Su: 10 SB Süt 5 SB

Pilavlık bulgur: 1 SB dan iki parmak eksik

Tuz: Yeteri kadar

Yoğurt: 4 YK

Sarmısak: 4 diş

Yoğrulmuş mantı hamuru: 100 gr. (bir yumurta büyüklüğünde)
.

Yapılışı

1- Su önceden kaynatılır.

2- 200 gr. bulgur ilave edilir, 20 dakika karıştırılmadan kaynatılır.

3- Mantı hamuru fasulye büyüklüğünde yuvarlanarak kaynamakta olan tencereye ilave edilir.

4- Tekrar 10 dakika kaynatılarak süt, tuz ve yoğurt ilave edilir.

5- 10 dakika kaynatıldıktan sonra 5 dakika dinlendirilirek servise sunulur.

6- 4 diş sarmısak dövülerek ayrı soslukla çorbanın beraberinde verilir.
.

Kaynak: Nejdet POLAT / Ala Carte; Çerkes Yemekleri, Kapris Dergisi’nin Armağanı, Kasım 1988, 18.S.



5- NERTUHCİSE/ Darı Çorbası                                                           

İçindekiler

Dövülmüş darı: 1 SB

Nohut: 1/3 SB

Mercimek: 1/3 SB

Kuru fasulye: 1/3 SB

Kuru üzüm: 1 YK

Süt: 10 SB

Tereyağı: 3 YK

Kırmızı biber: 1 TK

Tuz: Yeteri Kadar
.

Yapılışı

1- Nohut, fasulye akşamdan ıslatılır.

2- Dövülmüş darı, kuru fasulye, mercimek, nohut birlikte kaynatılır.

3- Süt, kuru üzüm ve biraz tuz ilave edilir.

4- Bir müddet daha kaynatılıp üzerine tereyağlı kırmızı biber gezdirilir.
.

Kaynak: Ferdane MİSGÜROĞLU / ABAZA

 

 

6- DÖVME BUĞDAY ÇORBASI                                                           


İçindekiler

Dövülmüş buğday: 2 SB

Fasulye: 1 SB

Nohut: 1 SB

Su:10 SB

Süt: 5 SB

Tereyağı: 2 YK

Kuru Soğan: 1 OB

Kırmızı toz biber: 1 TK

Tuz: Yeteri kadar
.

Yapılışı

1- Buğday akşamdan ıslatılmış fasulye ve nohut birlikte haşlanır.

2- Süt ilave edilir.

3- Ateşten indirileceğine yakın tuz ilave edilir.

4- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur, kırmızı toz biber ilave edilir. Karışımın üzerine gezdirilir.
.

NOT: Nohut ve fasulye mutlaka akşamdan ıslatılmalıdır.
.

Kaynak: Makbule MERMER / BESNEY

 

 

7- DÖVME BUĞDAY ÇORBASI                                                           


İçindekiler

Darı: 1 SB

Süt: 4 SB

Su: 3 SB

Tuz: Yeteri kadar

Kuru soğan: 1 OB

Tereyağı: 2 YK

Kırmızı pul biber: 1 Tk
.

Yapılışı

1- Darının kabuğu çıkarılır.

2- Dibekte dövülür.

3- Darı yıkanır ve tencereye konur.

4- Darının üzerine su ve çiğ süt konur.

5- Darı piştiğinde tuz konur ve ateşten alınır.

6- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur, kırmızı pul biber ilave edilir. Çorbanın üzerine gezdirilir ve servis yapılır.
.

NOT: Darının kabuğu özel bir el değirmeni (vujğı) ile çıkarılırdı. Toprak ve saman karışımından sert bir zemin yapılır, yine aynı malzemeden yapılan kapağa bir sap takılır. Bu aletle değirmen taşı gibi darının kabuğu çıkarılırdı.
.

Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ

 

 

8- GARZINIŞ                                                                                      


İçindekiler

Buğday unu: 1 kg

Tuz: Yeteri kadar

Su: 3 SB

Süt: 1 SB

Yumurta: 2 adet
.

Yapılışı

1- Buğday unu, su ve tuz ile karıştırılır, hamur haline getirilir.

2- Yufka açılır. Erişte biçiminde ya da kare şeklinde kesilir. Suda haşlanır.

3- Üzerine süt dökülür.

4- Ayrıca katı pişirilmiş yumurtalar küp şeklinde kesilerek üzerine konur.
.

NOT: * Süt konmadığında sucuk ya da baharat ve salça karışımı üzerine dökülür.

* İstendiğinde suyu azaltılır ve sarımsaklı yoğurt dökülür.
.

Kaynak: Perihan BAYAZIT / ÇEÇEN

 

 

9- HACIĞAPS                                                                                   


İçindekiler

Mısır unu: 5-6

YK Su: 2 SB

Kırmızı biber: 1 TK

Kuru soğan: 6-7 adet

Yağ: 2 YK

Tuz: Yeteri kadar
.

Yapılışı

1- Mısır unu bir kapta su ile karıştırılır. İçine kırmızı biber ilave edilir.

2- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur. Fazla olan yağ süzdürülür. Mısır unlu kırmızı biber ve su ile karıştırılan çorba, yağın içine konulup ocağın üzerinde kaynatılır.

3- Tavuk suyu ya da et suyu konur, karıştırılıp iyice kaynatılır.

4- Tereyağı kızdırılıp çorbanın üzerine gezdirilir.
.

NOT: Pasta soğumadan bir tepsiye konulur. Çanak şeklinde ortası açılır ve içine hacığaps tan konur. Böyle servis yapılır. Yanında yoğurt, helva, turşu yenir.
.

Kaynak: Hatice KAYA / ŞAPSIĞ

 

 

10- HANTİKOLEPS / HANTGUPS                                                       


İçindekiler

Su: 5 SB

Mısır unu: 5 YK

Tuz: Yeteri kadar

Tereyağı: 250 gr.

Kuru soğan: 2 OB

Acı pul biber ya da

acı biber: 1 TK
.

Yapılışı

1- Mısır unu soğuk suyla karıştırılır. Bu karışım kaynayan suya ilave edilir, dibi tutmayacak şekilde boza kıvamına getirilir.

2- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur. Üzerine acı pul biber ilave edilir ve bu çorbanın üzerine gezdirilir. Sıcak servis yapılır.
.

NOT: * Arzu edilirse su yerine 1 litre süt konabilir.

* Pul biber yerine acı biber konacak olursa biberle birlikte bir müddet kaynatılır
.

Kaynak: Emsal ÖNAL / ŞAPSIĞ

 

 

10- HINGAL                                                                                      


İçindekiler

Buğay unu: 2 avuç

Süt: 3 SB

Su: 1 SB

Kuru soğan: 1 OB

Tereyağı: 3 YK

Kırmızı biber: 1 TK

Tuz: Yeteri kadar
.

Yapılışı

1- İki avuç una tuz ve su ilavesi ile sert bir hamur elde edilir. Oklava ile açılır. Kuruduktan sonra erişte gibi kesilir.

2- Süt ve su karışımı kaynadıktan sonra içine bir bardak hamur atılır. Hamur  yumuşayıncaya kadar pişirilir.

3- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur, kırmızı biber ilave edilir ve çorbanın üzerine gezdirilir.
.

NOT: “DOL SİMGE”de aynı şekilde yapılır. Hıngal`dan farkı hamurun biçimidir. Hamur adeta ufalanarak kopartılır.
.

Kaynak: Elmas GÜNEŞ / ASETİN

 

 

12- LAHSE / Mercimek Çorbası                                                        


İçindekiler

Yeşil Mercimek: 1 SB

Buğday unu: 2 SB

Su: Aldığı kadar

Tuz: Yeteri kadar

Tereyağı: 2 YK

Kuru Soğan: 1 OB

Kırmızı toz biber: 1 TK
.

Yapılışı

1- Yeşil mercimek haşlanır.

2- Un, su ve tuz ile hamur tutulur, bir yufka açılır, erişte gibi kesilir.

3- Kaynayan suya mercimek ve ince kesilmiş hamur atılır, birlikte pişirilir, tuz konur.

4- İnce doğranmış soğan yağla kavrulur, kırmızı toz biber eklenir ve bu karışım çorbanın üzerine gezdirilir.
.

Kaynak: Süreyya UTKU / ABZAH

 

 

13- NATIFIPS / Mısır Çorbası                                                            


İçindekiler

Dövülmüş mısır: 1 SB

Süt: 5 SB

Su: 5 SB

Tuz: Yeteri kadar

Tereyağı: 3 YK

Kuru soğan: 1 OB

Kırmızı toz biber: 1 TK
.

Yapılışı

1- Dövülmüş mısır akşamdan ıslatılır.

2- Su ve süt bir tencereye konur, mısır içine atılır. Mısır yumuşayıncaya kadar pişirilir. İndirileceğine yakın tuz ilave edilir.

3- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur, kırmızı toz biber ilave edilir ve çorbanın üzerine gezdirilir.
.

NOT: * Yağ, soğan konmadan da yenilebilir.

* Yağ soğan konmadığında arzu edenler şeker döküp tatlı olarak yiyebilirler.
.

Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ

 

 

14- PİRİNÇ ÇORBASI                                                                        


İçindekiler

Pirinç: 1/2 SB

Et suyu (yağı alınmış): 4 SB

Tuz: Yeteri kadar

Kuru soğan: 1 OB

Tereyağı: 2 YK

Kırmızı Biber: 1 TK
.

Yapılışı

1- Yağı alınmış et suyuna bir miktar tuz katılır.

2- İçerisine 1/2 su bardağı pirinç konur. Kaynatılır.

3- İnce doğranmış kuru soğan yağda kavrulur. Üzerine kırmızı toz biber ilave edilir.

4- Çorbanın üzerine gezdirilir.
.

Kaynak: Fikret ÖZDEMİR / ABAZA

 

 

15- ŞUR TOHİN ÇORP / Sütlü Çorba                                                 


İçindekiler

Bulgur: 1 SB

Süt: 10 SB

Tuz: Yeteri kadar

Su: 3 SB
.

Yapılışı

1- Bir tencereye su konur ve kaynatılır, içine bulgur ve tuz konur.

2- Bulgur kaynadıktan sonra süt ilave edilir. 5 dakika kaynatılır ve servise hazır olur.
.

Kaynak: Mahidet ERBİL / ÇEÇEN

 

 

16- UN ÇORBASI                                                                              


İçindekiler

Buğday unu: 1 SB

Yumurta: 1 Adet

Yoğurt: 1 SB

Limon Suyu: 1/2 YK

Su: 10 SB

Maydanoz: 5 dal

Kuru Nane: 1 YK

Tuz: Yeteri kadar
.

Yapılışı

1- Yumurta, yoğurt, limon suyu unla karıştırılır. Kulak memesi kıvamında bir hamur tutulur, çay kaşığıyla koparılarak kaynayan suya atılır.

2- Üzerine maydanoz ve nane ilave edilir.
.

Kaynak: Cengiz KOBAŞ / ABAZA

 

 

17- AGUVESTIR / Un Çorbası                                                            


İçindekiler

Süt: 3 SB

Su: 3 SB

Buğday unu: 1/2 SB

Tuz: Yeteri kadar

Kuru soğan: 1 KB

Tereyağı: 2 YK

Biber salçası ya da toz biber): 1 TK
.

Yapılışı

1- Su ve süt birlikte kaynatılır.

2- Bir yayvan tabağa 1/2 SB elenmiş buğday unu konur; üzerine su serpilip elle karıştırılır, oğuşturulur, ortaya çıkan hamur parçacıkları kaynayan sü ve süt karışımına yavaş yavaş konur, karıştırılır.

3- Hamur piştiğinde, tuz konur ve ateşten alınır.

4- İnce doğranmış soğan yağ ile kavrulur, biber salçası konur ve çorbanın üzerine gezdirilir ve servis yapılır.
.

NOT: İstendiğinde yağ soğan konmadan sade olarak yenebilir.
.

Kaynak: Makbule BERKOK / ŞAPSIĞ

 

 

10- VEYNIH GIRZINIŞ                                                                        


İçindekiler

Buğday unu: 1/2 kg.

Su: Aldığı kadar

Tuz: Yeteri kadar

Süt: 4 SB

Hamur suyu: 1 SB
.

Yapılışı

1- Un, su ve tuz ile sert bir hamur yoğrulur.

2- Yufka açılır, üzerine bolca un dökülür ve oklavaya sarılır. Tam ortasından boydan boya kesilir, oklava içinden alınır ve ortadan ikiye bölünür, parmak kalınlığında bütün hamur kesilir ve küçük karelere ayrılır.

3- Kaynayan tuzlu suda haşlanır. Hamur piştiğinde süzülerek başka bir kaba alınır.

4- Az miktarda hamur suyu ve süt ilave edilerek, 5 dakika tekrar kaynatılır, sıcak servis yapılır.
.

Kaynak: Mahidet ERBİL / ÇEÇEN

 

 

19- YARMA ÇORBASI                                                                        


İçindekiler

Yarma: 1½ SB

Kuru fasulye: 1½ SB

Kuru et: 1 parça

Tuz: Yeteri kadar

Tereyağı: 2 YK

Su: 10 SB
.

Yapılışı

1- Yarma, kuru fasulye ve kuru et akşamdan ıslatılır.

2- Yarma, kuru fasulye, kuru et, tuz, yağ ve su tencereye konur.

3- Bu karışım tandırda pişirilir.
.

Kaynak: Elmas GÜNEŞ / ASETİN

 

 

20- YOĞURT ÇORBASI                                                                     


İçindekiler

Dövülmüş buğday: 2 SB

Süzme Yoğurt: 4 SB

Tuz: Yeteri kadar

Tereyağı: 2 YK

Kuru nane: 1 YK

Su: 10 SB
.

Yapılışı

1- Dövülmüş buğday çekilir, bulgur gibi olur.

2- Buğday süzme yoğurt ve tuzla karıştırılır. Birkaç gün torbada bekletilir ve süzülmesi beklenir. Sonra sıkılarak ince çıtalar üzerinde kurutulur.

3- Çorba yapılacağı zaman akşamdan ılık suyla ıslatılır.

4- Tencereye su konur, kaynarken dövülmüş buğday konur, karıştırılarak pişirilir. Tarhana kıvamında olması gerekir.

5- Üzerine tereyağ gezdirilir ve kuru nane ilave edilir.
.

Kaynak: Süreyya UTKU / ABAZA

 

KUZEY KAFKAS MUTFAK KÜLTÜRÜ ve YEMEKLERİ

Yazışma Adresleri :

Nimet BERKOK: Meşrutiyet Cd. Hatay Sk. 16/10

06640 Yenişehir/ANKARA

Kamil TOYGAR: Reşat Nuri Sk. 69/32

Y. Ayrancı / ANKARA

Baskı: Volkan Matbaacılık - 341 70 80Ç